هوش مصنوعی اگرچه سابقه چند ده‌ساله دارد اما به معنای امروزی یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های قرن بیست و یکم است که توانسته ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و آموزشی را دگرگون کند؛ دگرگونی و تحولی که کم‌کم تأثیرش را بر ابعاد مختلف زندگی می‌گذارد.
در این میان، آموزش و پرورش، به خصوص مدارس، به‌عنوان مهم‌ترین بستر تربیت نسل آینده، نقش کلیدی در آماده‌سازی دانش‌آموزان برای ورود به دنیای دیجیتال و دنیای هوش مصنوعی دارد.
اکنون به جرات می‌توان گفت که آشنایی دانش‌آموزان با مفاهیم پایه‌ای هوش مصنوعی و کاربردهای آن دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت برای موفقیت در آینده‌ای است که به‌شدت تحت تاثیر این فناوری قرار دارد.
یکی از دلایل اصلی تأکید بر یادگیری هوش مصنوعی، تاثیر گسترده آن بر آینده شغلی افراد است؛ این مسئله آنجا اهمیتش دو چندان می‌شود که براساس پیش‌بینی پژوهش‌های مختلف، مشاغل بسیاری در آینده به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در ارتباط هستند و تاثیر می‌پذیرند.
از سیستم‌های توصیه‌گر در تجارت الکترونیک گرفته تا روبات‌های هوشمند در صنعت و الگوریتم‌های تحلیل داده در پزشکی و هزاران مورد دیگر، هر یک از این حوزه‌ها به متخصصانی نیاز دارد که توانایی درک و کار با ابزارهای هوش مصنوعی را داشته باشند.
از طرفی دیگر، یادگیری هوش مصنوعی، فرصتی برای تقویت مهارت‌های کلیدی مانند تفکر انتقادی، حل مسئله و خلاقیت است؛ به عنوان مثال الگوریتم‌های یادگیری ماشین، شبکه‌های عصبی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، مفاهیمی هستند که مستلزم تفکر عمیق و ساختار یافته‌اند و دانش‌آموزانی که این مهارت‌ها را یاد بگیرند، توانایی شناسایی الگوها، بهینه‌سازی سیستم‌ها و ارائه راهکارهای نوین برای چالش‌های مختلف را دارند.
این نکته را نیز نباید فراموش کرد که آموزش هوش مصنوعی نباید محدود به مناطق شهری یا مدارس خاصی باشد؛ برای کاهش شکاف‌های آموزشی و ایجاد فرصت برابر، باید دسترسی به آموزش‌های مرتبط با این فناوری در مناطق محروم و کمتربرخوردار و تمامی مدارس نیز فراهم شود؛ این اقدام می‌تواند به تربیت نسلی توانمند و خلاق از تمام نقاط کشور ایران کمک کند و عدالت آموزشی را محقق سازد.
در تحقق هدف یادگیری هوش مصنوعی در ابعاد مختلف آن، معلمان به‌عنوان انتقال‌دهندگان دانش، نقشی محوری در آن دارند؛ برای این منظور، آموزش تخصصی معلمان در حوزه‌های عمومی و تخصصی هوش مصنوعی ضروری است؛ بدون شک سرمایه‌گذاری در توانمندسازی معلمان، اولین قدم برای ورود جدی مدارس به حوزه آموزش هوش مصنوعی است.
طبق تحولات کنونی که فناوری‌ها، هوش مصنوعی، آینده‌نگری و آینده‌پژوهی‌هایی انجام شده، می‌توان گفت که آموزش هوش مصنوعی به دانش‌آموزان، اقدامی استراتژیک برای آماده‌سازی کشور ایران در مسیر تحولات عصر دیجیتال و انقلاب هوش مصنوعی است. آموزش و پرورش با بهره‌گیری از این فرصت، می‌تواند پایه‌گذار جامعه‌ای پیشرو و توانمند باشد که نه‌تنها از فناوری بهره می‌برد، بلکه آن را توسعه می‌دهد.
حسین رفیعی-مدرس و پژوهشگر فضای مجازی و هوش مصنوعی*
انتهای پیام/