عبدالباری عطوان: با گذشت 10 روز از آغاز حملات هوایی ائتلاف سعودی به یمن می‌توان 3 تحول اصلی را در این کشور مشاهده کرد؛ نخست: سقوط عدن به دست نیروهای انصار‌الله و علی عبدالله صالح و ورود نیروهای انصارالله به کاخ ریاست‌جمهوری المعاشیق که عبدربه منصور هادی پس از فرار از صنعا در آنجا مستقر شد. دوم: درگیری‌های زمینی شدید در مرزهای یمن و عربستان که کشته شدن یک سرباز سعودی و زخمی شدن 10 نفر دیگر را به‌دنبال داشت. این درگیری‌ها در مکانی رخ داد که برای عربستان غیرقابل پیش‌بینی بود. سوم: یورش افراد مسلح وابسته به القاعده در یمن به زندان مرکزی شهر مکلا، مرکز استان عدن و آزاد کردن 300 زندانی. در این میان، سقوط عدن به دست انصار‌الله و متحد آن شکست بزرگی برای عربستان است که در اصل حملات هوایی را برای جلوگیری از سقوط همین شهر آغاز کرد. همچنانکه یورش القاعده به مکلا و زندان مرکزی این شهر و سایر مؤسسات دولتی شکست بزرگ‌تری برای دولت آمریکاست که حامی دخالت نظامی عربستان است. به نظر می‌رسد ریاض یاسین، وزیر خارجه یمن که به‌همراه منصور هادی در ریاض اقامت دارد، برای شناخت سیاست خارجی یمن و نیز سیاست بین‌المللی و شیوه‌های مختلف آن شایستگی لازم را ندارد. وی با بیان اینکه حملات هوایی نمی‌تواند نتیجه نهایی مورد نظر از این جنگ را محقق کند، عربستان را به دخالت زمینی فراخوانده است. البته یاسین در این باره حق دارد زیرا حملات هوایی زیان‌های مورد انتظار را به انصار‌الله وارد نیاورده و نتوانسته زمینه بازگشت منصور هادی به یمن را فراهم کند بلکه به مؤسسات دولتی این کشور از جمله فرودگاه‌ها، بنادر و مراکز دولتی خسارت وارد کرده است. به هر حال رهبری عربستان نخست به درخواست یاسین مبنی بر حملات هوایی به یمن پاسخ مثبت داد و درخواست وی را پوشش قانونی برای دخالت نظامی خود در یمن دانست اما هنوز روشن نیست آیا درباره درخواست دوم یعنی دخالت زمینی نیز پاسخ سعودی مثبت است یا خیر؟ ما نیز مانند بسیاری از ناظران حمله زمینی به یمن را بسیار خطرناک می‌دانیم و غلو نیست اگر بگوییم انصار‌الله آرزو می‌کند که حمله زمینی صورت بگیرد، زیرا به‌دلیل ضعف امکانات، برای مقابله با حملات هوایی توان چندانی ندارند به این معنی که انصار‌الله هواپیما در اختیار دارد اما خلبان ندارد و البته هواپیماهای موجود نیز ده‌ها سال است که قابل استفاده نیست. در این میان عربستان و متحدانش به‌سمت جنگ زمینی علیه یمن گرایش پیدا کرده‌اند و این اقدام چه‌بسا به دامی بزرگ برای آنان تبدیل شود زیرا انصار‌الله در جنگ‌های چریکی مهارت دارد و علیه دشمنان خود از جمله متحد کنونی یعنی صالح وارد 6 جنگ شد و اگر در همه این جنگ‌ها به‌طور کامل پیروز نشد، شکست نیز نخورد. هرچند انصار‌الله موفق شد کنترل شهر عدن و کاخ ریاست‌جمهوری را به دست بگیرد، اما فشارها علیه آنان رو به افزایش است و به‌موازات آن فشارها بر ائتلاف سعودی نیز افزایش یافته است که بیشتر از طرف نهادهای بین‌المللی دست‌اندرکار امور بشردوستانه است زیرا این نهادها فریاد اعتراض خود را علیه کشته شدن غیرنظامیان یمنی در حملات هوایی عربستان بالا برده‌اند. پس از ناکام ماندن حملات هوایی در تحقق اهداف مورد نظر یا همان واداشتن انصار‌الله و صالح به تسلیم و نشستن پای میز گفت‌وگو در ریاض زیر پرچم منصور هادی، اکنون دخالت زمینی تنها گزینه موجود است اما این گزینه نیز به‌مثابه خودکشی است و معلوم نیست آیا سعودی‌ها و متحدان مصری و اردنی و عرب‌های خلیج‌فارس آماده پذیرفتن تبعات آن از جمله خسارت‌های جانی هستند یا خیر؟ از سوی دیگر به‌گفته ریاض یاسین وزیر خارجه یمن، جیبوتی و عمان تحت فشار منصور هادی و چه‌بسا عربستان و کشورهای عربی خلیج فارس از پذیرفتن علی عبدالله صالح خودداری کردند اما در صورت صحت این اظهارات باید گفت که این امر از نظر سیاسی و نظامی به‌معنی ارزیابی‌ای بسیار اشتباه است. چه‌بسا خروج صالح از یمن به‌معنی شکاف بزرگ در ائتلاف انصارالله بوده و روحیه حامیان وی را تضعیف می‌کند. پرواضح است که هرچه زمان جنگ طولانی شود و هرچه عملیات موسوم به «توفان قاطعیت» دیرتر به نتایج مورد نظر دست یابد، اوضاع میدانی بویژه برای عربستان پیچیده‌تر خواهد شد، زیرا انتقال جنگ به مرزهای عربستان تحول خطرناک و نگران‌کننده‌ای است، به‌اضافه اینکه ادامه حملات هوایی و قطع برق و نیز افزایش تلفات غیرنظامیان می‌تواند بر تعداد مخالفان جنگ در یمن بیفزاید. اما چیزی که می‌توان گفت اینکه القاعده برنده اصلی است زیرا در پرتو هرج و مرج موجود در حال توسعه نفوذ خود است.