صاحب‌خبر - گروه فرهنگ و هنر – بهاره ارشدریاحی: داود رشیدی بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون صبح دیروز جمعه ۵ شهریور براثر سکته قلبی درگذشت و با رفتن داود رشیدی، در کمتر از دو ماه گذشته ۶ سینماگر و هنرمند شاخص از میان جامعه هنری رفته‌اند. اتفاقی که بسیار تلخ است و حداقل در بیست سال اخیر سابقه نداشته است که هنرمندان سینما و تئاتر این گونه و با فاصله کم جهان را بدرود بگویند. این واقعه زمانی تلخ‌تر می‌شود که گاهی در یک روز دو سینماگر فوت کرده‌اند. عباس کیارستمی کار گردان سینمای ایران ۱۴ تیر ماه در فرانسه درگذشت.ملیحه نیکجومند بازیگر با سابقه سینما بعد از مدتها بیماری در روز ۱۷ تیر درگذشت. در همین روز نیز بهمن زرین پور کارگردان و بازیگر سینما بعد از مدتها بیماری جهان را بدود گفت. جمشید ارجمند منتقد سینما نیز ۲۳ تیر درگذشت و پرویز صبری کار گردان سینما نیز ۱۰ مرداد فوت کرد.
داود رشیدی متولد ۲۵ تیر ۱۳۱۲ در تهران، فارغ التحصیل کنسرواترا ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر و لیسانس حقوق سیاسی از دانشگاه ژنو بود که دیروز، جمعه 5 شهریور ماه به دلیل ایست قلبی از دنیا رفت، او طی چند سال اخیر از بیماری آلزایمر رنج می‌برد. از آثار شاخص این بازیگر می‌توان به فیلم‌های سینمایی «فرار از تله»، «خروس»، «کندو»، «اعدامی»، «مرز»، «رهایی»، «جایزه»، «هیولای درون»، «کمال الملک»، «شیلات»، «خانه عنکبوت»، «گل‌های داوودی»، «تاتوره»، «بی‌بی چلچله» و سریال های «هزاردستان»، «کوچک جنگلی»، «گرگ‌ها»، «عطر گل یاس»، «امام علی(ع)»، «گل پامچال»، «آوای فاخته»، « تنهاترین سردار»، «ولایت عشق»، «خاطرات یک خبرنگار»، «معصومیت از دست رفته»، «مختارنامه» و «کلاه پهلوی» اشاره کرد.وی همچنین سابقه تهیه چند فیلم سینمایی از جمله «الو الو من جوجو ام»، «قطعه ناتمام»، «امتحان» و «صبحی دیگر» را نیز دارد. وی دارای نشان درجه‌ی یک فرهنگ و هنر بود.
یکی از پنج مرد
محمدعلی طالبی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس با اظهار ناراحتی و تاثر از مرگ این هنرمند پیشکسوت به «ابتکار» گفت: «حدود 25 سال پیش (سال 1370) افتخار همکاری با ایشان را داشتم در سریال «گل پامچال». ایشان نقش «عمو ابراهیم» را بازی می‌کردند؛ پیرمردی دوست داشتنی که نقشش را با تامل، تاثیرگذار و با احساس بازی کردند.» برنده‌ی جایزه‌ی دوازدهمین دوره جشنواره کودکان و نوجوانان شیکاگو به خاطر فیلم تیک تاک اضافه کرد: «آرزو داشتم بعد از آن باز هم با هم همکاری کنیم که فرصتش پیش نیامد. خیلی غمگینم که از دستشان دادیم، برای کل جامعه‌ی هنری متاثرم که ایشان را از دست دادند.» کارگردان فیلم سینمایی عروسکی «شهر موش‌ها» در ادامه گفت: «داوود رشیدی یکی از چهار پنج بازیگر پایه و پیشکسوت ایران بودند. همراه با علی نصیریان، جمشید مشایخی، عزت الله انتظامی و محمدعلی کشاورز پایه‌های تئاتر را بنیان گذاشتند. بعد به تلویزیون و سینما آمدند و آثار ماندگاری را از خود به جای گذاشتند.» برنده جایزه گلدن گیت از سی و هفتمین دوره فستیوال سانفرانسیسکو برای فیلم «چکمه» یادآور شد: «ایشان هم قبل، هم بعد از انقلاب، هم در سریال‌ها، هم در فیلم‌های سینمایی خوش درخشیدند.» خود داوود رشیدی «کندو» را از موفق‌ترین فیلم‌هایش می‌دانست و در این باره گفته بود: «در این فیلم هم با بهروز وثوقی هم بازی بودم. حتی الان بچه‌های نوجوان به من «آقا حسینی» می‌گویند. کار فریدون گله که متاسفانه او هم در سال‌های آخر عمرش به هم ریخته بود. می‌خواست «کندو 2» را بسازد. آمد و سناریواش را به من داد که عمرش نرسید.»
خودش حال خوبی نداشت ولی سعی می‌کرد مرا آرام کند
برنده‌ی جایزه‌ی فیل نقره بهترین کارگردانی را از فستیوال هندوستان با اشاره به اخلاق خوب و مثال‌زدنی این بازیگر ارزشمند کشورمان افزود: «مردم آقای رشیدی را خیلی دوست داشتند. کارگردانانی که با ایشان همکاری کردند، بازیگرانی که با ایشان هم بازی شدند و تمام عوامل پشت صحنه‌ی فیلم‌هایی که ایشان در آنها حضور داشتند، از او به نیکی یاد می‌کنند. بعد از کار با اغلب کسانی که همکاری داشت روابط دوستانه‌اش را حفظ می‌کرد.» برنده‌ی دو سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم فجر ادامه داد: «داوود رشیدی خیلی بامرام و بامعرفت بود. سه چهار سال پیش با من تماس گرفت تا به خاطر مرگ پسرم آرش به من تسلیت بگوید. خودش هم حال خوبی نداشت و صدایش پشت تلفن می‌لرزید ولی سعی می‌کرد مرا آرام کند.»
روی انتخاب کارهایش وقت می‌گذاشت
طالبی که 15 پروانه زرین در سال‌های مختلف فستیوال کودکان ایران کسب کرده، با اشاره به میزان قابل توجه مطالعه و پژوهش داوود رشیدی اظهار کرد: «داوود رشیدی بسیار با مطالعه و فهمیده بود. به زبان فرانسه مسلط بود و به فرانسه هم کتاب می‌خواند. روی انتخاب کارهایش وقت می‌گذاشت و دقت می‌کرد. پدرش سفیر یکی از کشورهای اروپایی بود و خانواده‌اش بسیار بافرهنگ و تحصیل‌کرده بودند. او از این موقعیت استفاده کرد و در هنگام تحصیل در اروپا با تئاتر و نمایشنامه‌های مشهور دنیا آشنا شد.» برنده‌ی دو جایزه‌ی زیتون طلای فستیوال المپیای یونان افزود: «وقتی به ایران بازگشت تئاتر را به صورت حرفه‌ای دنبال کرد. هم تئاتر را خوب می‌شناخت و تجربه کرد هم در سینما بازی‌های درخشانی داشت، به خصوص در سریال‌های مرحوم علی حاتمی مثل «هزاردستان» و «کمال‌الملک». با مرحوم علی حاتمی علاوه بر همکاری، دوستی بسیار نزدیکی هم داشتند. خود این بازیگر کارهایش با علی حاتمی را از آثار مورد علاقه‌اش می‌دانست و در گفت و گویی مطرح کرده بود: «با حاتمی دوست نزدیک بودیم. در کلاس‌هایی که در دانشگاه داشتم با هم آشنا شدیم و از همانجا دوستی بین ما برقرار شد و معمولا کارهایش را با من در میان می‌گذاشت. نمایش «حسن کچل» نوشته او را به روی صحنه بردم که بسیار مورد توجه قرار گرفت. نقش مفتش شش انگشتی در «هزار دستان» را خیلی دوست داشتم. همچنین رضا شاه در «کمال الملک» که از کارهای خوبم است. آن دوره‌ای که با حاتمی بودم خیلی خوب بود و مثل دو برادر با هم بودیم.»
بازیگر به تماشاگر احتیاج دارد و تماشاگر هم به بازیگر
برنده‌ی جایزه‌ی فیل طلایی جشنواره فیلم بانکوک برای فیلم «بید و باد» در ادامه گفت: «داوود رشیدی بر خلاف نسل جوان که بازیگر شدن را فقط به خاطر پول و شهرت انتخاب می‌کنند، اصلاً دنبال مادیات نبود. اکثر جوان‌های بازیگر ما متاسفانه تا کمی مشهور می‌شوند، ماشین گران قیمت می‌خرند و کسی را تحویل
نمی‌گیرند.»
داود رشیدی تا آخرین روزهای زندگی‌اش همچنان یکی از آرزوهایش این بود که در یک نقش خوب مقابل دوربین برود و خطاب به بازیگران جوانی که وارد این حرفه می‌شوند، گفته بود: «عطش قدرت، عطش پول درآوردن از چیزهای بد دوران ماست. بازیگر به تماشاگر احتیاج دارد و تماشاگر هم به بازیگر. این دو باید با هم هم سنگ باشند. بازیگرانی بودند در برخی نقش‌ها موفق بودند اما دوباره موفقیت‌شان تکرار نشد. بازیگر باید سعی کند پیشرفت کند و در حال درجا زدن نباشد. بازیگرانی بودند که سریع بعد از یکی دو کار فید شدند چون از بازیگری چیز دیگری می‌خواستند. نقش برای بازیگر باید جایی برای نفس کشیدن باشد و از تازگی‌اش لذت ببرد.» برنده‌ی جایزه‌ی تماشاگران فستیوال وین به خاطر فیلم «چکمه» در پایان افزود: «داوود رشیدی در فضاهای روستایی زحمت می‌کشید و نقش‌های سخت و چالش‌برانگیز بازی می‌کرد. به معنای واقعی کلمه عاشق کارش بود و برایش از جانش مایه می‌گذاشت.»∎