آینده بازار جهانی نفت در هاله‌ای از ابهام فرورفته، از سکوت اوپک در برابر اختلاف نظرهای کشورهای نفت‌خیز بزرگ گرفته تا نقش پررنگ روسیه و عربستان در جنگ نفتی پیش رو و البته بازگشت بی‌چون و چرای ایران به بازار نفتی گرفته تا روزهای اخیر و بازی جدید که آمریکا در این بازار اشفته آغاز کرده است.

به گزارش جماران به نقل از ایسنا، ایالات متحده محدودیتی را که در اواسط سال‌های 1970 برای صارات نفت وضع کرده بود برداشت، این لغو ممنوعیت اگرچه تاثیرات میان‌مدت کمی در صنعت نفت آمریکا خواهد داشت، اما در بلند مدت بازی بازارهای نفتی و نقش‌ ایالات متحده در این بازی را تغییر می‌دهد.

ایالات متحده در حال حاضر 9.2 میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند یعنی تقریبا نصف تولید نفت شیل. با این حال امسال این کشور واراداتی در حدود 7 میلیون بشکه نفت نیز داشته است.

به دلیل همین وضعیت مصرفی نفت در آمریکا است که پیشبینی می‌شود با وجود عرضه فراوان نفت خام از سوی کشورهای نفت‌خیزی چون عربستان و روسیه که بازارهای نفتی را در خود غرق کرده‌است ، نفت ناچیز آمریکا نتواند در خارج از مرز‌های این کشور خریدار چندانی پیدا کند.

بنابراین با در نظر گرفتن شرایط جهانی و شرایط داخلی بازارهای نفت، نمی‌توان انتظار اثر آنی کلانی را در بازارهای نفتی داشت، با این حال ناگزیر باید اثرات احتمالی بلند مدت آن را در صنعت جهانی نفت و البته صنعت نفت آمریکا پذیرفت.

اندرو لیپو، رییس انجمن نفتی لیپو، می‌گوید اگرچه ورود آمریکا به عرصه فروش نفت، پیشرفت بزرگی است، اما تاثیرگذاری آن در مقایسه با بازگشت ایران به بازارهای نفتی با یک میلیون بشکه نفت خام در روز ناچیز است.

اگرچه انتظار نمی‌رود که صادرات نفت آمریکا به این سرعت به رقم بالایی برسد، اما تحلیل‌گران می‌گویند که این آغاز چالشی دربرابر اوپک است. اوپک با ترک کنترل قیمت نفت از طریق سیستم کوتا به بازار اجازه داد که در سال گذشته بر اساس عرضه و تقاضا هر قیمتی را به بشکه‌های نفت خام تحمیل کند، این سیاست اگرچه تا حدی باعث گران تمام شدن تولید و در نتیجه کاهش تولید نفت آمریکا شد، اما مسلم است که بازار جهانی نفت همچنان در حال تولید بیش از اندازه است و االبته بازگشت ایران را نیز باید به این معادلات در سال آینده اضافه کرد.

از سوی دیگر عبدالله البدری، دبیرکل اوپک معتقد است که با توجه به مصرف‌کننده بودن آمریکا در عرصه نفتی ازاد شدن صادرات نفت این کشور احتمالا نمی‌تواند تاثیری در بازار بگذارد. اگرچه پیش‌بینی می‌شود که آغاز صادرات نفت خام آمریکا می تواند معادلاتی را در بازار نفت بین‌المللی بر هم بزند. برای مثال آمریکا در حال حاضر محدودیت‌هایی را برای صادرات نفت خام شیرین سبک به مکزیک دارد، در واقع مکزیک برای پالایشگا‌های خود از آمریکا نفت سبک می‌خرد و نفت سنگین خود را به پالایشگا‌های آمریکا می‌فروشد که با برداشته شدن ممنوعیت‌ها این مبادلات نامحدود خواهد شد.

در آمریکا چه می‌گذرد؟

آمریکا بزرگترین مصرف کننده نفتی در دنیا و البته پس از عربستان و روسیه بزرگترین تولیدکننده است، به همین دلیل است که تولید نفت از مخازن داخلی این کشور نتوانسته است نیازهای داخلی آن را تامین کند و به همین دلیل نیز ایالات متحده بیشتر و بیشتر بر واردات نفت به کشور تکیه می‌کند، اگرچه تلاش کرده است مصرف داخلی نفت را نیز کنترل کند. اما امروز چه تفاوتی با گذشته آمریکا دارد که این کشور تصمیم خود را برای ممنوعت صادرات نفت گران قیمتش تغییر می‌دهد؟

به صورت فنی شرکت‌های انرژی آمریکا به تکنولوژی دست پیدا کرده‌اند که می‌تواند تولید نفت را از میادینی که درگذشته تصور می‌شد که خالی هستند یا از میادین غیرقابل دسترس افزایش دهد. به این ترتیب تولید نفت آمریکا از 5 میلیون بشکه در روز در سال 2008 امسال به بیش از 9 میلیون بشکه در روز رسیده و سرعت رشد آن از سرعت رشد تقاضای جهانی برای نفت پیشی گرفته است. با این حال امروز قیمت نفت خام به زیر بشکه‌ای 35 دلار رسیده در حالیکه در مدت مشابه قیمت آن تقریبا به بشکه‌ای صد دلار می‌رسید.

برندگان و بازندگان

شرکت های نفتی آمریکایی یعنی اگزون موبیل و کونوکوفیلیپس در کنار موسسه نفت آمریکا یک گروه لابی‌گری نفتی و گازی را تشکیل می‌دهند که بزرگترین طرفداران پایان دادن به ممنوعیت صادرات نفت هستند. سود این شرکت ها می‌تواند بسیار وسیع باشد، اقتصاددانان معتقددند که صادرات نفت خام آمریکا می‌تواند با پایین آوردن بیشتر قیمت‌ها در بازار جهانی به اقتصاد آمریکا کمک کند، چرا که بسیاری از صنایع این کشور از کشاورزی گرفته تا شرکت‌های هواپیمایی هزینه‌های سنگینی را برای تامین سوخت متحمل می‌شودند.از سوی دیگر به گفته این کارشناسان تشویق به سرمایه‌گذاری در بخش‌های نفتی و گازی این کشور می تواند به اشتغال‌زایی بیشتر، تامین مطمئن منابع گازی و نفتی ایالات متحده و افزایش صادرات آن منجر شود.

اما طرفداران محیط زیست از تولید بیشتر نفت آمریکا برای بردن بازی نفتی در صحنه بین‌المللی نگران‌اند، نگران افزایش آلودگی وتولید گازهای گلخانه‌ای بیشتر.

ا چه بلایی بر سر قیمت خواهد آمد؟ ورود آمریکا به صحنه رقابت نفتی در بازارهای خارجی می‌تواند به کاهش بیشتر قیمت بین المللی نفت خام کمک کند، پالایشگاه‌های آمریکایی همچنان برای تولید گازوئیل و سایر سوخت‌ها حجم زیادی نفت خارجی وارد می‌کنند و بنابراین هزینه‌ای که این کشور برای ایجاد پمپ پرداخت می کند بسیار نزدیک به قیمت نفت برنت است.در حال حاضر به یمن همین قیمت‌های پایین نفتی بسیاری از مصرف کنندگان آمریکایی گاز را با قیمت بشکه‌ای دو دلار خریداری می کنند.