اين روزها با وجود انواع دستگاه‌هاي ديجيتال قدرت تمركز ذهن در مطالعه سخت‌تر هم شده است. اگر مي‌خواهيد در ايام امتحانات، موفقيت بيشتري داشته باشيد از هم‌اكنون تمركز در مطالعه را تقويت كنيد. اگر فصل امتحانات‌تان نزديك باشد و توان تمركز كردن را درخود تقويت كرده باشيد مي‌توانيد بدون استرس و با انرژي كمتر منتظر بازدهي بهتر مطالعه خود باشيد. بي‌تمركزها اغلب از حواس پرتي گله دارند و بزرگ‌ترين گروه مراجعين به مراكز مشاوره در فصل امتحانات هستند كه ما چنين توصيه‌هايي را براي افزايش تمركز براي آنها پيشنهاد مي‌كنيم.

محيط مطالعه شما مي‌تواند منزل، مدرسه، دانشگاه، كتابخانه يا... با تمامي افراد و اشيا و فضاي فيزيكي آن باشد. اما ويژگي مزاحم اغلب اين محيط‌ها براي ايجاد تمركز، مناسب نبودن نور، صدا، راحتي مكان يا افراد و واكنش‌هاي آنان است. نمي‌شود سهم دخالت محيط بيروني را در به هم خوردن تمركز افراد ناديده گرفت اما هيچ وقت كنترل شما بر همه آدم‌ها و رفتارهايشان و امكاناتي كه شما براي مطالعه لازم داريد به‌طور كامل پيش نمي‌آيد. پس همين‌قدر كه در گام اول شرايطتان را بپذيريد و نخواهيد هر بار به نداشته‌هايتان فكر كنيد نيمي از همراه شدن با محيط است. براي نيمه ديگر تنظيم محيط مطالعه‌تان از اين روش‌ها كمك بگيريد:

ذهن براي تمركز بر مطلبي كه شما آن ‌را مهم مي‌دانيد به كمك نياز دارد؛ مثلا محلي كه اغلب در آن مطالعه مي‌كنيد و استفاده از عطري كه هنگام مطالعه و روز امتحان دادن از آن استفاده مي‌كنيد در يادآوري آنچه خوانده‌ايد تمركزآور است.

اگر صداي محيط براي شما آزاردهنده است مي‌توانيد از ساعت‌هاي آرام‌تر محيط مثل اوايل صبح يا اواخر شب استفاده كنيد. به ياد داشته باشيد كه حداقلي از صدا براي مطالعه، بيش از سكوت مطلق مفيد است و اگر بخواهيد مي‌توانيد با عادت دادن خود به صدا، اثر صداها را در به هم زدن تمركز خود به حداقل برسانيد.

تعريف ساعت مشخص براي درس خواندن، به تمركز حواس كمك مي‌كند.

هرچه بتوانيد وسايل محيط اطراف مطالعه‌تان را منظم‌تر بچينيد و در عين حال سادگي آن‌ را هم رعايت كنيد متمركز‌تر مي‌شويد.

مؤثرترين عواملي كه تمركز را قوي يا ضعيف مي‌كند به ريشه‌هاي دروني مانند شرايط جسمي، روحي، انگيزش و شيوه‌هاي يادگيري بستگي دارد.اگر مي‌خواهيد تمركز به يادگيري‌تان كمك كند و مانع‌تراشي نكند اين تمرين‌ها را به‌كار ببريد.

1- ارزشي كه براي كارتان قائل مي‌شويد و انگيزه مطالعه‌تان، به حافظه‌تان اجازه تمركز يا حواس‌پرتي مي‌دهد؛ علت و فوايد كاري كه مي‌كنيد را پيدا كنيد تا قدرت تمركز داشته باشيد.

2- اگر به تمركز كردن نياز داريد مراقب باشيد هنگام مطالعه، گرسنه، خسته، خواب‌آلود، دچار احساساتي مثل غم و... نباشيد.

3- هرچه مطالعه‌تان فعال‌تر شود تمركز هم بالا مي‌رود؛ براي مثال يادداشت‌برداري كنيد، بين مطالب ارتباط برقرار كنيد و در حاشيه كتاب‌ها نظرتان را بنويسيد. پيش‌مطالعه، طرح سؤال از محتواي متن و فكر كردن درباره محتواي امتحان هم به ارتباط بيشتر حافظه‌تان با مطلب كمك مي‌كند.

4- اگر حين مطالعه با وجود همه تلاش‌تان بازهم دچار عدم‌تمركز شديد، به‌خودتان بگوييد كه در چه ساعتي اجازه تخيل يا فكر كردن داريد. موضوع حواس پرتي‌تان را يادداشت كنيد، براي خود چند‌پله تا رسيدن به تمركز طراحي كنيد كه در آن از 5 دقيقه يا... شروع و به زمان‌هاي طولاني‌تر برسيد.

5- توان تمركز خود را پيدا كنيد و بيش از آن توان، از خودتان انتظار نداشته باشيد و اصرار نكنيد كه باعث عدم‌رضايت از خودتان شود. قرار دادن ساعت‌هاي استراحت بين زمان‌هاي مطالعه خودش عامل حفظ تمركز به‌ويژه براي نوجوان‌هاست.