گروه جهان
«چرا تركيه خطر فرو رفتن درحمام خون را به جان ميخرد.» اين تيتر گزارش اكونوميست از تحولات اين روزهاي تركيه است. دولت رجب طيب اردوغان پس از عدم توانايي در تشكيل دولت و در آستانه برگزاري انتخاباتي دوباره سختترين شرايط در تاريخ كشورش را تجربه ميكند. روز شنبه بزرگترين حمله تروريستي تاريخ تركيه در آنكارا پايتخت اين كشور، جان بيش از 90نفر را گرفت و بيش از 200نفر ديگر را راهي بيماستان كرد. هنوز كسي مسووليت اين حمله تروريستي را برعهده نگرفته است، با اين حال دولت به فاصله 24ساعت پس از اين حملات مواضع پكك را بمباران كرد. همزمان هزاران معترض خشمگين بار ديگر در محل انفجار تجمع كردند و نوك پيكان حمله خود را به سمت اردوغان گرفتند.
به گزارش رسانههاي خبري، صبح روز شنبه دو انفجار درمحل تجمع اعضاي حزب چپگراي دموكراتيك خلقها كه براي حمايت كردها گرد هم آمده بودند، منفجر شد. اين راهپيمايي با عنوان «صلح براي دموكراسي» و در اعتراض به درگيري بين دولت و نيروهاي كرد برپا شده بود. دولت تركيه اعلام كرد ك 95 نفر در اثر اين حادثه كشته شدند. اما حزب دموكراتيك خلق تعداد كشتهها را بيش از 128 نفر اعلام كرده است. اين حمله تروريستي در تاريخ تركيه بيسابقه بوده است از اينرو دولت 3روز عزاي عمومي اعلام كرد. در نخستين روز از اين عزاي عمومي هزاران نفر از اهالي آنكارا درمحل وقوع انفجار به بهانه عزاداري تجمع كردند اما عليه دولت شعارهايي سر دادند. به گزارش رويترز، تظاهركنندگان رجب طيب اردوغان، رييسجمهور تركيه و حزب عدالت و توسعه را هدف حمله قرار دادند. تظاهرات مشابهي نيز در استانبول و دياربكر برگزار شده كه به درگيري معترضان و پليس منجر شد.
اين دومين حمله عليه فعالان طرفدار كردها در تركيه از ژوئن گذشته تاكنون بود. ماه ژوئن درحمله انتحاري در سوروچ در نزديكي مرز تركيه با سوريه دهها نفر كشته شدند. از آن پس تاكنون اوضاع امنيتي در تركيه بهشدت وخيم شده است. روند صلح ميان دولت و پكك تقريبا به شكست كامل انجاميده است. روزنامه گاردين در گزارشي با اشاره به اين واقعه تروريستي نوشته است: «درشرايط حاضر اكثر گروههاي منطقه به جز داعش با دولت تركيه سر عناد و دشمني دارند. از اينرو اردوغان ميتواند به راحتي در آستانه انتخاباتي كه قرار است 20روز بعد برگزار شود، هركاري انجام دهد. اما نميتوان از سابقه حضور نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي تركيه براي مقصر جلوه دادن حزب رقيب چشمپوشي كرد. پيش از اين نيز دستگاههاي امنيتي تركيه چنين اقداماتي انجام داده بودند تا دولت سوريه را هدف قرار دهند. اينبار نيز داعش بهانهيي براي دولت تركيه شده است تا مخالفان داخلي و پكك را هدف قرار دهد.»
همه چيز عليه اردوغان
شديدترين حمله مرگبار تركيه درشرايطي رخ داده كه نيروهاي دولتي و شبهنظاميان پكك در جنوبشرقي تركيه درگير هستند. بسياري در تركيه ازجمله معترضان خشمگيني كه يكشنبه به خيابانها آمدند، اردوغان را به دامن زدن عمدي نزاع جديد با گروههاي شبهنظامي كرد ازجمله پكك متهم ميكنند. به اعتقاد منتقدان، هدف او از اين كار مرعوب ساختن رايدهندگان و ترغيب آنها به حمايت از خط مشي او در اولويت دادن به نظم و قانون و امنيت در انتخابات آينده بوده است. طبق اين استدلال، اردوغان در صورت موفقيت در انتخابات، اختيارات بيشتري كسب خواهد كرد و موقعيت خود را به عنوان نوعي حكومت عثماني عصر جديد تقويت خواهد كرد. براين اساس، صلح با كردها در واقع چيزي نيست كه اردوغان در اين برهه زماني خواهان آن باشد. با وجود حملات دولت به حزب پكك، ساعاتي پس از اين انفجارها، اين حزب به مبارزان خود دستور داد عمليات خود در تركيه را متوقف كنند، مگر اينكه با حملهيي مواجه شوند. اين گروه اعلام كرد از اقداماتي كه ميتواند جلوي برگزاري يك «انتخابات عادلانه و منصفانه» را در اول ماه نوامبر بگيرد، اجتناب خواهد كرد. خشم عمومي امروز تركيه به رسانههاي اين كشور نيز سرايت كرده است. روزنامه «جمهوريت» يكشنبه در صفحه نخست خود تيتر زد: «ما در عزاي صلح هستيم». روزنامه «خبرترك» نيز نوشته است: «اراذل و اوباش به آنكارا حمله كردند» روزنامه «استار» نيز كه حامي دولت است، نوشته است: «هدف، اختلافافكني دركشور است». روزنامه هوادار دولت «ينيشفق» نيز با اجتناب از پوشش خبري موج اعتراضها به دولت گزارش داده، پس از بررسي اجساد در صحنه و انگشتنگاري، هويت يكي از عوامل انفجار به عنوان يك مرد بين 25 تا 30سال مشخص شده است.
دولت مقصر است؟
اين حمله انتحاري علاوه بر تحريك اذهان عمومي عليه دولت، شكاف عميق سياستمداران تركيه را نيز آشكار كرده است. دولت باغچهلي، رييس حزب حركت ملي تركيه، در بيانيهيي كه روزنامه مليت آن را منتشر كرده، هشدار داده آينده تركيه به صورت بيسابقهيي با خطر مواجه است. باغچه لي در بيانيه خود نوشته است: «اين حمله، تركيه و يكپارچگي جامعه اين كشور را هدف قرار داد. امتيازدهي حزب عدالت و توسعه به تروريستها و به مردم تركيه آسيب رسانده و تروريستهايي را كه از خون تغذيه ميكنند، گستاختر كرده است.» در بين احزاب مخالف نيز حزب دموكراتيك خلق تركيه و رهبر آن صلاحالدين دميرتاش به صراحت حاكميت حزب عدالت و توسعه را متهم درجه اول معرفي و حتي سخن از محاكمه و دستگيري مسوولان فعلي تركيه درآينده به ميان آورد. دميرتاش گفت: «اگر حزب عدالت و توسعه در اين مساله دست ندارد، حداقل كاري كه بايد انجام شود قبول مسووليت سياسي و استعفاي برخي مسوولان است.» وزير كشور تركيه نيز در واكنش به اين اخبار ضعف امنيتي را رد كرد و گفته است: «انفجار در منطقهيي كه قرار بود ميتينگ درخواست صلح در آن برگزار شود، رخ نداده است بلكه در خارج از منطقه برگزاري ميتينگ رخ داد و نيروهاي انتظامي قرار بود هركسي كه وارد محوطه برگزاري ميتينگ بشود را مورد بازرسي قرار دهند.»
«اوكاي گوننسين» مقاله نويس روزنامه وطن نيز در اين زمينه نوشت: «نخستوزير تركيه از دستگيري عاملان حملات انتحاري قبلي سخن به ميان آورد ولي عاملان پشت پرده حملات انتحاري ماههاي پيش درتركيه شناسايي و معرفي نشدهاند. اگر هدف نخست حملات روز گذشته تشديد بحران در تركيه بود، هدف دوم آن نيز ممانعت از برگزاري يك انتخابات سالم و آزاد در تركيه است.»
روزنامه حريت نيز در اين زمينه نوشته است: «ميدانستيم به هر اندازه كه خواستار ورود به خاورميانه شويم، به همان اندازه رخدادهاي خاورميانه نيز در تركيه شدت خواهد گرفت. خاورميانه با بمب، با جنگ مذهبي، با حملات انتحاري با ديكتاتوري در تركيه وارد شده است. دولتمردان ترك هدف خود را به جاي آوردن نماز شكر درحلب پس از سرنگوني بشار اسد خوانده بودند ولي امروز در مساجد تركيه نمازهاي ميت براي كشتهشدگان حملات انتحاري به جاي آورده ميشود.»
تركيه در سختترين شرايط تاريخ خود قرار دارد
اردوغان گرفتار در باتلاقي خودساخته
صاحبخبر -