ريتم خبرها و اظهارات، از افزايش تنش‌ها در غرب خاورميانه حكايت دارد. حضور نظامي روسيه در سوريه و آغاز عمليات در اين كشور، با خشم و انتقاد غرب مواجه شده و اكنون ورود مكرر هواپيماهاي جنگنده روس به حريم هوايي تركيه، خشم ناتو و آنكارا را افزايش داده است. تركيه با احضار سفير روسيه، اين اقدام را تجاوز روسيه به حريم هوايي اين كشور خوانده، ناتو مي‌گويد اين اقدامات روسيه سهوي نيست، جان كري، وزير خارجه امريكا نيز هشدار داده هواپيماهاي روسي با نقض حريم هوايي تركيه خود را در معرض هدف و سرنگوني قرار داده‌اند. دولت روسيه در مقابل مي‌گويد كه ورود به حريم هوايي تركيه تنها براي چند ثانيه و به دليل شرايط بد آب و هوا صورت گرفته است.

احضار مجدد سفير

دولت تركيه روز گذشته براي دومين روز پياپي در پي نقض دوباره حريم هوايي اين كشور توسط جنگنده‌هاي روسي، سفير مسكو در آنكارا را احضار كرد. مقامات آنكارا اعلام كردند كه جنگنده‌هاي روسي براي دومين روز متوالي حريم هوايي تركيه را نقض كردند.

در اين باره احمد داوود اوغلو، نخست وزير تركيه گفت: «قوانين تعامل با تركيه به تمام هواپيماها اعمال مي‌شود، چه هواپيماهاي سوريه، چه روس و چه ترك. نيروهاي مسلح تركيه در اين باره دستورالعمل‌هاي بسيار روشني دارند.» وي افزود: نيروهاي مسلح تركيه دستورات دقيقي را دريافت كردند و در صورت رصد هرچيزي حتي يك هواپيما مانع آن خواهند شد. اوغلو همچنين تاكيد كرد كه درهاي مذاكره ميان دو كشور باز است.

تركيه پيش از اين اعلام كرده بود كه نيروي هوايي اين كشور روز شنبه (۳ اكتبر) يك فروند جت جنگنده روسيه را كه در نزديكي مرز سوريه وارد حريم هوايي اين كشور شده بود رهگيري كرده است. تركيه پس از نخستين مورد نقض هوايي خود به روسيه هشدار داده بود كه اگر چنين حوادثي تكرار شود مسكو مسوول پيامدهاي هر گونه حادثه ناخواسته‌اي خواهد بود كه ممكن است رخ دهد. ورود هواپيماهاي روسي به خاك سوريه، آنكارا را يك قدم ديگر به تحقق خواسته‌اش براي ايجاد يك منطقه پرواز ممنوع نزديك كرد. رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه كه روز دوشنبه در بروكسل به سر مي‌برد، خواستار ايجاد يك منطقه پرواز ممنوع در محدوده كشورش شد.

واكنش دبيركل ناتو

دبيركل ناتو ضمن انتقاد شديد از ورود هواپيماهاي روسي به آسمان تركيه، از روسيه خواست تا به حريم هوايي ناتو «احترام كامل» بگذارد. ينس استولتنبرگ، دبيركل سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) اعلام كرد: «اقدامات روسيه به امنيت و ثبات در منطقه كمك نمي‌كند. من از روسيه مي‌خواهم كه به‌طور كامل به حريم هوايي ناتو احترام بگذارد و از افزايش تنش با نيروهاي ائتلاف جلوگيري كند. من مصرانه از روسيه مي‌خواهم تا با برداشتن گام‌هاي لازم، تلاش‌هايش را با اقدامات جامعه بين‌المللي براي مبارزه عليه داعش همسو كند.»دبيركل ناتو افزود: من هفته پيش با سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه صحبت و تاكيد كردم كه روسيه بايد نقشي سازنده و فعال در جنگ عليه داعش ايفا كند و همينطور براي يافتن راه‌حل سياسي مذاكره‌شده تلاش كند. دبيركل ناتو همچنين گفت كه نسبت به توضيح مسكو درباره نقض هوايي تركيه ترديد دارد. مسكو گفته است كه اقدام جنگنده روس اشتباهي و غيرعمدي بوده است. به گفته استولتنبرگ، ترديدهايي در رابطه با توضيح مسكو وجود دارد چرا كه دو حادثه اينچنيني رخ داده كه بيشتر از چند ثانيه طول كشيده است.

واكنش روسيه به اتهام ها

وزارت دفاع روسيه اعلام كرد: جنگنده روسي كه مي‌گويند حريم هوايي تركيه را نقض كرده تنها براي چند ثانيه به دليل وضعيت آب و هوا مجبور به اين اقدام شد.

ادامه حملات جنگنده‌هاي روسيه

منابع روسي گزارش داده‌اند كه جنگنده‌هاي روسيه در ادامه عمليات خود در سوريه روز گذشته مواضع داعش در پالميرا و حومه شرقي حلب را با كمك نيروي هوايي سوريه بمباران كرده‌اند. گفته مي‌شود جنگنده‌هاي روسيه با همكاري ارتش سوريه پايگاه‌هاي داعش در مناطق دير حافر و باب در حومه شرقي حلب و شهر پالميرا (تدمر) را بمباران كردند و در اين حملات 20 خودروي زرهي و سه انبار ذخيره مهمات داعش منهدم شد. براساس اين گزارش جنگنده‌هاي روسيه همچنين مقرهاي جبهه نصرت در كفرحلب و مقر هنگ 46 وابسته به اين گروه را در حومه حلب هدف داده‌اند. سخنگوي وزارت دفاع روسيه اعلام كرده بود كه جنگنده‌هاي اين كشور 15 حمله را از فرودگاه حميميم انجام داده و 10 پايگاه لو رفته داعش را بمباران كردند. حميميم نام پايگاه اصلي هواپيماهاي مهاجم روسيه است كه در نزديكي شهر بندري لاذقيه در غرب سوريه واقع شده است.

هماهنگي مسكو و تل آويو

يك مسوول نظامي اسراييلي اعلام كرد كه هياتي از مقامات نظامي روسيه براي گفت‌وگو و هماهنگي درباره عمليات نظامي مسكو در سوريه راهي تل‌آويو شده تا از درگيري احتمالي ميان ارتش روسيه و اسراييل جلوگيري شود. رويترز به نقل از اين منبع گزارش داد نيكلاي بوگدانفسكي، معاون اول رييس ستاد كل ارتش روسيه رياست هيات اعزامي مسكو را برعهده دارد و با ژنرال يايير گولان، همتاي اسراييلي خود ديدار خواهد كرد. سفر اين هيات به سرزمين‌هاي اشغالي دو روز به طول مي‌انجامد و هدف از مذاكرات، بررسي راه‌هاي ممانعت از وقوع درگيري احتمالي ميان نيروهاي دو طرف اعلام شده است.

درخواست لاوروف براي ارتباط با ارتش آزاد

سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه بيان كرد: مسكو آمادگي دارد كه با اپوزيسيون ارتش آزاد سوريه تماس برقرار كرده و از واشنگتن خواست تا اطلاعات لازم را در اختيارشان بگذارد. سرگئي لاوروف گفت: من از وزير امور خارجه امريكا خواستم تا اطلاعاتي را در اختيارمان بگذارد، اينكه ارتش آزاد سوريه كجاست و چه كسي آن را سرپرستي مي‌كند. وزير امور خارجه روسيه خاطرنشان كرد: ما حتي آماده‌ايم كه با آنها تماس برقرار كنيم، اگر واقعا اين گروه مسلح با صلاحيت مخالفان ميهن‌پرست باشد كه از سوري‌ها تشكيل شده است و ما اين را مخفي نمي‌كنيم. اما فعلا هيچ كس در اين مورد به ما توضيح نداده است.