در حاشیه

  حسین امیر عبدالهیان: بزودی هیأتی به ریاست وزیر بهداشت عازم جده می‌شود. عصر سه‌شنبه پیکر 135 جان‌باخته وارد کشور می‌شود.
  در دیدار روز شنبه محمد جواد ظریف و جان کری در نیویورک، وزیر امور خارجه کشورمان در حرکتی نمادین برای احترام به خانواده جانباختگان حادثه منا روبان سیاهی روی لباس خود نصب کرده بود. همچنین برخی از دیگر اعضای هیأت ایرانی در نیویورک نیز در دیدار با ایرانیان مقیم امریکا به منظور احترام به جانباختگان فاجعه منا روبان مشکی روی لباس خود نصب کرده بودند.
  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد: هیچ دیپلماتی کشته نشده است، فقط غضنفر رکن آبادی، سفیر سابق ایران در لبنان جزو مفقودین است که هنوز سرنوشت آن مشخص نشده است.
  فضلا، استادان و حوزه‌های علمیه استان تهران در اعتراض به فاجعه «منا» روز گذشته در مدرسه عالی شهید مطهری تجمع کردند.
  حزب «اراده ملت ایران» خواستار تشکیل« کمیته‌های ویژه» برای بررسی حادثه «منا» شد.
  عده‌ای از طلاب، روحانیون و بازاریان با تجمع در مدرسه صدر بازار اصفهان، این حادثه را محکوم کرده و بر ضد حکام عربستان شعار سر دادند.

چهار روز از فاجعه منا گذشته است، اما هر ساعت که می‌گذرد اخبار تلخ تری منتشر می‌شود. روز گذشته علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد احتمالاً 80 درصد حجاج ایرانی مفقود شده در حادثه «منا»، جان باخته‌اند. به گفته وی «طبق آخرین اخبار دریافتی از سرزمین وحی، شاید بتوان گفت 20 درصد از مفقودین این حادثه را در بیمارستان‌های «طائف»، «ریاض» یا «جده» می‌توان یافت.» خبری که در صورت تأیید رسمی و نهایی، شمار قربانیان ایرانی در فاجعه حج امسال را شاید  به 400 نفر برساند. بنا به آنچه جنتی اعلام کرد وضعیت «مفقودین» احتمالاً تا دو روز آینده روشن خواهد شد. به گزارش خبرگزاریها وی که در حاشیه گرامیداشت سالروز شکست حصر آبادان در باغ موزه دفاع مقدس سخن می‌گفت، افزود: «با توجه به شرایط خاص در «منا» و محدودیت‌هایی که دولت عربستان ایجاد کرده بود، دسترسی به جانباختگان و مصدومان برای مسئولان سازمان حج و زیارت و مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر سخت بود؛ اما با آمدن زائران به مکه و استقرار آنان در این شهر، امکان سرکشی به سردخانه‌ها و بیمارستان‌ها به‌وجود آمده است. اما باز هم دولت عربستان به مسئولان ما اجازه نداد آنان را از نزدیک ببینند و فقط آلبوم‌هایی در اختیار مقامات ایرانی قرار دادند که آنان توانسته‌اند بر اساس عکس‌های موجود تعدادی از ایرانیان را شناسایی کنند. جنتی با بیان اینکه «هیأت ایرانی از منا به مکه رفته است.» افزود: «زمانی که این گروه در «منا » حضور داشت، پیگیری مسائل - به دلیل آنکه در خیمه‌ها حضور داشتند- ممکن نبود. اما اکنون در مکه ستاد و بعثه است که راحت‌تر می‌توانند وضعیت زائران را بررسی و پیگیری کنند». وی اظهار داشت: «از زمانی که به مکه منتقل شده‌اند، مشخص است که زائران در کدام هتل و کاروان بودند و ظرف دو روز آینده وضعیت مفقودین مشخص خواهد شد و آمار جانباختگان به طور دقیق برآورد می‌شود.»
ویزا؛ فقط برای وزیر بهداشت
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که بنا بود در رأس هیأتی به عربستان سفر کند،همچنین از «برخورد نامناسب سعودی‌ها» با مسئولان ایران انتقاد کرد و با بیان اینکه «صدور ویزا برای هیأت ایرانی جهت اعزام به عربستان همچنان با مشکل مواجه است» گفت:« احتمالاً تنها با سفر وزیر بهداشت و درمان کشور به مکه موافقت شود».وی با بیان اینکه «به نظر می‌رسد دولت سعودی تعمد دارد که مقامات جمهوری اسلامی را به کشورش راه ندهد» ادامه داد: «با این حال ممکن است تنها امیرحسین هاشمی قاضی‌زاده وزیر بهداشت و درمان کشور فقط برای اقدامات پزشکی اجازه ورود به عربستان را داشته باشد».
رد شایعه تغییر مسیر 300 ایرانی
او همچنین شایعه درباره «تغییر مسیر ایرانیان» در «منا» را تکذیب و تأکید کرد: «این شایعه را عربستان می‌سازد؛ به نمایندگان هم توضیح  دادم که چند مسیر به جمرات منتهی می‌شود، اما سعودی‌ها همه مسیرها را جز یک مسیر بسته بودند. در این مسیر نیز به دلیل جمعیت زیاد و فشار، زوار زیر دست و پا افتادند و بسیاری به دلیل تنگی نفس کشته شده‌اند». اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به شایعاتی منتشر می‌شود که از یکی دو روز گذشته در برخی سایت‌های عربی منتشر شده است. برخی از کاربران شبکه‌های مجازی در عربستان و برخی از رسانه‌های این کشور مدعی شده‌اند «تعدادی از زائران ایرانی با حرکت خود برخلاف برنامه اعلام شده مسئول بروز حادثه  رمی جمرات  در منا بوده‌اند.» خبری که به گفته مسئولان کشورمان «فرافکنی» این کشور برای رهایی از مسئولیت و پاسخگویی است. در واکنش به همین ادعاها بود که حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه گفت: «عربستان در فاجعه «منا » قصور کرده است و کشته شدن زائران ایرانی نتیجه سوءمدیریت کارگزاران سعودی مناسک حج بوده است». وی به عربستان توصیه کرد:«جای توجیه‌های غیرعقلانی، پاسخگوی این حادثه دردناک باشد.» حادثه‌ای که منجر به کشته شدن 155 زائر ایرانی و مفقود شدن قریب 300 نفر دیگر شد و آنگونه هم که از شواهد امر بر می‌آید حدود 250 نفر از مفقودین نیز، جان باخته‌اند. اما مسئولان عربستان به جای پاسخگویی، همسو با رسانه‌های این کشور «ایران» را روی صندلی اتهام نشاندند.
وزیر خارجه عربستان: نتایج تحقیق درباره حادثه «منا» منتشر می‌شود
روز گذشته «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان سعودی در واکنش به انتقادات ایران از عملکرد ریاض در حادثه منا، مسئولان کشورمان  را به «استفاده سیاسی» از فاجعه منا متهم کرد. وی که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک حضور دارد، در کنفرانسی خبری در پاسخ به سؤالی درباره «بی‌مسئولیتی» کشورش در مقابل مرگ زائران حج گفت که «پادشاه این کشور دستور تحقیق درباره این مسأله را صادر کرده که نتایجش به صورت شفاف منتشر خواهد شد.» وزیر خارجه عربستان ادعا کرد: «رهبران ایران باید بدانند که این فاجعه درباره کسانی افتاده که در حال ایفای مقدس‌ترین وظیفه مذهبی‌شان بوده‌اند و نباید آن را مایه بازی‌های سیاسی قرار داد.» عادل الجبیر گفت: «نتایج تحقیقات به محض روشن شدن منتشر می‌شود و عاملان حادثه مسئول شناخته خواهند شد تا از تکرار آن جلوگیری شود.»
تماس تلفنی روحانی با جهانگیری
سخنان وزیر خارجه عربستان سعودی یک روز بعد از دیدار رئیس جمهوری کشورمان با دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویورک مطرح شد. دیداری که طی آن حسن روحانی ضمن انتقاد شدید از عربستان گفت: «متأسفانه دولت عربستان همکاری لازم را برای رسیدگی به وضع مفقودین، انتقال اجساد و مجروحان انجام نمی‌دهد و ضروری است که دبیر کل سازمان ملل، وظایف قانونی و انسانی دولت ریاض در این زمینه را متذکر شود» روحانی روز گذشته نیز در گفت‌و‌گویی تلفنی با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری آخرین گزارش‌ها و اقدامات درباره نحوه پیگیری و امدادرسانی به مجروحان حادثه منا را بررسی و دستورات لازم را صادر کرد. وی در این گفت‌و‌گو از جزئیات اقداماتی که برای انتقال سریع پیکر پاک حجاج کشورمان و نیز مجروحان حادثه و سپس مداوا و رسیدگی‌های پزشکی به مصدومان انجام شده، مطلع شد.
محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه نیز که رئیس جمهوری را در سفر به نیویورک همراهی می‌کند به تلاش‌های خود برای تسریع در روند انتقال مجروحان و جانباختگان ایرانی به کشور افزوده است. او شامگاه شنبه در گفت‌و‌گو با صدا و سیما گفت: «در دیدارهای مختلفی که در نیویورک داشتیم - بویژه دیداری که با قائم مقام دبیرکل سازمان ملل متحد و وزیر امور خارجه مصر و با سایر وزیران خارجه - ضرورت همکاری دولت سعودی را با همکاران ما برای شناسایی قربانیان و مداوای مجروحان و نیز شناسایی مفقودین دنبال کردیم.» وزیر خارجه پیگیری آخرین وضعیت حجاج ایرانی در عربستان را اولویت این وزارتخانه خواند و گفت: «ما ده‌ها هزار حاجی در عربستان داریم که سلامتی، حرمت و امنیت آنها برای ما مهمترین دغدغه است.» ظریف با اشاره به اینکه وزارت امور خارجه در حال اعزام هیأتی ویژه به عربستان است، گفت: «از دیروز با مقامات سعودی در نیویورک چند بار تماس گرفته‌ایم ولی متأسفانه موفق نشدیم هماهنگی جدی با سعودی‌های مقیم در نیویورک انجام دهیم.»
پنجشنبه گذشته مصادف با «عید قربان» یکی از راه‌های منتهی به «جمرات» در «منا» به روی حجاج بسته شد و ازدحام جمعیت و سوء تدبیر کارگزاران حج باعث شد قریب 2000 زائر کشته شوند. بنا به گزارش‌های رسمی تا کنون کشته شدن 155 زائر ایرانی تأیید شده است. همچنین بیش از 300 ایرانی دیگر مفقود شده‌اند. در پی این حادثه رئیس جمهوری دستورات سه گانه‌ای برای پیگیری وضعیت جانباختگان، مجروحان و مفقودین صادر کرد. متعاقب این دستورات، دولت هیأتی را مأمور سفر به عربستان و پیگیری وضعیت کرد. هیأتی متشکل از نمایندگان سازمان‌های دست‌اندرکار حج که بنا بود به سرپرستی علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عربستان سفر کند. سفری که به دلیل عدم صدور ویزا از سوی این کشور تاکنون انجام نشده است. سوءتدبیر کارگزاران حج که منجر به کشته شدن 2000 نفر از زائران شد اعتراض شدیداللحن مسئولان کشورمان را به دنبال داشت. واکنش هایی که کماکان ادامه دارد و با تداوم کارشکنی عربستانی‌ها اعتراض‌آمیز‌تر می‌شود. با این حال دولتمردان تلاش دارند در مرحله نخست جانباختگان، مجروحان و سایر زائران را هر چه سریع‌تر به کشور بازگردانند. حسن قشقاوی، معاون کنسولی وزارت خارجه در گفت‌و‌گوی تلویزیونی اخیر خود تأکید کرد: «اصلی‌ترین اولویت ما تعیین تکلیف وضعیت مجروحان و اجساد است. بعداً سر فرصت دنبال علت می‌گردیم. اولویت اصلی ما انسانی است و حتی بحث سیاسی نداریم. فقط می‌خواهیم هر چه زودتر تکلیف وضعیت مفقودین روشن شود.» در همین راستا بود که وزیر کشور بعد از دومین جلسه ستاد ویژه‌ای که به همین منظور تشکیل شده است از مردم خواست «اعتراض‌ها  تا زمانی که حجاج ما به کشور منتقل نشده‌اند، به گونه‌ای نباشد که مسئولین در بعثه دچار مشکل شوند و به نوعی با یک عدم همکاری از سوی عربستان مواجه شوند.»