شناسهٔ خبر: 8045060 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه اعتدال | لینک خبر

یک‌صدائی مراجع و علماء برای تغییر شیوه مدیریت حرمین شریفین

صاحب‌خبر -
پس صدور پیام حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای، علماء و مراجع عظام تقلید شیعه در پیامهای جداگانه خواستار تغییر شیوه مدیریت حرمین شریفین و مشارکت همه مسلمانان در برگزاری مناسک حج شدند.
مراجع عظام تقلید و علماء در پیام های جداگانه‌ای ضمن تسلیت فاجعه غمبار منا به داغدیدگان بر ضرورت هم اندیشی علمای اسلام و سران کشورهای اسلامی برای تغییر مدیریت حرمین شریفین و نظارت همه کشورهای اسلامی
 بر اداره اماکن مقدسه مکه و مدینه تأکید کردند.
در شماره گذشته، پیام‌های آیات عظام امام خامنه‌ای، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و شبیری زنجانی را خواندیم و آنچه پیش رو دارید پیام‌های جداگانه سایر مراجع تقلید و علماء بلند پایه کشور است.
* حضرت آیت الله سیستانی: با اجرای اقدامات مناسب از تکرار اینگونه حوادث تلخ جلوگیری شود
حضرت آیت الله العظمی سیستانی در پی فاجعه منا پیام تسلیتی صادر کرد و در این پیام با ابراز همدردی با خانواده های داغدار ابراز امیدواری کردند تا در آینده با اجرای اقدامات مناسب از تکرار اینگونه حوادث تلخ وغم انگیز جلوگیری شود.
متن کامل پیام که از سوی دفتر مرجع عالیقدر شیعه منتشر شده به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم 
(إنا لله وإنا إلیه راجعون)
فاجعه دیروز منا که بنابر آخرین گزارشات منجر به کشته ومفقود ومجروح شدن جمع زیادی از حجاج خانه خدا ـ واز جمله صدها تن از زائرین ایرانی شد ـ موجب تألم وتأثر فراوان گردید.
ضمن عرض تسلیت این مصیبت بزرگ به ساحت مقدس حضرت ولی الله اعظم (ارواحنا فداه) وبه خانواده های داغدار که در این حادثه ناگوار عزیزانشان را از دست داده اند ، از درگاه حضرت احدیت (جلّت عظمته) برای جان باختگان مغفرت ورحمت واسعه وبرای مجروحین شفای عاجل را مسئلت داریم.
امید است در آینده با اجرای اقدامات مناسب از تکرار اینگونه حوادث تلخ وغم انگیز جلوگیری شود. 
ولا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم.
* حضرت آیت الله جوادی آملی: 
بی تدبیری و سوء مدیریت مسئولان سعودی بر اندوهباری فاجعه می افزاید
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در پیامی ضمن عرض تسلیت به خانواده های جانباختگان، این رخداد تلخ را نتیجه بی تدبیری و سوء مدیریت مسئولان عربستانی دانست.
این مرجع تقلید در پی واقعه دردناک صحرای منا و کشته شدن شمار بسیاری از زائران، پیام تسلیتی صادر کردند.
متن پیام بدین شرح است:
«انا لله و انا الیه راجعون
سانحه سنگین و رنج بار سرزمین وحی را به محضر حضرت بقیه الله ارواح من سواه فداه، تسلیت عرض نموده و غفران الهی را برای ضیوف الرحمانی که رحلت نموده اند، مسئلت می نمائیم.
آنچه بر اندوهباری این رخداد تلخ و سوگ اسفبار 
می افزاید، بی تدبیری و سوء مدیریت مسئولان سرزمین وحی است، اینان که نان قداست آن بلد امین را به بهای نا امنی می خورند، نه پاسخی درپیشگاه صاحب آن سرزمین یعنی خدای سبحان دارند و نه جوابی در برابر مسلمانان جهان بویژه خانواده های معزز جانباختگان.
اگر سازمان های حقوق بشر تحت اسارت استکبار جهانی نمی بود، فریاد حق طلبانه آن نهاد، هم اکنون به گوش می رسید و اگر جوامع بین الملل از نفوذ استثمار آزاد بودند، هم اکنون مسئولان بی تدبیر عربستان را به محاکمه فرا می خواندند.
تنها چاره صیانت از حقوق مردم، بیداری خود آنهاست، به امید آن روز.
 *  حضرت آیت الله نوری همدانی: مسلمانان متحدانه تصمیمی برای عظمت و عزت اسلام اتخاذ کنند
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی در پیامی ضمن تسلیت فاجعه انسانی در سرزمین منا از مسلمانان جهان خواست با توکل به خدا و احساس مسئولیت الهی ساکت نباشند و با وحدت و یکپارچگی در برابر قدرتهای شیطانی تصمیمی که موجب عزت و یکپارچگی و عظمت اسلام و مسلمین است، بگیرند.
متن پیام این مرجع تقلید به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
مصیبتی که روز گذشته در حرکت مسلمانان برای رمی جمرات در سرزمین منا به وقوع پیوست، مصیبت بسیار بزرگ و فاجعه عظیمی برای اسلام و مسلمین است.
آیا وقت آن نرسیده است که مسلمانان جهان و دولت‌های اسلامی به جنایت‌هایی که آل سعود در تاریخ ننگین خودشان داده و روز به روز در ارتکاب جنایات بیشتر در عراق و یمن و سوریه و بحرین چهره زشت و شوم خود را بهتر نشان می دهند، تصمیمات جدی و اجتماعی در این مورد بگیرند. 
همه می دانند که آل سعود که خود را خادم الحرمین الشریفین می دانند جز نوکری آمریکا و ارتباط با صهیونیست ها و تقویت و ایجاد گروههای تکفیری و داعش و بوکوحرام که جز کشتار و تخریب و ایجاد تفرقه بین مسلمانان نقشی ندارند، امروز یکی از مشکلات دنیای اسلام می باشد و بالاخره ما امروز از مسلمانان جهان می خواهیم که با توکل به خدا و احساس مسئولیت الهی ساکت نباشند و با وحدت و یکپارچگی در برابر قدرتهای شیطانی تصمیمی که موجب عزت و یکپارچگی و عظمت اسلام و مسلمین است، بگیرند.
ان تنصروالله ینصرکم و یثبت اقدامکم
ما این مصیبت عظیم را به حضور مبارک ولی عصر ارواحنا فدا و مسلمانان جهان خصوصا داغدیدگان هموطنان عزیزمان تسلیت می گوئیم و اطمینان داریم که جانباختگان این حادثه در درگاه خداوند متعال دارای فضیلت و ثواب بسیاری می باشند و شفای عاجل مصدومان این حادثه را از خداوند متعال مسالت می نمائیم.
  * حضرت آیت الله موسوی اردبیلی: دولت عربستان خاطیان و مسببان فاجعه منا را معرفی کند
حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی در پیامی حادثه دردناک و اسفبار منا را تسلیت گفت و خواستار معرفی و مجازات خاطیان و مسببان این حادثه شد.
متن پیام بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
حادثه دردناک و اسفبار منا عید مسلمانان را عزا کرده دل آنان را به درد آورد. حاجیان خداجویی که لباس دنیا را از تن برکنده و رخت عبادت بر کرده و رنگ خدایی را برگزیده بودند، مظلومانه قربانی شدند و لباس احرامشان جامه آخرتشان شد.
این جانب این مصیبت عظمی را به پیشگاه قافله سالار حقیقی کاروان عبادت و بندگی، امام عصر(ع) و همه مسلمانان و خصوصاً هموطنان داغدار و خانواده های چشم انتظار تسلیت عرض می‎کنم.
آنچه سبب تسلای خاطر بازماندگانی است که خانه ها را برای پذیرایی عزیزانشان آذین بسته بودند، این حقیقت است که این حاجیان در سفر عبادت، پاک و پیراسته از پلیدی ها، از خانه دوست به ساحت قرب او
 پر کشیدند.
انتظار از مسئولان دولت سعودی این است که خاطیان و مسببان این فاجعه را معرفی و مجازات نمایند و شرف میهمانداری زائران خانه رب الارباب را قدر بدانند و اسباب آسایش و راحتی حجاج بیت الله را فراهم آورند.
برای عزیزان از دست رفته رضوان و رحمت حق و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل از 
درگاه خداوند منان خواستارم.
 *  حضرت آیت الله وحید خراسانی: حاجیان در حالی جان دادند که در مواقف انبیاء بودند
حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی با صدور پیامی، فاجعه دلخراش سرزمین منا را به داغدیدگان این حادثه عظیم تسلیت گفت.
متن پیام به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّـا إِلَیْهِ رَاجِعون
قال الله تبارک وتعالی: ” وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَى اللهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى الله”[کسی که از خانه خود بیرون بیاید در حالی که بسوی خدا و رسولش هجرت می کند پس مرگش فرا برسد تحقیقاً اجر او با خداوند می باشد]
خوشا به حال کسانی که در مهمانی خدا مصداق این آیه کریمه شدند؛ آنها کسانی هستند که امیرالمؤمنین (ع) درباره شان فرمود:” واختار من خلقه سماعا أجابوا إلیه دعوته ، وصدقوا کلمته ، ووقفوا مواقف أنبیائه ، وتشبهوا بملائکته المطیفین بعرشه[خداوند از خلق خود اختیار کرد و برگزید آنهایی را که نداى منادى او را شنیدند و دعوت او را اجابت کردند و سخن او را تصدیق نمودند. و ایستادند در جاهائى که انبیاء او در آنجا ایستادند و به ملائکه ای که گرد عرش خدا صف زده اند، تشبه کردند]؛ آنان در حالی جان دادند که در مواقف انبیا بودند و کاری شبیه ملائکه عرش خدا می کردند. و به مقامی رسیدند که اجر آن بر خدا واقع شد؛ و این جمله فوق ادراک و بیان است.
و سعادتمند بازماندگانی که در این مصیبت صبر کنند و مشمول شفاعت درگذشتگان شان در درگاه خداوند باشند.»
 * حضرت آیت الله صانعی با صدور پیامی، فاجعه منا را به خانواده های داغدیده تسلیت گفت
متن پیام به شرح زیر است:
بسمه تعالی
« وَمَن یَخْرُجْ مِن بَیْتِهِ مُهَاجِراً إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللهِ » (نساء/۱۰۰)
لبیک گفتن به اجابت حق و مجروح و مصدوم شدن عده زیادی از زائران بیت الله الحرام باعث مصیبت خانواده ها و تأثر و تأسف همه انسان های با وجدان مخصوصاً مسلمانان گردید، از خداوند متعال برای همگان به ویژه وابستگان نسبی و سببی صبر جمیل و اجر جزیل و حشر با شهداء را خواستارم.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی با صدور پیامی ضمن تسلیت فاجعه سرزمین منا به داغدیدگان گفت: کسانی که اکنون مسئول هستند عملاً ثابت کردند توانایی این کار را ندارند و امکان تکرار این فاجعه در سالهای دیگر مراسم حج را بصورت یک عبادت وحشتناک در آورده و به قداست حج ضربه شدیدی وارد می کند.
* آیت الله هاشمی رفسنجانی: دولت عربستان باید برای دنیای اسلام توضیح دهد
آیت الله هاشمی رفسنجانی در پیامی فاجعه منا را تسلیت گفت و تأکید کرد: اگرچه مرگ مظلومانه حجاج خانه خدا در احرام ؛ آنهم قبل از إتمام اعمال حج و در منا به مصداق آیه «و من یخرج من بیته مهاجرا الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره علی الله» اجر عظیمی در بارگاه الهی دارد؛ اما از تقصیرو سومدیریت مسئولان نظم این مراسم عظیم در دولت عربستان کم نمی شود ودرقبال آن مسئولند و باید برای دنیای اسلام توضیح دهند.
  آیت الله هاشمی رفسنجانی به مناسبت فاجعه مصیبت بار منا پیامی صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن ارحیم
تکرار مصیبت جانگدازحج امسال در عربستان و این بار در منا و رمی جمرات و کشته ومجروح شدن جمع زیادی از حجاج مظلوم بیت الله الحرام،بویژه هم میهنان عزیزمان ،
دل همه مسلمانان ومردم غیور کشورمان را به درد آورد و جهان اسلام را به عزا نشاند.
اگرچه مرگ مظلومانه حجاج خانه خدا در احرام ؛ آنهم قبل از إتمام اعمال حج و در منا به مصداق آیه «و من یخرج من بیته مهاجرا الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره علی الله» اجر عظیمی در بارگاه الهی دارد؛ اما از تقصیرو سومدیریت مسئولان نظم این مراسم عظیم در دولت عربستان کم نمی شود ودرقبال آن مسئولند و باید برای دنیای اسلام توضیح دهند.
اینجانب با نهایت تأسف و تأثر؛ ضمن همدردی، این فاجعه غمبار را به همه مسلمانان؛ مردم عزیز ایران و به ویژه خانواده هایی که عزیزانشان را از دست داده اند؛ صمیمانه تسلیت می گویم وبرای مجروحان ومصدومان این حادثه از درگاه خداوند آرزوی سلامت وبهبودی کامل دارم.
انتظار می‌رود مسئولان ذیربط در دولت وهمه سازمانها وارگانهای درمانی،امدادی و پشتیبانی در اسرع وقت ،
اقدامات لازم و فوری را برای کاستن از ابعاد این فاجعه وکاهش آلام داغ دیدگان ومجروحان به عمل آورند.
*  حضرت آیت الله سبحانی: عدم مدیریت صحیح باعث چنین فاجعه غمباری شد
حضرت آیت الله العظمی سبحانی به مناسبت درگذشت شهادت گونه حاجیان در سرزمین منی پیامی صادر کرد.
متن پیام این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
فاجعه مولمه، درگذشت شهادت گونه ضیوف الرحمن، در سرزمین امن الهی قلوب همه مسلمانان جهان را جریحه دار ساخت.
شکی نیست که اگر این فریضه الهی به صورت درست مدیریت می شد، قطره خونی به زمین نمی ریخت.
اینجانب این حادثه جانگداز را به حضرت ولی عصر(عج) و عموم مسلمانان بالاخص خانواده های داغ دیده از هر کشوری تسلیت گفته و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل خواهانم.
* حضرت آیت الله هاشمی شاهرودی: علمای جهان اسلام خواستار تغییر در مدیریت کنگره حج شوند
حضرت آیت الله العظمی شاهرودی در پیامی از علمای جهان اسلام، سران کشورهای اسلامی، مجامع اسلامی و امت مسلمان خواست با وحدت کلمه، علاوه بر محکوم نمودن عملکرد ناصحیح مدعیان خدمت به حرمین شریفین در برگزاری حج ابراهیمی، خواستار تغییر در مدیریت این مراسم عظیم در راستای تأمین امنیت ضیوف الرحمان و ارائه خدمات مناسب به میهمانان سرزمین وحی باشند.
متن پیام به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
«وَمَن یَخْرُجْ مِن بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلى اللهِ»
حادثه غمبار منی که باعث جان باختن و مصدومیت جمع کثیری از زائرین بیت الله الحرام شد موجب درد و اندوه جهان اسلام گردید. در این میان، مدیریت غلط و ناکارآمدی دولت سعودی، عمق این فاجعه را بیشتر و مسلمین جهان را آزرده تر می کند.
ضمن محکومیت اقدام نابجای رژیم آل سعود در بستن راه حاجیانی که از رمی جمرات باز می گشتند و تسلیت به ساحت مبارک حضرت بقیه الله الاعظم (عج)، مقام معظم رهبری و اعلام همدردی با خانواده های داغدار و آسیب دیدگان این حادثه عظیم و دعا برای بهبودی مجروحان آن، از علمای جهان اسلام، سران کشورهای اسلامی، مجامع اسلامی و امت مسلمان می خواهیم با وحدت کلمه، علاوه بر محکوم نمودن عملکرد ناصحیح مدعیان خدمت به حرمین شریفین در برگزاری حج ابراهیمی، خواستار تغییر در مدیریت این مراسم عظیم در راستای تأمین امنیت ضیوف الرحمان و ارائه خدمات مناسب به میهمانان سرزمین وحی باشند.»
  * آیت الله علوی گرگانی: مسئولان کشورهای اسلامی فکری عاجل کنند
حضرت آیت الله علوی گرگانی با صدور پیامی فاجعه منا را تسلیت گفت و اظهار داشت: لازم است که مسئولین کشورهای اسلامی فکری عاجل کرده و با تحت فشار قراردادن عربستان از تکرار این حوادث در سالهای دیگر جلوگیری به عمل آید.
متن پیام به شرح زیر است:
«بسمه تعالی
قال الله  تعالی « و من یخرج من بیته مهاجرا الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت  فقد وقع اجره علی الله»
حادثه غمبار منا و مکه، که در آن تعداد زیادی از هموطنان و مسلمانان کشورهای مختلف از دنیا رفتند موجب تألم شدید اینجانب گردید.
در زمانه ای که حکومت آل سعود تمام هم و غم خود را معطوف به جنایت در یمن کرده است و علیرغم ادعاهای واهی از ابتدا به عبودیت پروردگار اعتقادی نداشته و همانند پادشاهان مستکبر به کشتار ملت مظلوم و بی پناه یمن و فتنه گری در منطقه مشغول هستند ،
ضعف مدیریت و چه بسا سوءعملکرد آنها در این حادثه نیز موجب  وقوع این فاجعه مصیبت بار شده است.لازم است که مسئولین کشورهای اسلامی فکری عاجل کرده و با تحت فشار قراردادن عربستان از تکرار این حوادث در سال‌های دیگر جلوگیری به عمل آید .
آنچه که مسلم است این جان باختگان تماماً ضیوف الرحمن و مهمانان الهی بوده اند و پروردگار عالم بر اساس کرم الهی خود وآن گونه که شایسته خود می باشد از آنها پذیرایی خواهد نمود.
اینجانب در درجه اول به ساحت مقدس امام زمان (ع)و همچنین رهبری انقلاب و مراجع معظم تقلید و سپس به امت اسلامی و مردم عزیز و عزتمدار ایران اسلامی و همه آزادمردان جهان و بازماندگان این مرحومین  تسلیت گفته  و برای آن مصیبت دیدگان صبر و اجر جزیل مسئلت می‌نمایم و امیدوارم که خداوند بهترین ثواب صابرین را به آنها اعطاء فرماید.
ضمناً از مسئولین و کسانی که در راه یاری رسانی به هموطنان و مسلمانان وفات یافته و مجروح د ر سرزمین منا و مکه یاری می رسانند تشکر کرده و از تمام مسئولین مربوطه نیز خواستارم تا اقدامات سریع و فوری خود را انجام داده و از هیچ اقدامی در کمک رسانی به آنها 
فرو گذار نباشند.»
  * آیت الله مظاهری: مسئولیّت حوادث تلخ و فجیع مکه بر عهدۀ رژیم بی‌تدبیر 
سعودی است
حضرت آیت الله مظاهری با صدور پیامی فاجعه غمبار سرزمین منا را به خانواده های داغدار و مصیبت دیده تسلیت گفت.
متن پیام به شرح زیر است:
«بسم الله الرّحمن الرّحیم
قال الله تعالی:«وَالَّذِینَ هَاجَرُوا فِی سَبِیلِ اللهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ مَاتُوا لَیَرْزُقَنَّهُمُ اللهُ رِزْقًا حَسَنًا وَإِنَّ اللهَ لَهُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ».
سلسله حوادث تلخ و تأسّف‌بار در مراسم حجّ امسال که منجر به جان باختن جمعِ کثیری از زائران بیت‌الله‌الحرام گردیده است و به ویژه حادثۀ اسفناک و مصیبت‌بار در سرزمین مقدّس منا، بار دیگر به روشنی نشان داد که خاندان بی‌کفایت آل‌سعود لیاقت اداره حرمین شریفین و برگزاری حجّ ابراهیمی را ندارد.
چگونه است که ظرفیت‌های عظیم و بی‌شمار مادّی عربستان باید صرف به خاک و خون کشیدن مسلمانان بی‌پناه و مظلوم یمن و بحرین و سوریه و عراق گردد و سیاست‌های خصمانه آمریکا و استکبار جهانی و دشمنان اسلام با تقویت و تجهیز تکفیری‌های داعشی و سلفیِ خون ریز تأمین گردد و به جای آن مراسم عظیم کنگره حج که به همه جهان اسلام و مسلمانان عالم تعلّق دارد در فضایی ناامن و پر حادثه برگزار شده و در روز 
عید سعید قربان، ضیوف الرّحمن، قربانی بی‌کفایتیِ وهابیون آل سعود شود؟
بی‌شک، مسئولیّت این حوادث تلخ و فجیع بر عهده رژیم بی‌تدبیر سعودی است و آنان باید پاسخ این خیانت‌ها را در محضر خداوند تعالی و رسول خدا«صلی‌الله‌علیه وآله وسلّم» و همه مسلمانان بدهند.
اینجانب با عرض تسلیت و تعزیت به همه خاندان عزادار و مصیبت دیده از این فاجعه بزرگ، و نیز با عرض تسلیت به محضر حضرت بقیه‌الله‌الأعظم«ارواحنافداه» که امیر الحاجّ و صاحب عزا و مصیبت است، از خداوند سبحان، غفران بی‌پایان و رضوان خاصّه برای جان باختگان این حادثه تلخ و اندوه‌بار و صبر و اجر و سعادت برای بازماندگان آنان و شفا و سلامت و استقامت برای مجروحان مسئلت می‌کنم. و لا حَولَ وَ لا قُوّهَ الّا بِالله العَلیّ العَظیم.
  * آیت الله یزدی: سازمان کنفرانس اسلامی برای اداره صحیح حرمین شریفین تدبیری شایسته بیاندیشد
رئیس مجلس خبرگان رهبری در پیامی ضمن تسلیت فاجعه سرزمین منا به داغدیدگان، از سران کشورهای اسلامی به ویژه سازمان کنفرانس اسلامی خواست علاوه بر محکومیت رژیم آل سعود، با توجه جایگاه و عظمت حرمین شریفین برای اداره صحیح و کارآمد آن تدبیری شایسته بیاندیشند.
متن پیام آیت الله یزدی به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
انالله و انا الیه راجعون
«أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَیُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ» عنکبوت/۶۷
در مراسم حج امسال شاهد حوادث ناگواری هستیم که امنیت حجاج بیت الله الحرام را تهدید می کند. 
در تازه ترین فاجعه که در سرزمین منی رخ داد حاجیان زیادی از کشورهای اسلامی از جمله کشورمان یا جان خود را از دست دادند و یا زخمی و مجروح شدند.
بروز حوادث روزهای گذشته در سرزمین وحی، حکایت از بی کفایتی و بی تدبیری مسئولان عربستان سعودی
 در اداره و مدیریت برگزاری حج ابراهیمی دارد.
ضرورت پیگیری جدی موضوع و پذیرش مسئولیت سهل انگاری و سوء مدیریت  کسانی که خود را خادم الحرمین می نامند، اما به جای تأمین امنیت مسلمین در موسم حج با دخالت های نابجا در امور سایر کشورهای اسلامی به ویژه یمن مظلوم و حمایت از گروه های تندرو و افراطی چهره اسلام را مشوه کرده و مسلمانان را در بحرین، عراق و سوریه به خاک و خون کشیده و بذر عداوت، دشمنی و ناامنی را در منطقه می کارند بر کسی پوشیده نیست.
اینجانب ضمن عرض تسلیت و همدردی با تمام خانواده ها و بازماندگان این فجایع و طلب غفران الهی برای جان باختگان و آرزوی شفاء و بهبودی برای مجروحان این حادثه دردناک؛ به ویژه خانواده ها و آسیب دیدگان کشورمان، از سران کشورهای اسلامی به ویژه سازمان کنفرانس  اسلامی می خواهم علاوه بر محکومیت رژیم آل سعود، با توجه جایگاه و عظمت حرمین شریفین برای اداره صحیح و کارآمد آن تدبیری شایسته بیاندیشند.»
*  آیت الله هادوی تهرانی: تاچه زمان برای حل مشکل مدیریت حرمین شریفین نباید اقدامی کرد؟
پس از وقوع حادثه دلخراش در صحرای منا و کشته شدن شمار بسیاری از زائران، آیت الله هادوی تهرانی در پیامی این واقعه دردناک را تسلیت گفت.
متن پیام بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَهً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ (بقره، ۱۲۵)
عید قربان، قربان گاه حاجیان شد و بعد از مسجد الحرام، منی از خون ضیوف الرحمن رنگین گشت و سندی مکرر از بی خردی حاکمان سعودی رقم خورد تا حجت بر آنانی تمام شود که وزش نسیمی را برای توجیه یک فاجعه کافی می دانند و به اندک بهانه ای از خطاهای فاحش این افراد نالایق می گذرند تا روزگار خود را بگذارنند یا مقام ظاهری خود را حفظ کنند یا از تکه استخوان هایی که غاصبان حقوق مسلمین برایشان می اندازند، لذت ببرند.
علمای جهان اسلام، روشنفکران آزاده مسلمان، و رهبران دلسوز کشورهای اسلامی! تا چه زمان باید شاهد این فجایع بود و برای حل مشکل مدیریت حرمین شریفین اقدامی نکرد؟!
آیا زمان آن فرا نرسیده است که این دو شهر جهان اسلام در دستان علم و حکمت و خردِ اندیشمندان و مدیران جهان اسلام اداره شود و این حوادث به حداقل برسد؟!
جا دارد سازمان های بین المللی اسلامی و در رأس آنها سازمان همکاری های اسلامی (OIC) در اسرع وقت جلسه ای فوق العاده برای بررسی فجایع سال جاری حج تشکیل دهد و تصمیمات روشن و قابل قبولی برای مدیریت حرمین شریفین اتخاذ نماید تا در ادامه این حج و عمره و حج های آینده شاهد چنین نادانی ها و سوء مدیریت هایی نباشیم و امنیت واقعی جانی، آبرویی و عقیدتی زائران بیت الله الحرام تضمین شود.
این جانب در روز عید قربان که باید تبریک این
 روز مبارک را به ساحت مقدس امام زمان (عج) و مراجع معظم تقلید (دامت توفیقاتهم) و رهبر عزیز 
انقلاب (مدظله العالی) عرض کنم، ناچارم با اندوه و تأسف فراوان تسلیت این فاجعه را به حضورشان عرضه نمایم و برای تمام آسیب دیدگاه اجر و صبر از درگاه الهی تقاضا داشته باشم.