مناسک حج 1394 به واسطه بی‌کفایتی آل‌سعود و احتمالا توطئه شاهزاده‌های تکفیری به عنوان خاطره‌ای تلخ ثبت شد. حدود 2هفته پیش در جریان سقوط عجیب جرثقیل غول پیکر شرکت خانوادگی بن لادن در محوطه مسجدالحرام حدود 111 تن کشته و 394 نفر زخمی شدند. اکثر جان‌باختگان آن حادثه از اتباع کشورهای هند، پاکستان، اندونزی و ایران بودند.در واکنش به این حادثه ، عربستان که خود را خادمین حرمین شرفین می‌نامد زیر بار تقصیر نرفت و آن را تقدیر الهی نامید.
به گفته برخی شاهدان و همان‌طور که در فیلم‌های آماتور منتشر شده دیده می‌شود ، شدت وزش باد به حدی نبوده‌است که بتواند جرثقیل غول پیکر را ساقط کند. از طرف دیگر سوال بزرگ این است که چرا جهت سقوط برخلاف وزش باد بوده است. آیا سقوط جرثقیل سعودی با فاجعه تروریستی 11 سپتامبر در ارتباط بوده‌است؟
دو هفته پس از حادثه مکه ، صبح روز پنج‌شنبه (2مهر1394) زمانی که حاجیان برای انجام رمی جمرات و پرتاب سنگ به سمت شیطان در حال حرکت بودند ، کسی گمان نمی کرد که ماموران سعودی در اقدامی شبهه توطئه فاجعه‌ای بزرگ رقم خواهند زد.
صبح عید قربان، در لحظه اوج ازدحام حجاج در منا، پسر پادشاه که عنوان جانشین ولیعهد را دارد تصمیم می‌گیرد که برای رمی جمرات با کاروان رسمی و همراهی 200 نیروی ارتش و 150 نیروی پلیس وارد منا شود. ماموران سعودی یکی از راه‌های اصلی را مسدود کردند.
«محمد بن سلمان» بر خلاف جهت حجاج وارد منا شد تا به سرعت رمی جمرات انجام داده و به سرعت بازگردد. ازدحام هولناکی در میان بیش از 1000 تن از حجاج رخ داد. فاجعه منا در این لحظه توسط سعودی‌ها کلید خورد تا جانشین ولیعهد مناسک خود را انجام داده و خارج شود.
زمانی که جانشین ولیعهد عربستان با خیال آسوده در اتومبیل سعودی نشسته بود حاجیانی که عمدتا ایرانی بودند در مسیر رمی جمرات زیر‌پا افتادند و صدای خرد شدن استخوان‌های آنها زیر دست و پا عرش خدا را به لرزه انداخت. در میان گزارش‌های متناقضی از آمار شهدای فاجعه منا تاکنون منتشر شده است. ابتدا گفته شد که 150 نفر کشته شده‌اند. پس از حدود 5 ساعت این آمار به 717 نفر افزایش یافت.موضوع عجیب اینجاست که با وجود زخمی شدن 850 نفر و مفقودی هزاران نفر ، پس از گذشت حدود 2 روز فقط 2 نفر به تعداد کشته شدگان اضافه شد.
در میان ابهام ایجاد شده در رابطه با آمار شهدای فاجعه منا، رئیس سازمان حج و زیارت ایران تعداد کشته شده ها را حدود ۲هزار نفر نفر اعلام کرده است یعنی حدود سه برابر بیشتر از آمار تایید شده توسط مسئولان عربستانی. البته یک رسانه چینی نیز اعلام کرده است که تاکنون 1300 کشته و 2000 نفر نیز زخمی شده اند.گفتنی است که متاسفانه رئیس سازمان حج و زیارت از شهادت ۱۳۳ زائر، مجروحیت ۹۹ نفر و فقدان ۳۵۴ ایرانی خبر داده است.
اما آمار کشته شده های تعدادی از کشور ها از این قرار است:
| تعداد کشته شده ها |
کشور |
| 131 |
ایران |
| 87 |
مراکش |
| 18 |
ترکیه |
| 30 |
مالی |
| 14 |
هند |
| 14 |
مصر |
| 7 |
پاکستان |
| 5 |
سنگال |
| 6 |
نیجریه |
| 3 |
کنیا |
| 3 |
الجزایر |
| 3 |
اندونزی |
| 1 |
افغانستان |
| 1 |
هلند |
| 1 |
سودان |
| 1 |
فیلیپین |
لزوم پذیرش قصور سعودی‌ها
مقام معظم رهبری در واکنش به فاجعه منا ضمن اعلام 3 روز عزای عمومی ضمن تاکید بر امداد رسانی نیروهای ایران به حجاج دیگر کشورها از عربستان انتقاد کرده و اعلام کردند که « دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه‌ی تلخ پذیرفته و به لوازم آن به قاعده‌ی حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده نباید از نظر دور بماند.»
دکتر علی لاریجانی با اظهار تاسف و تاثر در پیامی خواهان بررسی علل ناتوانی متولیان برگزاری حج شد و اعلام کرد ،«ضرورت دارد امت اسلامی با تدبیر به بررسی علل ناتوانی متولیان برگزاری این مراسم در انجام وظایف خود و قصور صورت گرفته بپردازد تا شاهد وقوع مجدد اینگونه حوادث دردناک نباشیم.»
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه خواهان بررسی و ارزیابی چگونگی مدیریت این مراسم عظیم الهی از سوی تمامی کشورهای مسلمان، سازمان همکاری اسلامی و بین المجالس اسلامی شد.
وی در ادامه با مخاطب قرار دادن عربستان نوشت: «آنچه همه ملت‌های مسلمان انتظار دارند آن است که دولت سعودی به وظایف خود با تدبیر و تعهد عمل نموده، ضمن برخورد با مجرمین و خاطیان توضیحات قانع کننده ای در مورد آنچه بر میهمانان ضیافت الهی رفته است به امت اسلامی و جهانیان ارائه دهد.»
تقصیر سعودی در فاجعه منا
علاءالدین بروجردی ، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با نکوهش بی‌کفایتی رژیم سعودی گفت: «با توجه به تجربه صدها ساله حج و شرایط ویژه دوران حج، بی تدبیری مسئولان عربستان در مدیریت این مسئله و بستن دو مسیر برای دسترسی به محل رمی جمرات که موجب این حادثه شد، به طور حتم از اشتباهات غیر قابل بخشش دولت عربستان سعودی در مدیریت حج است.»
وی تاکید کرد:« در چنین شرایطی به طور حتم باید برای مراسم حج سال های آینده یک تدبیر و فکر اساسی کرد، زیرا با چنین شرایطی مردم هیچ کشور اسلامی و غیراسلامی اطمینان خاطر از امنیت این سفر مهم واجب دینی ندارند، بنابراین حادثه امروز رمی جمرات دیگر قصور نبوده و بلکه تقصیر است و دولت عربستان باید در مقابل امت اسلامی پاسخگو باشد.»
ضرورت تشکیل منطقه آزاد اسلامی
منصور حقیقت‌پور،نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامیدر اعتراض به بی‌کفایتی عناصرسعودی در فاجعه منا با تاکید بر ضرورت تشکیل منطقه آزاد اسلامی در دنیا، گفت: «به طور قطع مکه و مدینه متعلق به آل سعود و ملک سلمان نبوده و حرمین شریفین متعلق به همه جهان اسلام است، بنابراین منطقه آزاد اسلامی مکه و مدینه باید تشکیل شود و مدیریت جهان اسلام باید برخانه خدا حاکم شود، زیرا به این طریق است که مردم مسلمان دنیا که در طول عمر خود یک مرتبه فرصت زیارت پیدا می کنند دارای امنیت خواهند بود.»
خودخواهی آل سعود
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی ضمن اشاره به ریشه اصلی فاجعه منا که کاروان خودروی جانشین پادشاه سعودی بوده‌است ، گفت: «علت عمده این اتفاقات سوای سوءمدیریت حکام عربستان، خوی خودخواهی منحصر به فرد آنها است چراکه آنجا را قرنطینه می کنند تا حکام به صورت ویژه اعمال حج را انجام دهند.»
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سکوت سازمان کنفرانس اسلامی فاقد توجیه است، ادامه داد: «این کنفرانس برای نظارت بر کشورهای اسلامی تشکیل می شود که در این میان لازم است ورود جدی به این موضوع داشته باشد.»
لزوم پایان مدیریت آل سعود در حج
مهرداد بذرپاش با تاکید بر ضرورت انجام اقدام درخورو شایسته ای در جهت اصلاح مدیریت فرآیند حج، گفت:« به طور حتم مجلس شورای اسلامی باید تمام ظرفیت پارلمانی خود را در مجالس اسلامی، بین المجالس آسیایی و مجالس جهانی برای بررسی ابعاد این حادثه به کار گیرد، چون زائران بسیاری از کشورهای اسلامی مختلف دراین حادثه جان خود را از دست داده و یا به مصدومیت شدید دچار شدند.»
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهرو پردیس درمجلس شورای اسلامی تاکید کرد که درگفت و گو با سایر رهبران و مجالس کشورهای دنیا می توان این موضوع را مطرح کرد که مدیریت حج از رژیم منحوس و بی ربط آل سعود گرفته شده و به سازمان همکاری های اسلامی ( سازمان کنفرانس اسلامی) سپرده شود، زیرا که حج متعلق به امت اسلام است و باید همه در مدیریت آن سهیم باشند.
بی کفایتی آل‌سعود
احمد سالک نیز با ابراز تاسف از فاجعه منا گفت: «این حادثه دردناک اولا نشان از سقوط حکومت آل سعود دارد و ثانیا بی کفایتی این کشور را در مدیریت مناسک حج بیش از پیش ثابت می کند . براساس قوانین بین‌المللی عربستان باید پاسخگو باشد.»
نماینده مردم اصفهان همچنین گفت: « عربستان سعودی به دلیل درگیری هایی که در درون و میان شاهان و شاهزادگان خود دارد و جنگ با مردم یمن از رعایت حقوق زائران خانه خدا عمدا غلفت کرد و این غفلت فجایع امروز در منا و چند روز گذشته در مسجد الحرام را به وجود آورد.»
سیستم عقب مانده رژیم سعودی
رحیم زارع ، نماینده مردم آباده در مجلس شورای اسلامی گفت:« عدم نظارت صحیح با وجود تکنولوژی‌های پیشرفته نشان می‌دهد دولت سعودی توانایی اداره مناسک حج را ندارد، آنها تمام انرژی و پول خود را صرف جنگ افروزی در کشورهای منطقه همچون سوریه، یمن و عراق کرده‌اند و به یقین آل‌سعود لیاقت مدیریت مرکز جهان اسلام را ندارد.»
وی در ادامه با بیان اینکه عربستان حتی نمی‌تواند خود را اداره کند بلکه بیگانگان آنها را هدایت و اداره می‌کنند، گفت:«دولت سعودی نفت آمریکا و آمریکا امنیت آنها را تامین می‌کنند و از آنجا که مشغول آدم‌کشی در کشورهای منطقه هستند، قدرت تمرکز به یک کار مهم و آن هم برقراری امنیت زائران را ندارند به همین دلیل باید مدیریت این مراسم از عربستان گرفته و شورایی از کشورهای اسلامی آن را مدیریت کنند.»
توطئه علیه حاجیان ایرانی در پرونده قطور بی کفایتی آل سعود
در رابطه با فاجعه منا گفتنی است باید گفت که مسأله ازدحام میان حجاج خانه خدا در منا یک موضوع جدید نیست. رسانه‌های عربستان و مزدوران مجازی ریاض برای فرار از تقصیر یا احتمالا توطئه شاهزاده‌های تکفیری سعودی ایرانیان را مقصر فاجعه منا اعلام کرده‌اند.
اقدام عربستان در فرافکنی علیه زائران ایرانی به نوعی احتمال توطئه‌آمیز بودن فاجعه منا را پررنگ‌تر کرده‌است زیرا مسیر و زمان حرکت حجاج ایرانی مشخص بوده‌است ، از طرف دیگر حرکت کاروان جانشین ولیعهد سعودی قطعا بر طبق مسیر جنگ‌طلبی پدرخوانده های داعش بوده‌است و این موضوع باید از سوی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار گیرد.
منهای احتمال توطئه شاهزاده‌های تکفیری سعودی علیه حاجیان ایرانی حداقل 16 حادثه بزرگ و کوچک نشان می‌دهد که سعودی ها کفایت لازم برای اداره مناسک حج را نداشته‌اند و این موضوع باید به طور جدی از سوی کشورهای مسلمان پیگیری شود.
1 - حادثه نوزدهمآذر سال ۱۳۵۴ هجری شمسی (۱۰ دسامبر سال ۱۹۷۵) – حریق وسیعی براثر انفجار کپسول گاز در چادر زائران، بیش از 200 زائر را زنده در آتش سوزاند.
2 – درگیری بیست و نهم آبان ۱۳۵۸ (۲۰ نوامبر ۱۹۷۹) – حمله مردان مسلح مخالف حکومت سعودی به مسجدالحرام و گروگان‌گیری ده‌ها زائر، هجوم مأموران امنیتی به داخل محل و درگیری‌ها 153 کشته و ۵۶۰ زخمی بر جای می‌گذارد.
3 – جنایت نهم مرداد ۱۳۶۶ (۳۱ ژوئیه ۱۹۸۷) – حمله عمال سعودی به حجاج ایرانی به شهادت ۲۷۵ نفر و جراحت ۴۰۰ نفر از آنان انجامید.
4 – درگیری نوزدهم تیر ۱۳۶۸ (۱۰ ژوئیه ۱۹۸۹) – طی دو حمله در خارج از مسجدالحرام یک نفر کشته می‌شود و ۱۶ نفر زخمی می‌شوند. رژیم سعودی 16 شهروند شیعه کویت را علی رغم فقدان مدرک و اتهام اعدام کرد.
5 – فاجعه یازدهم تیر ۱۳۶۹ (۲ ژوئیه ۱۹۹۰) – بر اثر ازدحام، از کار افتادن دستگاه تهویهٔ هوا و هرج‌ومرج داخل تونلی منتهی به اماکن مذهبی مکه، ۱۴۲۶ نفر بر اثر خفگی و ماندن زیر دست‌وپا جان می‌بازند.
6 – حادثه سوم خرداد ۱۳۷۳ (۲۴ مه ۱۹۹۴) – در ازدحام و هرج‌ومرج طی مراسم پرتاب سنگ در منا ۲۷۰ نفر زیر دست‌وپا جان مانده و جان خود را از دست می‌دهند.
7 – حادثه هفدهم اردیبهشت ۱۳۷۴ (۷ مه ۱۹۹۵) – براثر حریق در چادر زائران ۳ نفر جان خود را ازدست‌داده و ۹۹ نفر مجروح می‌شوند.
8 – فاجعه بیست و ششم فروردین 1376 (۱۵ آوریل ۱۹۹۷) – حریق عظیمی در اردوگاه زائران بالغ‌بر ۳۴۰ نفر کشته و ۱۵۰۰ تن زخمی بر جای می‌گذارد.
9 - حادثه بیستفروردین ۱۳۷۷ (۹ آوریل ۱۹۹۸) – طی ازدحام و هرج‌ومرج در منا حداقل ۱۱۸ نفر کشته و ۱۸۰ نفر زخمی می‌شوند.
10 – حادثه پانزدهماسفند ۱۳۷۹ (۵ مارس ۲۰۰۱) – ۳۵ زائر ازجمله ۲۳ زن در مراسم سنگ‌پرانی زیر دست‌وپا تلف می‌شوند.
11 – حادثه بیست و دوم بهمن ۱۳۸۱ (۱۱ فوریه ۲۰۰۳) – ۱۴ زائر ازجمله ۶ زن در مراسم منا جان می‌بازند.
13 – حادثه دوازدهم بهمن ۱۳۸۲ (۱ فوریه ۲۰۰۴) – ازدحام و هرج‌ومرج در مراسم سنگ‌اندازی ۲۵۱ کشته و صدها مجروح به بار می‌آورد.
14- حادثه سوم بهمن ۱۳۸۳ (۲۲ ژانویه ۲۰۰۵) – طی مراسم رمی جمرات در منا ۳ زائر زیر دست و پا تلف می‌شوند.
15 – حادثه شانزدهم دی ۱۳۸۴ (۶ ژانویه ۲۰۰۶) – فروریزی هتلی در مرکز مکه ۷۶ کشته بر جای می‌نهد.
16 – حادثه بیست و دوم دی ۱۳۸۴ (۱۲ ژانویه ۲۰۰۶) – بیش از ۳۶۰ زائر در ازدحام و هرج‌ومرج طی مراسم سنگ‌اندازی در منا کشته می‌شوند.
بازخوانی حوادث حج نشان می‌دهد که در حداقل 8 مورد حوادث و فجایعی که منجر به کشتار زائران خانه خدا رخ داده است در رمی جمرات بوده‌است. شاهزاده‌های تکفیری سعودی گویا با توجه به همین موضوع توطئه کشتار حاجیان ایرانی را طراحی و عملیاتی کرده‌اند.