آرمان: حج امسال را بی‌گمان باید «غم‌انگیزترین حج تاریخ اسلام» خواند. ابتدا جرثقیلی غول پیکر در مسجد الحرام سقوط کرد و سپس فاجعه منا رخ داد تا هزاران زائر در این دو حادثه عجیب،کشته و مجروح شوند. از روز پنجشبه که منا، شاهد مرگ دلخراش حاجیان بود، مقامات سعودی درصدد توجیه این حادثه هستند و بی‌آنکه حتی عذرخواهی هم بکنند، می‌کوشند از خود سلب مسئولیت کنند. سخنگوی وزارت کشور عربستان، گرمای هوا و خستگی حجاح را عامل این قتل‌عام دانسته و مدعی شده که حرکت بعضی از حجاج در مسیر معکوس و برخورد دو گروه از حجاج در یک تقاطع علت ازدحام جمعیت و حادثه منا بود. حرکت در مسیر معکوس ادعایی کاملا کذب است چرا که حادثه در ابتدای روز رخ داد و همه در حال حرکت به یک سمت بوده‌اند. اگر حرکت معکوسی هم رخ داده، در حین فاجعه بوده که هر کسی به طور طبیعی درصدد فرار از مهلکه بوده است. مقام معظم رهبری پس از این حادثه سه‌روز عزای عمومی اعلام کردند. حادثه‌ای که ایران و جهان اسلام را عزادار کرد؛ همه عزادار ظلمی که به شیعه می‌شود؛ عزادار کشته شدن صدها زائر خانه خدا که به خاک و خون کشیده شدند و عزادار 131 زائر ایرانی که مظلومانه برای زدن سنگ به شیطان در منا در زیر دست و پا کشته شدند. «جهان اسلام به عزا نشست.» این جمله دردناک بخشی از پیام تسلیت آيت‌ا... هاشمی به صدها خانواده داغداری بود که روز عید قربان به عزای زوار به خاک وخون کشیده شده خود در منا و جمرات نشسته بودند. عصر دیروز سرپرست حجاج ایرانی اعلام کرد: 365زائر ایرانی پس از وقوع فاجعه «منا» تا این لحظه به کاروان‌های خود مراجعه نکرده‌اند، البته این به معنی جان باختن آنها نیست. روز پنجشنبه عید قربان بود اما شادی تبدیل به عزا شد. روزنامه الدیار عربستان در پی این حادثه در مطلبی به پرده‌بر‌داری از علت حادثه منا پرداخت. الدیار در این گزارش نوشت: «مقام‌های سعودی خبر عبور خودروی یکی از سران این کشور از منطقه «مشعر منا» را که به کشته شدن صدها تن از حجاج منجر شد، رد می‌کنند اما حقیقت امر این است که خودروی محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر جنگ عربستان به‌همراه بیش از 200 نیروی امنیتی و 150مأمور پلیس وارد صفوف حجاج شده و به مرکز «منا» انتقال یافته است.» این روزنامه با اشاره به اینکه ورود خودروی جانشین ولیعهد عربستان مسیر حجاج را تغییر داد، افزوده است: «خودروی حامل محمد بن سلمان خلاف مسیر و با سرعت از «منا» عبور کرد که این اقدام موجب ایجاد وحشت میان حجاج و آغاز فاجعه شد.» الدیار ادامه داده است: «پس از آغاز فاجعه کشتار حجاج، خودروی حامل محمد بن سلمان محل حادثه را ترک و بازدیدش را نیمه‌کاره رها کرد. بسته شدن دو مسیر نیز علت ازدحام جمعیت عنوان شد که برخی همین اقدام را علت مسدود شدن مسیرها عنوان می‌کنند.» ساعتی پس از انتشار خبر حادثه بود که رئیس سازمان حج و زیارت کشورمان گفت: «متأسفانه در روز عید قربان که خبر حاجی شدن زائران را باید به مردم کشورمان بدهیم، شاهد فاجعه‌ای بودیم که ناشی از سوءمدیریت دولت عربستان و عوامل امنیتی آن‌ها است.» سعید اوحدی اظهار کرد: «در اولین روز از برگزاری مراسم رمی جمرات که زائران از تمام کشورها به سوی محل برگزاری مناسک می‌روند، در ساعت 9صبح اعلام شد که دو مسیر را بسته‌اند و زائران تنها از سه مسیر می‌توانند به رمی جمرات بروند، به همین دلیل و با توجه به ازدحام زیاد و تحت فشار قرار گرفتن مردم، شاهد فاجعه‌ای تلخ و ناگوار بودیم.»

 نگرانی خانواده حجاج ایرانی

ولیعهد عربستان زمانی که هنوز تعداد دقیق کشته‌شدگان اعلام نشده بود و می‌گفتند 717 حاجی جان خود را از دست داده‌اند، دستور داد تا کمیته‌ای برای تحقیق درباره حادثه ازدحام منا تشکیل شود. زمانی که فقط مشخص شده بود 15زائر ایرانی کشته و بیش از 60 نفر زخمی شده‌اند، ایرج حریرچی قائم‌مقام وزیر بهداشت درباره آمادگی وزارت بهداشت برای کمک‌رسانی به حجاج ایرانی در عربستان اظهار کرد: «پذیرش و هرگونه انتقال احتمالی حجاج مجروح ایرانی از کشور عربستان به داخل کشورمان در حال انجام است و این آمادگی مانند حادثه قبلی که وزارت بهداشت اعلام کرده بود برای انتقال حجاج مجروح آمادگی لازم را دارد صورت می‌پذیرد.» زمانی هم که رئیس سازمان حج و زیارت اعلام کرد تعداد حجاج کشته شده ایرانی از مرز 41 نفر گذشته است خانواده‌های حجاج و دیگر مردم کشورمان به سایت این سازمان مراجعه کردند تا از وضعیت حاجی‌های خود مطلع شوند و این حضور به حدی بود که سایت سازمان حج و زیارت برای مدتی از دسترس خارج شد. 

 جلوگیری سعودی‌ها از کمک ایرانی‌ها 

زمانی که اعلام شد تعداد زوار ایرانی کشته شده به 89 نفر رسید اخباری دال بر عدم همکاری مسئولان عربستانی هم به گوش می‌رسید. نماینده ولی فقیه در امور حج با انتقاد شدید از مسئولان سعودی گفت: سعودی‌ها حتی اجازه نمی‌دهند نیروهای امدادی ایرانی در محل حادثه حضور یابند و به مجروحان رسیدگی کنند. حجت‌الاسلام قاضی‌عسکر در تشریح اقدامات انجام شده پس از وقوع حادثه منا اظهار داشت: این حادثه در تاریخ حج بی‌سابقه است. از ساعت 9 صبح و بعد از اطلاع از وقوع این حادثه، تا الآن هنوز تعدادی از اجساد متوفیان کشورهای مختلف از جمله ایران روی زمین مانده است و سعودی‌ها نتوانسته‌اند این اجساد را جمع‌آوری و منتقل کنند. آنها حتی در رسیدگی به مجروحان هم مشکل دارند. وی خاطرنشان کرد: مسئولان ایرانی بعد از وقوع این حادثه به‌سرعت ستاد بحرانی تشکیل دادند و تمام بیمارستان‌ها را سرکشی کردند اما نکته قابل تأمل و عجیب این است که سعودی‌ها حتی اجازه نمی‌دهند نیروهای امدادی ایرانی در محل حادثه حضور یابند و به مجروحان رسیدگی کنند. سیدمرتضی بختیاری معاون دادستان کل کشور هم اظهار داشت: بعد از وقوع حادثه و با توجه به بالا بودن تلفات آن، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی دادستان کل کشور دستور بررسی ابعاد و جمع‌آوری اطلاعات لازم برای پیگیری قضایی این حادثه را صادر کرد. مجموعه دادستانی کل کشور در حال جمع‌آوری اطلاعات و تهیه گزارش لازم درباره این حادثه است و در تلاش هستیم با ستاد ویژه‌ای که در وزارت امور خارجه در این زمینه تشکیل شده است، همکاری لازم را داشته باشیم. غضنفر رکن‌آبادی سفیر سابق ایران در لبنان نیز در فاجعه روز گذشته منا مفقود شد. در پی انتشار اخباری مبنی بر شهادت سفیر سابق ایران در لبنان در فاجعه منا منابع مطلع خبر جان باختن وی را تأیید نکرده و اعلام کردند که او جزء مفقودین است.

 احضار کاردار عربستان

معاون وزیرخارجه کشورمان نیز ساعتی پس از این حادثه اطلاع داد که کاردار عربستان احضار شده است. حسین امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه ما عربستان را مسئول اصلی حادثه می‌دانیم، خاطرنشان کرد: به هیچ وجه نمی‌توانیم نسبت به رفتار غیرمسئولانه عربستان بی‌تفاوت باشیم. وی از احضار کاردار عربستان به وزارت خارجه کشورمان خبر داد و عنوان کرد: کاردار عربستان به وزارت خارجه احضار شده و با جدیت اعتراض خود را نسبت به رفتار غیرمسئولانه دولت عربستان از مجاری دیپلماسی خواهیم رساند.

ادامه صفحه 6