صاحب‌خبر - تهران/ خبرگزاری صدا و سیما/ سیاسی (رسانه بیگانه) 1394/07/03
به دنبال حادثه دیروز منا و کشته و زخمی شدن هزاران زائر بیت الله الحرام، رسانه های بیگانه نیز این خبر را پی گرفته و به آن پرداخته اند. هر چند بیشتر خبرهای مربوط به این رسانه ها در ساعات اول به میزان تلفات اختصاص داشت، اما در این میان به صورت کمرنگی ابعاد این فاجعه و زمینه ها و دلایل آن نیز به نوعی مورد توجه قرار گرفته. در میان خبرگزاری ها، آسوشیتدپرس (1394/07/03) پیام تسلیت بان کی مون دبیر کل سازمان ملل درباره حادثه مکه را بازتاب داده است. در این میان بعضی از رسانه های تصویری نیز سعی در بی اهمیت نشان دادن آن داشته اند. اما اغلب آنها، مانند اسکای نیوز(1394/07/03) حادثه خونبار منا را موضوعی تلقی کرده اند که به زغم هزینه کرد سعودی ها برای ساخت و ساز، این فجایع بارها تکرار شده و نخستین در نوع خود نیست. به نظر می رسد، رویکرد فوق بیشتر با هدف عادی نشان دادن سوژه و چه بسا تبرئه سعودی مطرح می شود.
شبکه تلویزیونی فرانس بیست و چهار (1394/07/02) کشته شدن تعداد زیادی از زائران در مکه را «امری رایج» در عربستان می داند و در گزارش دیگری به نقل از وزیر بهداشت عربستان سعودی مدعی است که «زائران در حادثه خونین روز پنجشنبه در منا مقصر هستند.» رسانه فرانسوی با اشاره به اقدام دولت عربستان در هزینه کرد میلیارد ها دلار برای توسعه زیر ساخت های حج، درباره چرایی این حادثه می گوید «شاید به همین دلیل است که وزیر بهداشت زائران را در این حادثه مقصر معرفی می کند.»
البته از نظر این رسانه، حوادث سال جاری در مکه به طور قطع بر روابط بین دو کشور ایران و عربستان تاثیرگذار خواهد بود.
با اینکه تلویزیون سی ان ان (1394/07/02) تصریح می کند که هنوز علت اصلی افزایش شمار حجاج که باعث بروز فاجعه اخیر در مسیر منا شد، مشخص نشده است، اما از اقدام و دستور پادشاه عربستان برای بازنگری در برنامه ریزی های صورت گرفته برای حج و انجام تحقیقات فوری درباره علت این حادثه خبر می دهد. این رسانه امریکایی البته به نقل از رسانه های سعودی، افزایش شمار حجاج در حال طی مسیر را عامل زمین افتادن حجاج تلقی کرده اما روشن نمی کند که علت این افزایش ناگهانی چه بوده است.
اما خبرنگاران شبکه تلویزیونی العربیه (1394/07/02) در منا وانمود می‌کند که اتفاق خاصی نیفتاده است: «خدا را شکر اوضاع به گونه ای به حال عادی بازگشته است که انگار هیچ اتفاقی رخ نداده است.» این رسانه مشکل را بر گردن «گروهی از حاجیان از اقلیت َافریقایی غیر عرب» می اندازد که با حالتی خشونت آمیز وارد مسیر حرکت حاجیان شده و این فاجعه را آفریده اند(!) این شبکه با استناد به اظهارات پادشاه عربستان به تمجید از علملکرد مسولان حج می پردازد و تاکید می کند که « حادثه دردناک منا از ارزش کار مسوولان حج و اقدامات نظامی آنها در یمن نمی کاهد.» الجزیره انگلیسی(1394/07/03) نیز از زبان سخنگوی وزارت کشور عربستان سعودی حادثه غم انگیز منا را قضا و قدر خوانده و از تشکیل کمیته حقیقت یاب برای بررسی علت وقوع حادثه خبر داده است.
بی بی سی (1394/07/03) اما از اینکه فجایع مرتبط با مراسم حج سابقه طولانی دارد، به نقل از سعودی ها سعی دارد مسئولیت آنها در قبال تامین امنیت حجاج را ناچیز و حتی به نوعی رفع و رجوع نماید و زوار خانه خدا را در این باره مقصر قلمداد کند، زیرا به زعم مقامات سعودی «برخی از زائران از دستورات تبعیت نکردند و در مسیری متفاوت از مسیر درنظر گرفته شده حرکت کرده اند. البته با توجه به اینکه هنوز آمار رسمی و نهایی درباره ابعاد فاجعه دیروز منتشر نشده و گمانه زنی ها در این باره ادامه دارد، باید منتظر تحلیل این رسانه ها درباره نقش آل سعود و سوء مدیریت مقامات آن در رسانه های بیگانه بود. هر چند انتظار نمی رود آنها حقایق لازم، در بی کفایتی هیات حاکمه عربستان برای اداره یک مراسم بین المللی و اسلامی در سرزمین وحی را مورد توجه قرار دهند.
---------------------------------
پردازش و تحلیل/ خلیل اله بیات
∎