به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) گفت وگوی ویژه خبری شب گذشته شبکه دوم سیما به موضوع بررسی حادثه سقوط جرثقیل بر روی مسجد الحرام و کشته و مجروح شدن ده ها نفر از زائران بیت الله الحرام اختصاص داشت.

در ابتدای این برنامه گزارشی تصویری از این حادثه ارائه شد که در آن مطرح می شود گزارش های هواشناسی و بررسی روز حادثه حکایت از طوفان شدید ندارد. دولت عربستان بیش از دو سال است که طرح توسعه مسجد الحرام را به اجرا در آورده و به کشورهای اسلامی اطمینان داده است که با حضور مجربترین پیمانکاران غربی آسیبی متوجه زائران نخواهد بود اما در این حادثه 107 مسلمان کشته و 238 نفر زخمی شدند.

در ادامه نیز صحبت های تعدادی از خانواده های مجروحان و کشته شدگان ایرانی و مطالبات آنها از دولت ایران و عربستان پخش شد.
میهمان ویژه این برنامه پروفسور محمود گلابچی، چهره ماندگار مهندسی معماری و شهرسازی بود و در ادامه برنامه نیز سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت که همینک در مکه مکرمه به سر می برد طی تماسی تلفنی به سؤال های مطرح پاسخ گفت.

پروفسور گلابچی در پاسخ به سؤال مجری این برنامه که مطرح کرد: «دفتر پادشاهی عربستان اعلام کرده است که مسائل جوی و فنی عامل این حادثه شده است؛ نظر شما چیست؟» گفت: نقص فنی و عدم رعایت ضوابط ایمنی در چنین حادثه ای موجب سقوط این جرثقیل شده است. این جرثقیل جزو 10 جرثقیلی است که در مجموعه طرح توسعه مسجدالحرام مشغول کار بوده است و عدم رعایت اصول ایمنی و عدم مهار کافی کابل‌های نگه دارنده جرثقیل موجب سقوط جرثقیل شده است.

جرثقیل در جهتی که معمولاً به سمت مقابل است و بار را حمل می کند سقوط نکرده است

وی ادامه داد: جرثقیل هایی از این نوع در زمان استقرار باید به وسیله کابل های نگه دارنده ای به بلوک های بتنی کاملاً بسته شده باشند؛ (که بر اساس اعلام یک پایگاه سعودی بتون های نگه دارنده را از این جرثقیل جدا کرده بودند) این یک کار برخلاف اصول ایمنی کار با چنین جرثقیل هایی است و نکته مهم این است که جرثقیل در جهتی که معمولاً به سمت مقابل است و بار را حمل می کند سقوط نکرده است و در جهت عکس سقوط کرده است.

گلابچی با اشاره به اینکه منابع مختلف سرعت طوفان را مقادیر مختلفی گزارش داده اند (برخی دیگر از منابع هم اعلام می کنند در زمان حادثه اصلاً طوفانی نبوده است) ولی اگر طوفانی با سرعت بالا هم بود نباید این حادثه اتفاق می افتاد. ما در طراحی های مهندسی برای تجهیزان و ساختمان ها به ویژه وقتی ساختمان ها در محوطه هایی استفاده می شوند که تعداد زیادی از انسان ها در انجا حضور دارند، طبق قوائی بین المللی اگر 300 انسان در محلی حضور دارند ساختمان و تجهیزات با درجه ایمنی بسیار بالا باید طراحی شود که در هیچ شرایطی موجب صدمه دیدن انسان ها نشود.

وی با اشاره به اینکه مکه در منطقه ای بین کوه ها قرار گرفته و همواره امکان بروز طوفان و رعد و برق و باران های سیل آسا وجود دارد و برای تجهیزات سرعتی حتی در حد 350 کیلومتر در ساعت پیش بینی می شد تا اگر در چنین شرایطی قرار می گرفت موجب صدمه به انسان ها نمی شد.

مجری برنامه نیز با اشاره به اینکه باز کردن بتن هایی که می توانست مانع این حادثه شود بسیار عجیب است، گفت: مگر بر جرثقیل هایی که در چنین مکان هایی وجود دارد نظارت صورت نمی گیرد؟ که کارشناس برنامه گفت: حتماً باید باشد. به خصوص در چنین نقطه ای که 10 جرثقیل در ابعاد خیلی بلند مشغول کار هستند باید ضوابط ایمنی با دقت انجام شود.

سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت نیز که همینک در مکه مکرمه به سر می برد از طریق ارتباط تلفنی وارد بحث شد و در خصوص تعداد کشته شدگان و مجروحان حادثه گفت: تعداد زائران کشته شده ایرانی به صورت قطعی 11 نفر است این در حالی است که تعدادی از کشورها هنوز 30 تا 35 مفقودی دارند.

وی با اشاره به عمق فاجعه رخ داده گفت: پیکرهای تعدادی از زائران متلاشی شده بود و اگرچه آمار رسمی عربستان مرگ 107 زائر را اعلام کرده اند اما آمار کشته ها 150 تا 170 نفر است.

40 کیسه اجساد متلاشی شده در سردخانه های عربستان وجود دارد

اوحدی ادامه داد: بعد از حادثه فضای مسجد الحرام تا سه سانتیمتر خون و آب بود و 40 کیسه اجساد متلاشی شده در سردخانه های عربستان وجود دارد که پرستاران مرکز پزشکی حج و زیارت به همراه هم اتاقی های زائران مفقودی این 40 کیسه را بازدید کرده و کشته شدگان را شناسایی کردند.

کشورهایی که بیشترین کشته و مجروح را دارند

وی افزود: ایران رتبه چهارم جمعیت زائر در بین کشورهای اسلامی را دارست و کشورهای اندونزی، هند و پاکستان رتبه های قبل از ما هستند که بیشترین آمار فوت شدگان و مجروحان نیز در بین این کشورها است.

گلابچی نیز در ادامه تصریح کرد: در فضایی که چند ده هزار زائر حضور دارند رعایت اصول ایمنی و بازرسی های فنی ضروری است؛ سازنده جرثقیل‌ها شرکت سوئیسی است و این جرثقیل های با ایمنی بالا ساخته می شود و به طور کلی ایمن هستند اما نکته مهم مراقبت در بهره برداری درست است که خود شرکت ها و پیمان کارهای مجری باید بازدیدهای ایمنی را انجام دهند.

وی افزود: مجموع شرکت های ساختمانی بن لادن مجری طرح توسعه مسجدالحرام است.

حق و حقوق کشته شدگان و مجروحان به طور کامل گرفته می شود

مجری برنامه از اوحدی سؤال کرد: آیا کمیته ای برای بررسی حادثه و حقوق مصدومان تشکیل شده است؟ که اوحدی پاسخ داد: سرکونسلگری ایرانی در جده، سازمان حج و زیارت، بعثه مقام معظم رهبری و سفیر ایران در ریاض در قالب کمیته ای پیگیر موضوع هستند دیروز نیز با امیر مدینه دیدار داشتیم که دستور پیگیری حقوی این قضیه را داشتیم. پرونده های مجروحان و کشته شدگان توسط هلال احمر به صورت کامل آماده تهیه و آماده ارائه به دستگاه قضایی است و مطمئن باشید که حق و حقوق زائران گرفته می شود.

وی اعلام کرد: اکنون سه زائر بستری داریم که حالشان خوب است و همه زائران اعمال خود را انجام می دهند و برای این سه زائر آمبولانس و پزشک مخصوص در اختیار آنها قرار می گیرد تا اعماشان را انجام دهند.

مجری برنامه با اشاره به اینکه دولت عربستان اعلام کرده است مبلغی به عنوان خسارت به خانواده های کشته شدگان و مصدومان پرداخت می شود، سؤال کرد: پیگیری خانواده هایی که عزیزانشان را از دست داده اند باید به صورت انفرادی باشد یا کمیته‌ای از طرف ایران پیگیر حقوق خانواده ها است که اوحدی عنوان کرد: با هماهنگی سازمان حج و زیارت وکیل مشخصی برای این فاجعه در نظر گرفته شده است.

2 نفر از نزدیکان زائران فوت شده سال آینده می توانند به حج مشرف شوند

اوحدی ادامه داد: نشریات سعودی اعلام کرده اند که مبالغی را به عنوان غرامت هم به جانباختگان و هم به مصدومان حادثه تعلق می گیرد. دو نفر از بستگان جانباختگان این حادثه هم سال آینده می توانند به حج مشرف شوند و به خانواده های زخمی ها هم به دو نفر ویزا داده می شود.

در پایان این گفت و گوی ویژه خبری نیز پروفسور گلابچی تصریح کرد: از نظر علمی و تخصصی و امنیتی به هیچ وجه ضرورت نداشت و پذیرفته نبود که با وجود صدها هزار زائر چنین اتفاقی در آن محوطفه بیفتد بر اساس استانداردهای بین المللی این تجهیزات دارای یک حریم هستند که تردد و حضور افراد نباید در آن صورت گیرد و باید تمام عوامل جوی و مهندسی در استفاده از این تجهیزات پیش بینی شود.