وقوع يك حادثه ديگر در ايام حج ابراهيمي در مسجدالحرام و كشته و زخمي شدن 345 نفر از زائران در حرم امن الهي موجب شد يك بار ديگر صلاحيت حكومت آل سعود براي اداره حرمين‌شريفين زير سؤال برود به خصوص اينكه اين نخستين باري نيست كه بي‌تدبيري و انفعال مسئولان آل‌سعود منجر به كشته و زخمي شدن زائران خانه خدا در موسم حج مي‌شود و طي 40 سال اخير بارها در موسم حج حوادث تلخي رخ داده كه منجر به كشته و زخمي شدن تعداد زيادي از حاجيان شده است.
عصر روز جمعه 20 شهريورماه يك بالابر بزرگ بر اثر شدت باد و طوفان در مكه مكرمه به داخل مسجدالحرام در نزديكي مقام ابراهيم سقوط كرد كه منجر به كشته و زخمي شدن دهها تن از حجاج حاضر در محل شد. رسانه‌هاي عربستان اعلام كرده‌اند كه اين جرثقيل در طرح توسعه مسجدالحرام مشغول به كار بود و به دليل بدي آب و هوا سقوط كرده است، اما مقامات سعودي اعلام دليل اصلي سقوط بالابر را به آينده موكول كرده‌اند. بنا به اعلام سازمان دفاع مدني عربستان شمار قربانيان حادثه سقوط جرثقيل در مسجدالحرام در مكه به 107 كشته و 238 زخمي رسيده است. در اين حادثه يكي از هموطنانمان جان خود را از دست داد و 32 زائر ايراني ديگر مجروح شدند. حادثه مكه اما يك بار ديگر ناتواني دولت سعودي را در اداره حرمين‌شريفين نشان داد و با واكنش‌هاي متعددي مواجه شد.
نا امن كردن حرم امن الهي طي 40 سال گذشته
اين نخستين باري نيست كه حرم امن الهي با رفتارهاي مغرضانه يا بي‌تدبيري دولت سعودي براي زائران نا‌امن مي‌شود. در سال 1987 حدود 400 نفر كه بيشتر از زائران شيعه ايراني بودند طي تظاهرات ضد غربي در مكه در درگيري با نيروهاي امنيتي عربستان كشته شدند. در 1989 در جريان انفجار يك بمب در نزديكي مسجد بزرگ يك زائر كشته و 16 نفر زخمي شدند. در1990 ازدحام و هجوم مردم در يك تونل در مكه منجر به مرگ هزار و 426 زائر شد كه بيشتر آنها از اندونزي و تركيه بودند. در سال 1994 هم ازدحام و فشار بر اثر هجوم مردم در نزديكي پل جمرات در منا، در شرق مكه، منجر به كشته شدن 270 نفر شد. سال 1997، 343 زائر در جريان يك آتش‌سوزي در يك اردوگاه در منا كشته و هزار و 500 نفر زخمي شدند. در 1998 هجوم و ازدحام جمعيت در نزديكي پل جمرات زماني كه مردم در حال عبور از يك زيرگذر بودند 119 نفر را كشت. سال 2001، هجوم و ازدحام جمعيت در نزديكي پل جمرات 35 نفر را كشت. سال 2003 نيز فشار و ازدحام در نزديكي پل جمرات 14 نفر را كشت. همچنين در سال 2004 در نزديكي پل جمرات در طول مراسم سنگ زدن به شيطان بر اثر ازدحام و فشار جمعيت 251 زائر كشته شدند. در سال 2006 نيز بر اثر هجوم مردم فشار 345 نفر كشته و 600 نفر زخمي شدند. همچنين در اين سال 76 نفر بر اثر تخريب يك هتل كشته شدند.
ناتواني آل‌سعود از اداره حرمين‌شريفين
در واكنش به حادثه تلخ كشته و زخمي شدن 345 زائر بيت‌الله الحرام، آيت‌الله مكارم شيرازي مرجع تقليد عاليقدر روز گذشته در ابتداي درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم با بيان اينكه اين حادثه نشان مي‌دهد كه آل سعود توانايي اداره حرمين شريفين را ندارد، از بي‌تدبيري مقامات سعودي انتقاد و تصريح كرد: كدام عقل سليم اجازه مي‌دهد در بالاي مسجدالحرام در ايامي كه ميليون‌ها نفر براي زيارت مي‌آيند جرثقيلي باشد كه يك طوفان باعث سقوط آن شود و تعداد زيادي از زائران زخمي و كشته شوند. وي با انتقاد از ساخت و سازهاي اطراف مسجدالحرام و برج‌هاي بسيار بلند كه ابهت و شكوه اين مكان مقدس را تحت‌الشعاع قرار داده، گفت: هر كجا كه يك بناي مهم مذهبي يا غير مذهبي يا باستاني وجود دارد شهرداري‌هاي آن مناطق به دليل اهميت آن بنا اجازه نمي‌دهند كه ساختماني مرتفع‌تر از آن ساخته شود اما متأسفانه در اطراف مسجدالحرام بناها و برج‌هايي ايجاد كرده‌اند كه دهها مرتبه بالاتر از مسجدالحرام است و برج‌ها و ساختمان‌هاي سر به فلك كشيده عظمت و شكوه اين مكان مقدس را تحت‌الشعاع قرار داده است.
آيت‌الله مكارم شيرازي با تأكيد بر لزوم واكنش علماي اسلام به عملكرد آل سعود درباره مسجدالحرام تصريح كرد: بايد با بزرگان و علماي اسلام مناطق ديگر مشورت كنند، اين برج‌ها را ويران كنند و از بين ببرند تا مسجدالحرام ابهت خود را باز‌يابد، نگذاريد يك طبقه بالاتر از آن بسازند.
آزار زائران به بهانه‌هاي مختلف
به باور اسماعيل كوثري، عضو كميسيون امنيت ملي مجلس نيز ادامه ساخت و ساز در موسم حج هيچ ضرورتي نداشت و دولت سعودي لياقت خادمي حرمين شريفين را ندارد و بايد پروژه‌هاي ساختماني را در ايام حج متوقف مي‌كرد. نماينده مردم تهران در مجلس افزود: دولت سعودي لياقت خادمي حرمين شريفين را ندارد زيرا هر سال به يك طريقي زوار را آزار مي‌دهد. يك‌بار با قتل‌عام حجاج ايراني كه 400 نفر شهيد شدند، يك‌بار در منا چادرها آتش مي‌گيرد و اين‌بار هم اينگونه جرثقيل سقوط مي‌كند و صدها تن از حجاج كشته و مجروح مي‌شوند. بنا به تأكيد وي دولت سعودي لياقت كشورداري و مسئوليت يك ملت را ندارد و بايد كنار برود و افراد ديگري جايگزين آنها شوند. به گفته مهدي موسوي‌نژاد سعودي‌ها فقط به فكر كسب درآمد هستند و توجهي به امنيت زائران ندارند. بنا به تأكيد اين نماينده مجلس بايد از طرف كشورهاي اسلامي، فشارهاي جدي‌تري به عربستان وارد شود و آنها را متعهد كنند كه خدمات مناسب به زائران ارائه دهند، چراكه هر سال زائران خانه خدا دغدغه سالم برگشتن از مناسك حج را دارند. منصور حقيقت‌‌پور، نايب رئيس كميسيون امنيت ملي مجلس با اشاره به سقوط بالابر روي زائران در مكه، گفت: اين اتفاق نشانه بي‌كفايتي، بي‌عرضگي و بي‌لياقتي عربستان در مديريت اين حركت بزرگ عبادي است.
تسليت رئيس‌جمهور و احتمال بازگشت زخمي‌ها
دكتر حسن روحاني، رئيس‌جمهور كشورمان در پيامي حادثه دلخراش در مكه مكرمه و كشته و مجروح شدن تعداد زيادي از حجاج در موسم حج ابراهيمي را موجب تألم خاطر امت اسلامي دانست و بر آمادگي كشورمان براي مساعدت‌هاي درماني تأكيد كرد. اميرمحسن ضيايي، رئيس جمعيت هلال احمر با بيان اينكه مجروحان ما به بيمارستان سعودي منتقل شدند، گفت: طي هماهنگي‌هايي كه انجام شد، مجروحان ايراني كه وضعيت بهتري دارند قرار است به بيمارستان مركز پزشكي حج در مكه منتقل شوند. همچنين در تماسي كه با وزير بهداشت داشتيم، بنا شد زائراني را كه قابل‌انتقال هستند به سرعت منتقل كنيم تا درمان بهتري به آنها ارائه شود اما آنهايي را كه مجروحيت‌شان شديدتر است به داخل منتقل مي‌كنيم. وزارت بهداشت براي اعزام تيم‌هاي تخصصي به عربستان به منظور پيگيري روند درمان مصدومان حادثه در مكه مكرمه، اعلام آمادگي كرد.