دکتر مجتبی کرباسی در گفت‌وگو با خبرآنلاین توضیح می‌دهد: با افزایش شیوع چاقی و دیابت نوع دو، پزشکان به این نتیجه رسیدند که این دو بیماری ارتباط تنگاتنگی با هم دارند؛ به‌طوری که در دهه ۱۹۸۰ اصطلاح «دیابسیتی» (ترکیب دیابت و چاقی) مطرح و پس از سال ۲۰۰۰ به‌طور رسمی وارد متون پزشکی شد. این مفهوم نشان می‌دهد که چاقی و دیابت اغلب دو روی یک سکه‌اند.

دو پدیده گیج‌کننده اما واقعی

با این حال، دو گروه باعث سردرگمی شده‌اند: لاغرهایی که دچار دیابت می‌شوند و چاق‌هایی که با وجود اضافه‌وزن، از نظر متابولیکی سالم به نظر می‌رسند. بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از افراد لاغر مبتلا به دیابت، در واقع دچار «چاقی پنهان» هستند؛ یعنی چربی در اطراف اندام‌های داخلی آن‌ها تجمع یافته است. از سوی دیگر، چاق‌هایی که آزمایش‌های طبیعی دارند، لزوماً سالم نیستند و ممکن است اختلالات متابولیکی آن‌ها هنوز در آزمایش‌ها آشکار نشده باشد.

لاغر از بیرون، چاق از درون

در پزشکی به این وضعیت TOFI گفته می‌شود؛ افرادی که ظاهری لاغر دارند اما با مشکلاتی مانند کبد چرب، چربی خون بالا، دیابت نوع دو و حتی بیماری‌های قلبی و مغزی مواجه می‌شوند. پژوهش‌ها نشان داده حدود ۲۲ درصد مردان و ۸ درصد زنان با وزن طبیعی، دچار تجمع چربی احشایی بوده‌اند.

چاق اما متابولیک سالم؟

برخی افراد چاق با وجود BMI بالای ۳۰ یا چاقی شکمی، فشار خون، قند و چربی خون طبیعی دارند. به این گروه MHO گفته می‌شود. با این حال، مطالعات طولانی‌مدت نشان می‌دهد این وضعیت پایدار نیست و بیشتر این افراد در نهایت به سندرم متابولیک مبتلا می‌شوند.

آستانه شخصی ذخیره چربی

به گفته این پزشک، هر فرد یک «آستانه شخصی» برای ذخیره چربی دارد. تا زمانی که چربی اضافه در بافت چربی باقی بماند، مشکل جدی ایجاد نمی‌شود؛ اما با پر شدن این ظرفیت، چربی به کبد، عضلات و پانکراس سرریز کرده و زمینه مقاومت به انسولین و دیابت نوع دو فراهم می‌شود؛ حتی بدون اضافه‌وزن ظاهری.

برخی افراد لاغر به دلیل ظرفیت محدود ذخیره چربی، زودتر دچار مقاومت انسولینی و دیابت می‌شوند. در مقابل، بعضی افراد چاق دیرتر علائم متابولیکی را نشان می‌دهند، اما آن‌ها نیز در بلندمدت از خطر دیابت و عوارض آن در امان نخواهند بود.