سیده زهرا عبداللهی  | روزنامه‌نگار

مناظره عدم‌ابلاغ قانون «حجاب و عفاف» میان محمدسعید احدیان، دستیار ویژه رئیس مجلس و کامران غضنفری، نماینده تهران در تلویزیون اینترنتی همشهری موضوعی است که به محل تلاقی اختلاف‌نظرهای حقوقی، امنیتی و سیاسی تبدیل شده است. محور اصلی مناظره، پاسخ به این پرسش بود که چرا قانونی که مراحل تقنینی خود را طی کرده و به تأیید شورای نگهبان رسیده، ابلاغ نشده است و مسئولیت این تعویق برعهده کدام نهاد قرار دارد. احدیان این توقف را ناشی از ملاحظات امنیتی و تصمیمات شورای‌عالی امنیت ملی ‌‌دانست و تمرکز انتقادات بر رئیس مجلس را نادرست عنوان کرد. در مقابل، غضنفری با تأکید بر الزامات قانونی، این استدلال را رد کرد و تعویق ابلاغ را فاقد مبنای حقوقی دانست. مناظره، به‌تدریج از بحثی حقوقی به چالشی درباره نسبت قانون، امنیت، مسئولیت‌پذیری و صداقت ساختار حکمرانی کشیده شد که مهم‌ترین بخش‌های آن در ادامه می‌آید.

محور اول
طرح مسئله و نقطه اختلاف اولیه
احدیان:
  مسئله اصلی این مناظره، عدم‌ابلاغ قانون حجاب است.
  این عدم‌ابلاغ، تصمیم شخصی رئیس مجلس نبوده است.
  فضای رسانه‌ای به‌اشتباه قالیباف را متهم می‌کند.
  واقعیت ماجرا پیچیده‌تر از یک تصمیم فردی است.
غضنفری:
  قانون مسیر قانونی خود را طی کرده است.
  پس از تأیید شورای نگهبان، ابلاغ الزام‌آور است.
  عدم‌ابلاغ، تخلف از وظیفه قانونی محسوب می‌شود.

محور دوم
استناد به شورای‌ عالی امنیت ملی
احدیان:
  تعویق ابلاغ، مبتنی بر ملاحظات امنیتی کشور است.
  شورای‌عالی امنیت ملی در این‌باره ورود کرده است.
  تصمیم شورا برای همه قوا لازم‌الاتباع است.
غضنفری:
  شورای‌عالی امنیت ملی مصوبه‌ای در این زمینه نداشته است.
  هیچ سند رسمی از تصویب شعام ارائه نشده است.
  امنیت نمی‌تواند بهانه نقض قانون باشد.

محور سوم
جایگاه حقوقی مصوبه امنیتی
احدیان:
  طبق قانون اساسی، مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی نافذ است.
  این مصوبات حتی می‌تواند اجرای قانون را موقتا متوقف کند.
  در شرایط خاص، امنیت بر سایر ملاحظات تقدم دارد.
  این موضوع مسبوق به سابقه است.
غضنفری:
  شعام نمی‌تواند قانون مصوب مجلس را لغو یا معلق کند.
  حداکثر اختیار شعام، مدیریت شرایط اضطراری است.
  این مدیریت باید شفاف و مستند باشد.
  در این پرونده، شفافیتی وجود ندارد.

محور چهارم
نقش دبیر شورای ‌عالی امنیت ملی
غضنفری:
  نامه دبیر شورا، جای مصوبه شورا را نمی‌گیرد.
  دبیرخانه نهاد تصمیم‌گیر نیست.
  اختیارات دبیر، محدود و اجرایی است.
  نمی‌توان با یک نامه قانون را متوقف کرد.
احدیان:
  دبیرخانه مجری تصمیمات شوراست.
  این نامه در ادامه بحث‌های مطرح‌شده در شورا بوده است.
  تصمیمات شورا الزاما همیشه مکتوب و علنی نمی‌شود.
  همه جزئیات امنیتی قابل انتشار نیست.

محور پنجم
وظیفه رئیس مجلس
غضنفری:
  رئیس مجلس طبق قانون موظف به ابلاغ است.
  پس از طی فرایند تقنینی، اختیار توقف ندارد.
  رئیس‌جمهور نمی‌تواند مانع ابلاغ شود.
  عدم‌ابلاغ، مسئولیت ایجاد می‌کند.
احدیان:
  رئیس مجلس نمی‌تواند خلاف تصمیمات بالادستی عمل کند.
  اگر تعارضی میان قانون و امنیت باشد، امنیت مقدم است.
  قالیباف مجری تصمیم جمعی بوده است.
  مسئولیت را نباید شخصی‌سازی کرد.

محور ششم
سیاسی‌کاری در موضوع حجاب
احدیان:
  برخی جریان‌ها از حجاب ابزار فشار سیاسی ساخته‌اند.
  تحصن مقابل مجلس، اقدامی احساسی و سیاسی بود.
  این رفتار به حل مسئله کمکی نمی‌کند.
  فضای افراطی به نفع حجاب نیست.
غضنفری:
  مطالبه اجرای قانون، سیاسی‌کاری نیست.
  نمایندگان براساس وظیفه شرعی و قانونی عمل می‌کنند.
  تحصن واکنشی به قانون‌گریزی بوده است.
  نمی‌توان مطالبه قانون را تخطئه کرد.

محور هفتم
نسبت رهبری  و مسئله حجاب
غضنفری:
  رهبر انقلاب بی‌حجابی را حرام شرعی دانسته‌اند.
  قانون حجاب در راستای همین مواضع تدوین شده است.
احدیان:
  رهبری درباره این قانون خاص اظهارنظر نکرده‌اند.
  ارجاع نادرست به مواضع رهبری خطرناک است.

محور هشتم
آثار اجتماعی و امنیتی اجرای قانون
احدیان:
  برخی مواد قانون می‌تواند تنش اجتماعی ایجاد کند.
  جریمه‌های ۱۵ و ۳۳ میلیون تومانی در شرایط اقتصادی فعلی قابل اجرا نیست.
  جامعه آمادگی پذیرش این قانون را ندارد.
غضنفری:
  قانون بدون ضمانت اجرا بی‌معناست.
  جریمه‌ها برای بازدارندگی هستند.
  نگرانی از تنش، توجیه تعطیلی قانون نیست.

محور نهم
نقش دولت در تعویق ابلاغ
غضنفری:
  دولت اعلام کرده قانون را اجرا نمی‌کند.
  رئیس‌جمهور موضع منفی خود را بیان کرده است.
  عدم‌ابلاغ، به نفع دولت تمام‌شده است.
  این تعویق، نوعی همراهی با دولت است.
احدیان:
  اجرای قانون بدون همراهی دولت ممکن نیست.
  دولت ابزار اجرای قانون را در اختیار دارد.
  تحمیل قانون بدون آمادگی، بحران‌زا خواهد بود.

محور دهم
نقش قوه قضاییه
غضنفری:
  قوه قضاییه در فرایند قانونگذاری مشارکت داشته است.
  این قوه مخالفتی با اصل قانون ندارد.
  نمی‌توان قوه قضاییه را مانع معرفی کرد.
احدیان:
  قوه قضاییه نسبت به برخی مواد ابهام داشته است.
  هماهنگی کامل میان قوا شکل نگرفته بود.
  همین ناهماهنگی در تصمیم‌گیری اثر گذاشت.

محور یازدهم
مسئله شفافیت و صداقت با مردم
غضنفری:
  مردم باید بدانند چرا قانون اجرا نمی‌شود.
  پنهان‌کاری اعتماد عمومی را کاهش می‌دهد.
  نمی‌توان پشت عناوین امنیتی پنهان شد.
احدیان:
  برخی مسائل امنیتی قابل توضیح عمومی نیست.
  شفافیت مطلق همیشه ممکن نیست.
  مدیریت افکار عمومی نیز اهمیت دارد.

محور دوازدهم
جمع‌بندی نهایی دوطرف
احدیان:
  مسئله حجاب نیازمند تدبیر است، نه تقابل
  دعواهای رسانه‌ای راه‌حل نیست.
  امنیت و آرامش جامعه اولویت دارد.
غضنفری:
  مسئله اصلی، تمکین به قانون است.
  تعویق غیرقانونی پذیرفتنی نیست.
  قانون باید اجرا شود، نه معطل بماند.