صاحب‌خبر - به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب،مجمع جهانی صلح اسلامی با هدف تبیین چالش‌های پیش روی صلح و عدالت جهانی، ترویج عدالت علمی و مقابله با آپارتاید علمی و فناوری همایش «دانشگاه متعالی، عدالت پژوهشی و فناوری» را به مناسبت هفته پژوهش با مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی و برخی دستگاه‌های علمی فرهنگی و پژوهشی کشور برگزار کرد.این همایش ملی، سومین رویداد از برنامه‌های کنفرانس بین‌المللی ائتلاف جهانی علیه آپارتاید علمی برای عدالت علمی و فناوری در نظم نوین جهانی است؛ که در سال ۱۴۰۵ با حضور جمعی از نخبگان و مسئولین برجسته علمی و فرهنگی در سطح بین المللی در تهران برگزار شده است.

در این نشست، علیرضا فیروزفر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران، محمد اسحاقی، معاون پژوهش و آموزش مؤسسه‌ی انقلاب اسلامی و داود عامری، دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی،دکنر موسوی معاونت بین الملل دانشگاه ازاد اسلامی و دکنر دهقانی فیروز آبادی استاد دانشگاه علامه  به سخنرانی پرداختند و در آخر کتاب اتحاد مقدس ایران رونمایی شد.

فیروزفر: دانشگاه آزاد اسلامی در خط مقدم مقابله با تحریم‌های علمی قرار دارد.رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران، با اشاره به جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی یک گستره موزون کشوری در تمامی حرکت‌های علمی است و الحمدلله در این مسیر پیشگام است.فیروزفر با اشاره به مفهوم آپارتاید علمی تصریح کرد: نابرابری‌ها، جداسازی‌ها و محرومیت‌ها، به‌ویژه محرومیت علمی، به‌خودی‌خود نظام سلطه را محکوم می‌کند، اما متأسفانه این رویکرد در قاموس این نظام بدسرشت وجود دارد.رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران با بیان اینکه نگاه اسلام به علم یک نگاه تکلیف‌محور و تمدن‌ساز است، گفت: مبانی قرآنی و روایی، علم را ابزار قدرت معرفی کرده‌اند. خداوند متعال درجات علم را برای اهل علم و دانش قرار داده و علم را عامل ارتقای جایگاه امت‌ها در نظام جهانی دانسته است.

در نظام اعتقادی ما، علم تضمین‌کننده قدرت دفاعی، امنیت ملی و سرمایه‌ای استراتژیک برای عبور از تهدیدهاست.وی با استناد به روایت «اطلبوا العلم ولو بالصین» خاطرنشان کرد: این روایت به‌تنهایی یک اعلام مبارزه با آپارتاید علمی و تأکید بر علم بدون مرز است. بر اساس آیات و روایات، مسیر اقتدار، امنیت ملی و عبور از تهدیدها در نگاه اسلامی، مسیر علم است؛ «العلم سلطان».فیروزفر با اشاره به گزارش‌های بین‌المللی درباره نابرابری علمی گفت: در گزارش رسمی سازمان همکاری و توسعه در سال ۲۰۲۳ آمده است که هزینه‌های تحقیق و توسعه جهان در اختیار تعداد محدودی از کشورهاست و سهم جهان اسلام تنها ۵ درصد است. همچنین طبق گزارش یونسکو، ۸۰ درصد بودجه‌های تحقیقاتی در اختیار کشورهای محدود قرار دارد.

وی افزود: در گزارش جهانی نوآوری ۲۰۲۴ نیز مالکیت فکری، بودجه‌های نوآورانه و محصولات نوآورانه در اختیار کشورهای محدودی است. حتی در گزارش رسمی سازمان ملل درباره هوش مصنوعی تأکید شده که مزایای این فناوری در اختیار چند کشور خاص است و بدون حکمرانی فراگیر، شکاف‌های دیجیتال تشدید خواهد شد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران با اشاره به تجربه جمهوری اسلامی ایران در عبور از تحریم‌ها تصریح کرد: تجربه مقاومت ایران نشان می‌دهد که با وجود تحریم‌ها، توانسته‌ایم رشد علمی قابل‌توجهی داشته باشیم و رتبه علمی کشور را از ۵۴ به ۱۵ ارتقا دهیم؛ این دستاورد نتیجه روحیه مقاوم ایران اسلامی است.فیروزفر در پایان با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای اقتدار علمی کشور گفت: شهیدان علمی ما، نماد تحول‌گرایی و پیشرفت بودند و یاد آن‌ها همواره در دانشگاه زنده خواهد ماند. امروز نیز دانشگاه آزاد اسلامی با اقتدار و با مدیریت جدید، مسیر خود را با قدرت ادامه می‌دهد.

اسحاقی: علم بدون عدالت، صلح پایدار ندارد.معاون پژوهش و آموزش مؤسسه انقلاب اسلامی، در سخنرانی با اشاره به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی گفت: رهبر انقلاب مسیر علم و فناوری را با اتکا به توان داخلی ترسیم کرده و هیچ مرزی برای شاگردی از دیگران، حتی غرب، در حوزه علم و فناوری قائل نیستند. هدف، دستیابی به مرجعیت علمی در ۵۰ سال آینده است؛ مرجعیتی که مقدمه تمدن نوین اسلامی باشد.اسحاقی با اشاره به پیشرفت‌های علمی کشور افزود: پس از بیش از ۳۰ سال پایداری، دانشگاه‌ها و مراکز علمی ما پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند.

رتبه تولید علم ایران در جهان امروز ۱۵ است و در برخی فناوری‌های نوین مانند هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی، در مرزهای دانش حرکت می‌کنیم.اسحاقی در ادامه، اهمیت عدالت علمی و مقابله با انحصار علمی غرب را مورد تاکید قرار داد و گفت: انحصارگرایی علمی غرب یا آپارتاید علمی از منابع انسانی آغاز می‌شود که مهم‌ترین سرمایه هر کشور است. ایران از نیروی انسانی جوان، خلاق و دانشمند برخوردار است که علی‌رغم تحریم‌ها و تهدیدها، مرزهای دانش را طی کرده‌اند.

تجربه دانشمندان ایرانی در حوزه سلول‌های بنیادی و درمان‌های نوین، نمونه‌ای از مرجعیت علمی کشور است.وی با بیان تاریخچه سیطره علمی غرب تصریح کرد: تمدن غرب از تلاش‌های بشر و میراث تمدن‌های گذشته مانند ایران، هند و تمدن اسلامی تغذیه کرده است. غرب با روش‌های مختلف، دستاوردهای دانشمندان مسلمان را مصادره و به نام خود ثبت کرده است. این سیطره علمی با نظم، تلاش مستمر و بهره‌گیری از قدرت علمی محقق شده است، نه برتری فرهنگی.

معاون پژوهش و آموزش مؤسسه انقلاب اسلامی همچنین افزود: هر کسی که بخواهد وارد شکستن این انحصار شود، با تهدید، ترور و تخریب مواجه می‌شود. ایران نیز با مقاومت دانشمندان خود توانسته این مسیر را بشکند و راه را برای سایر ملت‌ها باز کند.وی در پایان سخنان خود با تاکید بر اهمیت الهام‌بخشی علم و پژوهش گفت: علم نباید برای خود نگه داشته شود؛ همان‌طور که فرموده‌اند «علی کل مسلم فریضه است» و «زکات العلم نشره». عدالت علمی، بدون مرز جنسیتی و منطقه‌ای، باید در مسیر پیشرفت کشور جاری باشد و الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد.

عامری: صلح، عدالت و علم، پیام جهانی ایران است.داود عامری  دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی در ابتدای سخنان خود با قدردانی از مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی و اساتید و پژوهشگران حاضر، اظهار داشت: این نشست سومین برنامه از مجموعه برنامه‌های سالانه این رویداد بزرگ است که با هدف توسعه عدالت علمی و مقابله با آپارتاید علمی برگزار می‌شود.وی افزود: حرکت ما جهانی است و ایران با تمدن، فرهنگ و اندیشه‌های بلند خود، پیام صلح، سعادت و عدالت را برای بشر جهانی ارسال می‌کند. صلح در جهان بدون عدالت امکان‌پذیر نیست و اقامه عدالت علمی، شرط تحقق صلح پایدار است.

عامری با اشاره به روند یک‌ساله برگزاری برنامه‌ها، گفت: چهارمین برنامه به میزبانی شورای عالی انقلاب فرهنگی با موضوع دیپلماسی علمی و سلطه علمی برگزار خواهد شد. پنجمین همایش با محوریت عدالت علمی و فناوری در فرهنگستان علوم کشور برگزار می‌شود و ششمین برنامه به آموزش و تربیت دانشگاهی در چارچوب عدالت علمی اختصاص دارد.وی ادامه داد: در ادامه برنامه‌ها، کنفرانس‌های منطقه‌ای در هند و روسیه در چارچوب بریکس با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز علمی بین‌المللی پیش‌بینی شده است. همچنین در سال آینده کنفرانس بین‌المللی ائتلاف جهانی علیه آپارتاید علمی با حضور دانشمندان و روسای دانشگاه‌های جهان در ایران برگزار خواهد شد.دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی تصریح کرد: مطالعات آینده‌پژوهانه نشان می‌دهد که یکی از بزرگترین مخاطرات آینده، آپارتاید علمی و فناوری است. علم و فناوری مهم‌ترین منابع قدرت در آینده خواهند بود و کشورها برای ایفای نقش در جهان آینده، باید زنجیره‌های قدرت‌ساز و مزیت‌های علمی را بشناسند.

عامری در پایان با تأکید بر نقش ایران در این مسیر گفت: ایران باید پرچم کمک به بشریت و توسعه عدالت علمی را بلند کند. هدف ما ایجاد ائتلاف جهانی علیه آپارتاید علمی و شکل‌دهی نظم نوین علمی و فناوری است. امیدواریم این اقدامات بتواند قدم کوچکی برای سعادت انسان‌ها بردارد.جدیدترین و مهم‌ترین اخبار سیاسی، دفاعی و امنیتی را با دنبال کردن صفحه سیاست .

دکتر موسوی معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه تحریم‌ها واکنشی مقطعی نیست، گفت: غرب جهانی در چارچوب یک نظم ساختاری جدید به‌دنبال حذف شرق جهانی و اعمال سلطه علمی، اقتصادی و نظامی است.

سید رسول موسوی، معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی امروز در همایش دانشگاه متعالی، عدالت پژوهشی و فناوری که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز برگزار شد، با بیان اینکه آپارتاید علمی یک پدیده تصادفی یا تصمیمی مقطعی نیست، گفت: این نوع آپارتاید، یک نابرابری ساختاری و نظام‌مند است که به‌صورت هدفمند مانع دسترسی گروهی از کشورها و ملت‌ها به علم و فناوری می‌شود و ریشه در سازوکارهای قدرت در نظام جهانی دارد.

وی با اشاره به اینکه هدف از طرح بحث آپارتاید علمی، تبیین نحوه اعمال آن در یک نظام منسجم جهانی است، بیان کرد: آپارتاید در ابتدا مفهومی بود که در آفریقای جنوبی برای جداسازی نژادی در همه عرصه‌های زندگی به کار می‌رفت، اما امروز شاهد بازتولید همان منطق در حوزه علم و فناوری هستیم.

این مقام مسئول با یادآوری اینکه در زمان پایان آپارتاید آفریقای جنوبی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای تصویب کرد که صهیونیسم را معادل آپارتاید و نوعی تبعیض نژادی می‌دانست، افزود: این قطعنامه برای رژیم صهیونیستی بسیار سنگین بود و تلاش گسترده‌ای برای حذف و کمرنگ‌کردن آن از حافظه عمومی صورت گرفت.

موسوی با اشاره به نقش فضای مجازی در شکل‌دهی به افکار عمومی گفت: امروز بسیاری از افراد برای دریافت اطلاعات اولیه به ویکی‌پدیا مراجعه می‌کنند، در حالی که رژیم صهیونیستی یک ساختار منسجم برای ویرایش هدفمند مطالب این دانشنامه دارد. هر مطلبی که در ویکی‌پدیا نوشته می‌شود، به‌سرعت رصد و در صورت تعارض با روایت مطلوب آن‌ها ویرایش یا حذف می‌شود.

وی با بیان اینکه اگر در ویکی‌پدیا عبارت معادل‌بودن صهیونیسم با آپارتاید اضافه شود، در مدت کوتاهی حذف خواهد شد، تأکید کرد: این در حالی است که چنین موضوعی مستند به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد است، اما عملاً از دسترس افکار عمومی خارج می‌شود.

معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تحولات اخیر غزه اظهار کرد: آنچه در غزه رخ داد، بار دیگر مفهوم آپارتاید و معادل‌بودن آن با صهیونیسم را به ذهن‌ها بازگرداند و نشان داد که این مسئله نه‌تنها تاریخی، بلکه کاملاً معاصر و زنده است.

وی با تأکید بر اینکه علم یک دستاورد بشری است و باید به‌صورت عمومی در اختیار همه ملت‌ها قرار گیرد، گفت: در عمل می‌بینیم که عواملی مانند جغرافیا، ملیت، ثروت و زبان تعیین می‌کند چه کسانی به علم دسترسی داشته باشند و چه کسانی از آن محروم بمانند. این دقیقاً همان نقطه‌ای است که آپارتاید علمی شکل می‌گیرد.

موسوی با اشاره به ادبیات رایج در مطالعات توسعه بیان کرد: در گذشته از اصطلاح دنیای عقب‌مانده استفاده می‌شد، سپس این مفهوم به دنیای عقب‌نگه‌داشته‌شده تغییر یافت و بعد از آن، واژه کشورهای توسعه‌نیافته، جهان سوم و کشورهای جنوب به کار رفت. هدف از این تغییرات مفهومی، پنهان‌کردن نقش ساختارهای جهانی در ایجاد نابرابری و انداختن تقصیر بر گردن خود این کشورها بود.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه امروز با مفهومی جدید به نام «جنوب جهانی» مواجه هستیم، تصریح کرد: همان‌طور که برخی صاحب‌نظران نیز اشاره کرده‌اند، چالش آینده جهان، چالش علم است. این چالش صرفاً در دانشگاه‌ها رخ نمی‌دهد، بلکه در یک نظام ساختارمند جهانی در حال شکل‌گیری است.

موسوی با معرفی نویسنده یکی از جدیدترین مقالات در این حوزه گفت: آلکساندر استوب، رئیس‌جمهور فنلاند، در مقاله‌ای که حدود دو هفته پیش در نشریه فارن‌افرز منتشر کرده، از «آخرین شانس» سخن می‌گوید و به بازفرم‌بندی جدید نظام جداسازی در جهان اشاره دارد.

وی ادامه داد: بر اساس این دیدگاه، جهان به سه بخش در حال تقسیم است؛ غرب جهانی متشکل از حدود ۵۰ کشور به رهبری ایالات متحده، شرق جهانی شامل حدود ۲۵ کشور به رهبری چین که ایران نیز در این دسته قرار می‌گیرد، و در نهایت جنوب جهانی که در حال ایفای نقش جدیدی در معادلات بین‌المللی است.

معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه جهان در آستانه یک فرم‌بندی جدید قدرت قرار گرفته است، گفت: در ادبیات جدید روابط بین‌الملل، علاوه بر مفاهیم غرب جهانی و جنوب جهانی، اصطلاح «شرق جهانی» نیز مطرح شده که نشان‌دهنده ورود جهان به مرحله‌ای تازه از جداسازی و تقابل ساختاری است.

اتحاد غرب و جنوب؛ «آخرین شانس» از نگاه غرب

وی با اشاره به دیدگاه‌های مطرح‌شده در یکی از مقالات اخیر سیاست خارجی اظهار کرد: در این تحلیل‌ها تأکید می‌شود که مسئولیت سنگینی بر دوش غرب جهانی، به‌عنوان قدرتمندترین ائتلاف اقتصادی و نظامی، قرار دارد و این وضعیت به‌عنوان «آخرین شانس» غرب توصیف می‌شود. منظور از این آخرین شانس آن است که غرب جهانی باید با جنوب جهانی متحد شود و شرق جهانی را کنار بگذارد.

این مقام مسئول با تأکید بر اینکه چنین نگاهی، ریشه مفهومی تحریم‌ها را توضیح می‌دهد، افزود: تحریم‌ها صرفاً واکنش به یک موضع‌گیری یا اقدام مقطعی یک کشور نیست، بلکه حاصل یک تفکر ساختارمند است که در آن غرب جهانی به رهبری ایالات متحده تلاش می‌کند با همراه‌سازی جنوب جهانی، در برابر شرق جهانی صف‌آرایی کند.

موسوی با طرح این پرسش که آیا سلطه اقتصادی و نظامی بدون سلطه علمی ممکن است، تصریح کرد: آنچه امروز به‌صورت جدی دنبال می‌شود، تلاش برای آپارتاید علمی، تسلط علمی و انحصار علمی از سوی غرب جهانی است.

وی ادامه داد: این انحصار علمی پیامدهای مشخصی دارد؛ از جمله ایجاد نابرابری علمی و زیرساختی. بخش عمده‌ای از بودجه‌های تحقیقاتی جهان در غرب جهانی متمرکز شده و همین مسئله باعث جذب گسترده دانشمندان و استمرار ساختاری آپارتاید علمی می‌شود.

معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به سلطه زبان انگلیسی در عرصه علم گفت: امروز، دانسته یا نادانسته، مقاله انگلیسی علمی‌تر از مقاله به زبان‌های دیگر تلقی می‌شود. این سلطه زبانی، یکی از ابعاد جدی آپارتاید علمی است.

وی با تأکید بر اینکه استفاده از زبان انگلیسی به‌خودی‌خود محل اشکال نیست، بیان کرد: مسئله اصلی، انحصارگرایی زبانی است که باید نسبت به آن آگاه بود، چراکه این انحصار بر تمام عرصه‌های علمی سایه انداخته است.

موسوی با اشاره به نظام‌های ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها اظهار کرد: در نظام رنکینگ جهانی، معیارها و مراجع ارزیابی عمدتاً در جایی خارج از جهان اسلام تعریف می‌شوند و بر اساس همان معیارها، بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ جهان اسلام نادیده گرفته می‌شوند.

وی افزود: حتی در روابط دانشگاهی منطقه‌ای، برخی کشورها همکاری علمی را منوط به برخورداری از رتبه‌بندی‌های خاص می‌کنند؛ مسئله‌ای که به‌نوعی جداسازی علمی میان کشورها منجر می‌شود و از جلوه‌های آشکار آپارتاید علمی است.

این مقام مسئول با اشاره به نابرابری در پروژه‌های مشترک علمی گفت: در بسیاری از پروژه‌های بین‌المللی، جمع‌آوری داده‌ها بر عهده پژوهشگران کشورهای غیرغربی است، در حالی که هدایت علمی و بهره‌برداری اصلی از نتایج، در اختیار مراکز غربی قرار می‌گیرد.

موسوی با بیان اینکه آپارتاید علمی به تولید علم ناقص منجر می‌شود، گفت: اگر جهان به سمت کنار گذاشتن شرق جهانی حرکت کند، دیگر با علم جهانی مواجه نخواهیم بود، بلکه با علمی غربی و ناقص روبه‌رو خواهیم شد.

وی ادامه داد: نتیجه نهایی این روند، تداوم وابستگی علمی کشورها به مراکز محدود تولید علم و هدررفت بخش بزرگی از استعدادهای انسانی خواهد بود.

معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به راه‌های مقابله با آپارتاید علمی تصریح کرد: تنوع‌بخشی به زبان علم، بازتعریف معیارهای ارزیابی، گسترش دسترسی‌های باز و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های علمی از جمله راهکارهای اساسی است.

وی افزود: تأکید بر مرجعیت زبان فارسی به‌عنوان زبان علم، موضوعی است که باید به‌طور ویژه در دانشگاه‌ها، به‌خصوص دانشگاه آزاد اسلامی، مورد توجه قرار گیرد.

موسوی در پایان با اشاره به تأکید رئیس شهید دانشگاه آزاد اسلامی بر ایجاد جریان ضدآپارتاید علمی گفت: این رویکرد مبتنی بر فطرت انسانی و عدالت علمی است و باید در دانشگاه‌های ما جدی گرفته شود.

وی همچنین با تأکید بر لزوم توجه به نقش صهیونیسم در بحث آپارتاید علمی بیان کرد: بسیاری از روندهای انحصارگرایانه در غرب، ریشه در تفکرات صهیونیستی دارد و صهیونیسم توجه ویژه‌ای به انحصار علم و دانش دارد.

دهقانی فیروزآبادی: نظم و عدالت علمی، محور تحول آینده نظم بین‌المللعضو هیئت علمی دانشگاه علامه با بیان اینکه نظم به معنای چگونگی قرار گرفتن امور در جای مناسب و عدالت رعایت استحقاق‌ها و جای دادن هر چیز در جای شایسته است، افزود:در نظام بین‌الملل امروز، به‌ویژه در حوزه علم و فناوری، عدالت به معنای واقعی برقرار نیست و نظم بیشتر مبتنی بر قدرت و رقابت میان کشورهاست.دهقانی فیروزآبادی تأکید کرد که نظم موجود جهان، قدرت‌محور است و توانمندی‌های علمی و فناورانه کشورها تعیین‌کننده جایگاه آن‌ها در نظام بین‌الملل است.

وی گفت: علم و فناوری پایه قدرت ملی و حتی قدرت نظامی است و همواره منازعه بر سر آن وجود داشته است. ایجاد محدودیت و انحصار برای دیگر کشورها، ابزار معمول قدرت‌های بزرگ است.عضو هیئت علمی دانشگاه علامه با اشاره به محدودیت‌های موجود در نظام بین‌الملل، بیان کرد: نهادها و ساختارهایی شکل گرفته‌اند که دسترسی کشورها به علم را محدود می‌کنند و ظاهراً رعایت قواعد بین‌المللی ضروری است، اما در واقع این ساختارها به نفع قدرت‌های مسلط عمل می‌کنند. نمونه آن رژیم عدم اشاعه هسته‌ای و محدودیت‌های هوش مصنوعی است.وی افزود: ایران و سایر کشورها باید به توانمندی‌های علمی و فناورانه دست یابند تا جزو قاعده‌گذاران و هنجارسازان آینده باشند، وگرنه با محدودیت‌ها و تبعیض مواجه خواهند شد.

دهقانی فیروزآبادی در بخش دیگری از سخنان خود، ویژگی‌های نسل نوین نظم بین‌الملل را تشریح کرد و گفت: نسل آینده نظم جهانی، چندقطبی و پراکنده است و ظهور قدرت‌های غیرغربی مانند چین و روسیه، کنترل و انحصار غرب بر نظم بین‌المللی را کاهش می‌دهد. این پراکندگی قدرت فرصت‌های بیشتری برای کشورهای در حال توسعه ایجاد می‌کند، به شرط برنامه‌ریزی و کنش هوشمند.وی همچنین به تکثر هنجاری و ظهور نهادهای نوظهور مانند شانگهای و بریکس اشاره کرد و گفت: نظام آینده ترکیبی از اجتماعی و مکانیکی خواهد بود و هوش مصنوعی و ربات‌های خودکار نقش تعیین‌کننده‌ای در قدرت جهانی ایفا خواهند کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه درباره عدالت در سطح بین‌الملل نیز توضیح داد: عدالت به معنای رعایت استحقاق‌ها و استعدادهاست و هر کس به میزان شایستگی خود حق دارد. در عمل، عدالت حقیقی تحقق نمی‌یابد و به همین دلیل مفهوم عدالت توافقی مطرح می‌شود که کشورها با توافق نسبی، حقوق یکدیگر را رعایت می‌کنند.وی افزود: عدالت توزیعی به چگونگی توزیع عادلانه نتایج علمی و فناوری و عدالت کاربردی به معیارهایی اشاره دارد که بر اساس آن علم تولید می‌شود.

این مفاهیم برای مقابله با محدودیت‌ها و تبعیض‌ها ضروری است.دهقانی فیروزآبادی همچنین به رابطه عدالت و صلح پرداخت و گفت: صلح و نظم رابطه مستقیم دارند و تحقق عدالت، زمینه‌ساز پایداری صلح است. صلح فقط نبود جنگ نیست، بلکه ایجاد بستری است که استعدادها و ظرفیت‌های انسان‌ها بالفعل شود و خشونت ساختاری نیز وجود نداشته باشد.

وی در پایان سخنان خود به اهمیت اتحاد و ائتلاف‌های علمی و فناوری اشاره کرد و گفت: ایجاد اتحاد و ائتلاف علمی و فناوری، راهکار مؤثری برای تثبیت جایگاه کشورها در نظم نوین جهانی است. ایران می‌تواند پیشگام این حرکت باشد و با تشکیل نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی، از محدودیت‌ها و تبعیض‌های آینده پیشگیری کند.
رونمایی از کتاب «اتحاد مقدس ایران»

کتاب «اتحاد مقدس ایران» در همایش ملی دانشگاه متعالی، عدالت پژوهشی و فناوری رونمایی شد.

این کتاب، روایتی مستند و تحلیلی از 12 روز مقاومت و پیروزی ملت بزرگ ایران در برابر تجاوز مشترک رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا علیه سرزمین مقدس ایران است.

این اثر با نگاهی ژرف به تحلیل و تبیین رویداد بزرگ قرن و اتحاد مقدس و همیشگی ایرانیان به عنوان رمز ماندگار و پیروزی می‌پردازد.

دکتر داود عامری نویسنده این کتاب، با بهره گیری از شواهد میدانی و تحلیل های محتوایی و دقیق، علل شکست دشمنان ایران و نقض آشکار حقوق بین الملل توسط آنان را به تصویر می کشد و روایتی الهام بخش از ایمان، همبستگی و ایستادگی ملت تاریخی ایران را برای مطالعه آیندگان و ثبت در تاریخ به یادگار گذاشته است.

بیانیه همایش 
«دانشگاه متعالی، عدالت پژوهشی و فناوری»

بسم‌الله الرحمن الرحیم

جهان امروز در شرایطی قرار دارد که بیش از هر زمان دیگری، علم و فناوری تعیین‌کننده سرنوشت ملت‌ها، موازنه قدرت‌ها و مسیر توسعه جوامع شده‌اند. علم، به‌عنوان زیرساخت اصلی پیشرفت پایدار، رفاه انسانی، امنیت جهانی، قدرت و توسعه در جهان معاصر شناخته می‌شود؛ با این حال، واقعیتی تلخ و نگران‌کننده را نمی‌توان نادیده گرفت: علم، به‌جای آنکه ابزاری برای رهایی و تحقق عدالت باشد، در مواردی به ابزاری برای سلطه، تبعیض و محروم‌سازی ملت‌ها تبدیل شده است.

1.ما بر این باوریم که سپهر علم در جهان امروز با پدیده‌ای عمیق و ساختاری به نام «آپارتاید علمی» مواجه است؛ پدیده‌ای که از طریق انحصار دانش، تحریم‌های علمی و فناوری، محدودسازی تبادل علمی، محروم‌سازی از داده‌ها و فناوری‌های راهبردی و حذف نظام‌مند نخبگان برخی کشورها اعمال می‌شود. پیامد مستقیم این وضعیت، تعمیق شکاف‌های جهانی، بازتولید نابرابری‌ها و تداوم عقب‌ماندگی تحمیلی در بخش بزرگی از جهان است؛ شکافی که از عصر صنعتی تاکنون، در قالب فاصله فزاینده میان شمال و جنوب، خود را نشان داده است.

2.چنین به نظر می‌رسید که با گسترش ارتباطات، توسعه فضای مجازی، انقلاب اطلاعاتی و پیشرفت رسانه‌های نوین، دسترسی برابر و عادلانه به علم و دانش برای تمامی ملت‌ها فراهم شود؛ اما تجربه جهانی نشان داد که این ابزارها نیز نتوانسته‌اند بر منطق تبعیض و انحصار غلبه کنند. امروز، آپارتاید علمی نه‌تنها از میان نرفته، بلکه در قالب‌هایی پیچیده‌تر و غیرانسانی‌تر، همچنان از سوی ساختارهای قدرت اعمال می‌شود.

3.همگان واقف‌اند که بخش قابل‌توجهی از عدم توسعه‌یافتگی در جهان، ریشه در همین نگاه منفعت‌طلبانه و تبعیض‌آمیز به علم و فناوری دارد؛ نگاهی که مسیرهای توسعه را به نفع گروه‌ها و دولت‌های خاص تغییر داده و میلیون‌ها انسان را از حق طبیعی دسترسی عادلانه به علم، پیشرفت، رفاه، امنیت و زندگی شایسته محروم ساخته است.

4.ما بر این باوریم که عدالت علمی، ضرورتی انکارناپذیر برای جهان امروز است. بدون دسترسی عادلانه به علم، دانش و فناوری در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی، رسانه‌ای، فنی و فناورانه، نه صلحی عادلانه و پایدار محقق خواهد شد و نه توسعه‌ای متوازن شکل خواهد گرفت. جهانی که در آن علم به‌طور نابرابر توزیع شود، ناگزیر با فقر، بحران‌های اقتصادی، بی‌ثباتی و بی‌عدالتی مواجه خواهد بود.

5. ما بر ضرورت شکل‌گیری یک ائتلاف جهانی علیه آپارتاید علمی تأکید داریم؛ ائتلافی فراگیر، اخلاق‌محور و انسانی که با تکیه بر همبستگی جهانی و مسئولیت مشترک، برای توزیع عادلانه علم، فناوری و فرصت‌های دانشی تلاش کند. چنین ائتلافی نه یک انتخاب، بلکه پیش‌شرطی اساسی برای دستیابی به نظمی نوین و عادلانه در نظام بین‌الملل است.

6. مجمع جهانی صلح اسلامی اعلام می‌دارد که یکی از موانع اصلی توسعه متوازن در جهان معاصر، وجود نگاه‌ها و سیاست‌های نانوشته آپارتاید علمی است؛ سیاست‌هایی که در قالب‌هایی چون مخفی‌کاری علمی، عدم همکاری در برنامه‌های توسعه‌ای کشورهای محروم، ارائه اطلاعات ناقص، بی‌کیفیت یا منسوخ علمی و محروم‌سازی ساختاری از ظرفیت‌های دانشی اعمال می‌شود و به بازتولید نابرابری‌های جهانی دامن می‌زند.

7. مجمع جهانی صلح اسلامی طی سال‌های گذشته با برگزاری نشست‌ها، همایش‌ها و ابتکارات بین‌المللی، در مسیر آگاه‌سازی نخبگان و ایجاد مطالبه‌ای جهانی برای حذف آپارتاید علمی گام برداشته است؛ امروز نیز از همه دولت‌ها، دانشگاه‌ها، مراکز علمی، نهادهای بین‌المللی، نخبگان، اندیشمندان و فعالان حوزه علم و فناوری در سراسر جهان دعوت می‌کند تا در این مسیر تاریخی همراه شوند؛ مسیری که به تحقق صلحی عادلانه و آینده‌ای امن و شایسته برای انسان‌ها، نسل‌های آینده و تمامی موجودات کره زمین منتهی خواهد شد.

والسلام علیکم و رحمه‌الله

دبیرخانه دائمی کنفرانس بین المللی
«ائتلاف جهانی علیه آپارتاید علمی؛ برای عدالت علم و فناوری در نظم نوین جهانی»

انتهای پیام/∎​