به گزارش خبرنگار مهر، عبدالحسن بهرامی، رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت، در مراسم افتتاحیه سیزدهمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران‌ساخت، تست و آزمون پیشرفته و همچنین بیست‌وششمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن‌بازار، که امروز ۲۲ آذرماه با حضور دکتر حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، و دکتر حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد، اظهار کرد: تجهیزات آزمایشگاهی از مهم‌ترین دستاوردهای ادوار مختلف برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت به شمار می‌روند. در کنار مرور سیاست‌ها و برنامه‌های جدید، اشاره‌ای کوتاه به دوره سیزدهم نمایشگاه ضروری است. نگاهی به بازار رو به رشد تجهیزات آزمایشگاهی در جهان نشان می‌دهد که بزرگی این بازار ارتباط مستقیمی با میزان پیشرفت کشورها و شکوفایی آن‌ها در حوزه علم و فناوری دارد.

وی افزود: همان‌طور که در نمودارهای جهانی مشخص است، بازار تجهیزات آزمایشگاهی در آمریکای شمالی، چین و اروپا بسیار گسترده است. دلیل این موضوع آن است که تجهیزات و محصولات آزمایشگاهی، پیشران‌ها و توانمندسازهای راهبردی توسعه فناوری محسوب می‌شوند؛ زیرساخت‌هایی که امکان توسعه سایر فناوری‌ها را فراهم می‌کنند.

بهرامی ادامه داد: محصولات آزمایشگاهی و تجهیزات تست، ابزارهایی حیاتی برای دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و صنایع هستند. در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، این محصولات به‌عنوان ابزار اصلی تحقیق و پژوهش به کار می‌روند و در صنعت نیز نقش کلیدی در تحقیق و توسعه، کنترل کیفیت و تضمین کیفیت تولیدات دارند. به‌عبارتی تمامی صنایع بزرگ به دقت و صحت عملکرد این تجهیزات وابسته‌اند.

وی تأکید کرد: توسعه فناوری‌های نوین، ایجاد بانک‌های داده معتبر برای هوش مصنوعی، شبیه‌سازی‌ها و توسعه الگوریتم‌ها بدون تجهیزات آزمایشگاهی امکان‌پذیر نیست. همچنین تولید شواهد علمی قابل استناد و اعتبارسنجی فناوری‌ها به‌واسطه این تجهیزات انجام می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد هر میزان سرمایه‌گذاری در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی، در صنایع پایین‌دستی بازده چندبرابری ایجاد می‌کند.

بازده سرمایه‌گذاری ۱۰ تا ۱۵ برابری تجهیزات آزمایشگاهی در کشورهای پیشرفته

رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت گفت: برآوردها نشان می‌دهد بازده سرمایه‌گذاری در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی در کشورهای پیشرفته و صاحب فناوری، بین ۱۰ تا ۱۵ برابر است. این تجهیزات پایه اصلی امنیت صنعتی، استانداردسازی و اعتماد بازار محسوب می‌شوند و در ادبیات جهانی به‌عنوان یک دارایی امنیت ملی شناخته می‌شوند.

تمرکز بازار جهانی تجهیزات آزمایشگاهی در ۱۰ تا ۱۵ کشور

وی با اشاره به تمرکز بازار جهانی تجهیزات آزمایشگاهی در ۱۰ تا ۱۵ کشور افزود: توسعه محصولات این حوزه در هر کشور، عامل استقلال در چرخه توسعه فناوری است و جمهوری اسلامی ایران نیز توانسته وارد این جمع محدود شود. این تجهیزات در کنترل کیفیت آب و هوا، پایش آلودگی‌ها، حفظ محیط‌زیست و کاهش ریسک در صنایع زیستی، پزشکی و دفاعی نقش اساسی دارند و در نهایت به تقویت حاکمیت داده، امنیت زیستی و تاب‌آوری ملی کمک می‌کنند.

بهرامی خاطرنشان کرد: در مجامع جهانی، این موضوع پذیرفته شده است که محصولات آزمایشگاهی ستون فقرات فناورانه تولید صنعتی، دارویی، دفاعی و زیربنایی هر کشور به شمار می‌روند.

وی با اشاره به دستاوردهای نمایشگاه ایران‌ساخت در دوره‌های گذشته گفت: هدف اولیه نمایشگاه، یعنی توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، تا حد قابل قبولی محقق شده است. این نمایشگاه با تحریک تقاضا و به‌کارگیری ابزارهایی مانند یارانه خرید و لیزینگ فروش، در ۱۲ دوره گذشته فروش دو و نیم همتی را برای شرکت‌ها رقم زده است.

به گفته وی این توسعه بازار با ایجاد اشتغال برای بیش از ۷ هزار نیروی متخصص و تحصیل‌کرده در شرکت‌های تولیدی همراه بوده و به‌صورت مستقیم از خروج بیش از ۲۰۰ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری کرده است؛ رقمی که به‌صورت غیرمستقیم و با توجه به قیمت‌های خارجی و هزینه بالای واردات، تا حدود ۵۰۰ میلیون دلار نیز برآورد می‌شود.

بهرامی با اشاره به ریسک بالای تولید و فروش محصولات با سطح فناوری بالا اظهار کرد: جلب اعتماد خریداران به دلیل پیچیدگی این محصولات دشوار است. نمایشگاه ایران‌ساخت با سیاست حمایت ویژه از محصولات دارای سطح فناوری بالاتر، این ریسک را پوشش داده و فرهنگ خرید محصولات داخلی را در دانشگاه‌ها و مجامع علمی کشور نهادینه کرده است.

وی افزود: نتیجه این حمایت‌ها به‌صورت آماری کاملاً مشهود است؛ به‌طوری که تعداد شرکت‌های حاضر در نمایشگاه از حدود ۱۰۰ شرکت در دوره نخست، به بیش از هزار شرکت در دوره‌های اخیر افزایش یافته است. همچنین سبد محصولات نمایشگاه از حدود هزار محصول در دوره اول، به بیش از ۲۰ هزار محصول در ۱۲ دوره برگزاری نمایشگاه گسترش یافته است.

رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت گفت: در چند دوره اخیر، با هدف ورود به بازار صنعت، حوزه تست و آزمون صنعتی نیز در کنار تجهیزات آزمایشگاهی به نمایشگاه اضافه شده است. این رویکرد، زمینه ایجاد بازارهای جدید در بخش خصوصی و صنعت را فراهم می‌کند و نمایشگاه را از یک رویداد صرفاً محصول‌محور، به بستری برای توسعه یک پلتفرم فناوری راهبردی تبدیل کرده است؛ پلتفرمی که طی سال‌های گذشته به حل بسیاری از چالش‌های کشور کمک کرده و زمینه شکل‌گیری اکوسیستم نوآوری در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی را فراهم آورده است.

بهرامی، رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت ادامه داد: تأمین مالی شبکه آزمایشگاهی و سایر اجزای مرتبط، نقش مهمی در تقویت زیرساخت‌های آزمایشگاهی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور داشته است. نتیجه این اقدامات به‌صورت ملموس در ارتقای توان آزمایشگاه‌ها قابل مشاهده است.

وی با اشاره به تخصیص یارانه‌های حمایتی گفت: نمایشگاه ایران‌ساخت با اختصاص بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان یارانه خرید، موفق شده است بیش از ۷۰۰ مرکز آزمایشگاهی در سراسر کشور را تجهیز کند. این مراکز وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت دفاع و سایر نهادها هستند.

بهرامی افزود: ارزش فناورانه تجهیزات تأمین‌شده برای این مراکز، حداقل بیش از ۱۰ همت برآورد می‌شود و در کنار آمارهای رسمی، حجم قابل توجهی از تجهیزات پیشرفته در اختیار پژوهشگران و محققان کشور قرار گرفته است.

رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت با اشاره به اهداف محوری این رویداد اظهار کرد: سیاست‌های فروش نمایشگاه، به‌ویژه تمرکز بر آزمایشگاه‌های مرکزی دانشگاه‌ها، در راستای اهداف اولیه نمایشگاه طراحی شده است. در دوره جدید، تمرکز اصلی بر ارتقای ابزارهای فناورانه و توسعه بازارهای صادراتی قرار دارد که از طریق استانداردسازی، افزایش کیفیت محصولات و برگزاری جشنواره طراحی صنعتی دنبال می‌شود.

وی ادامه داد: برای حمایت از صادرات محصولات دانش‌بنیان، سازوکاری ساختارمند بر پایه مطالعات بازارهای هدف طراحی شده و در این مسیر، همکاری مؤثر سازمان تعاملات و همکاری‌های بین‌المللی علمی و فناوری نقش کلیدی داشته است.

بهرامی همچنین از گسترش سبد محصولات حوزه تست و آزمون صنعتی خبر داد و گفت: در کنار تجهیزات آزمایشگاهی، توسعه این حوزه می‌تواند بازارهای جدیدی در بخش صنعت و بخش خصوصی ایجاد کند.

فراخوان حمایت از ساخت بار اول حداقل ۱۰ محصول با فناوری پیشرفته تدوین شد

وی با اشاره به تأکید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری افزود: فراخوان حمایت از ساخت بار اول حداقل ۱۰ محصول با فناوری پیشرفته، بر اساس نیاز شبکه ملی آزمایشگاهی کشور تدوین شده و تمرکز آن بر تجهیزات پیشرفته شناسایی، آنالیز و اندازه‌گیری است. بر این اساس، پیش‌بینی می‌شود در نمایشگاه فر ایران سال آینده، حداقل ۱۰ محصول های‌تک در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی عرضه شود.

مشوق‌های مالیاتی و حمایت از تحقیق و توسعه

رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت در ادامه گفت: در چارچوب قانون جهش تولید دانش‌بنیان، مؤسسات تولیدی و خدماتی دارای پروانه بهره‌برداری که تجهیزات پیشرفته تست و آزمون را از نمایشگاه برای پروژه‌های تحقیق و توسعه مورد تأیید معاونت علمی خریداری کنند، به میزان استهلاک سالیانه دستگاه، مشمول اعتبار مالیاتی طرح توسعه موضوع بند «ب» ماده ۱۱ خواهند شد.

بهرامی با اشاره به ظرفیت بازارهای منطقه‌ای اظهار کرد: حجم بازار در دسترس منطقه برای تجهیزات و مواد مصرفی مرتبط، حدود سه میلیارد دلار برآورد می‌شود و اولویت‌بندی تعاملات صادراتی بر اساس اندازه بازار کشورها انجام شده است.

حضور ۲۷۰ شرکت دانش‌بنیان در نمایشگاه سیزدهم

وی با ارائه آماری از نمایشگاه سیزدهم ایران‌ساخت گفت: در این دوره بیش از ۲۷۰ شرکت دانش‌بنیان و فناور به همراه حدود ۹۰ شرکت جانبی حضور داشتند. با وجود شرایط خاص کشور، این نمایشگاه نه‌تنها با کاهش مشارکت مواجه نشد، بلکه از نظر کیفیت شرکت‌ها و سطح محصولات نیز رشد قابل توجهی داشت.

بهرامی خاطرنشان کرد: به‌منظور کاهش ریسک خرید محصولات پیشرفته و افزایش تاب‌آوری شرکت‌های دانش‌بنیان، یارانه خرید محصولات با سطح فناوری بالاتر افزایش یافت؛ به‌طوری که یارانه سطح اول ۴۵ درصد، سطح دوم ۳۰ درصد و سطوح بالاتر ۱۰ درصد تعیین شد.

وی افزود: برگزاری پنجمین جشنواره طراحی صنعتی، نشست‌های تخصصی B۲B و میزبانی از هیئت‌های خارجی از دیگر برنامه‌های این دوره است و پیش‌بینی می‌شود بیش از ۳۰۰ نشست تخصصی میان شرکت‌های داخلی و نمایندگان خارجی برگزار شود. همچنین برای نخستین‌بار، شبکه آزمایشگاهی کشور به‌صورت پاویون مستقل در نمایشگاه حضور یافته است.

رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت در جمع‌بندی تأکید کرد: حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری شرط لازم برای توسعه اکوسیستم نوآوری در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی است و تکمیل این حمایت‌ها می‌تواند جهش فناورانه در این حوزه راهبردی را رقم بزند.

وی تأکید کرد: ضروری است وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر وزارتخانه‌ها بتوانند حمایت‌های خود از شبکه آزمایشگاهی کشور را به‌صورت هدفمند سامان‌دهی کنند. این حمایت‌ها در کنار یارانه‌هایی که معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری به دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری اختصاص می‌دهد، می‌تواند منجر به دستیابی به خروجی‌های مؤثرتر و پایدارتر شود.

برنامه لیزینگ صنعتی و گسترش بازار تجهیزات آزمایشگاه

بهرامی در ادامه افزود: از سال گذشته ورود جدی‌تری برای جذب مخاطبان و بازارهای جدید به نمایشگاه ایران‌ساخت آغاز شده است. در همین راستا، برنامه «لیزینگ صنعتی» به‌عنوان یکی از محورهای جدید تعریف شد تا صنایع نیز به‌عنوان یک بازار تازه به این نمایشگاه اضافه شوند و زمینه گسترش بازار تجهیزات آزمایشگاهی در کشور فراهم شود.

توسعه بازار تجهیزات آزمایشگاهی با ورود صنایع

رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت با اشاره به اهمیت نقش صنایع گفت: در این مسیر، همراهی صنایع و شرکت‌های صنعتی، به‌ویژه واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی، نقش تعیین‌کننده‌ای دارد و امیدواریم با مشارکت فعال این بخش، بازار تجهیزات آزمایشگاهی کشور توسعه یابد