کمیسیون اروپا بهدنبال بررسی سیاست جدید واتساپ است که دسترسی تأمینکنندگان ثالث هوش مصنوعی را محدود میکند، اقدامی که نگرانی از امکان ایجاد انحصار به نفع Meta AI را بههمراه داشته است.
به گزارش ایتنا اتحادیه اروپا رسماً تحقیق ضدتراست(ضدانحصار) علیه شرکت متا و سرویس پیامرسان واتساپ را آغاز کرده است. محور این بررسی، سیاست جدید واتساپ درباره دسترسی سرویسها و چتباتهای هوش مصنوعی ثالث به این پلتفرم است.
طبق سیاستی که از اکتبر ۲۰۲۵ اعمال شده، شرکتهای ثالث دیگر قادر به استفاده از API تجاری واتساپ برای ارائه هوش مصنوعی نیستند و محدودیتها از ژانویه ۲۰۲۶ دامنه گستردهتری خواهد یافت، در حالی که Meta AI بدون چنین محدودیتهایی به فعالیت ادامه میدهد.
دلایل نگرانی رگولاتورها
مقامهای اتحادیه اروپا نگرانند که سیاست متا ممکن است مانع نوآوری شده، و مصرفکنندگان و کسب و کارها را ناگزیر سازد تنها از راهکارهای هوش مصنوعی متا استفاده کنند.
در پی تغییرات واتساپ، برخی ارائهدهندگان شناختهشده خدمات هوش مصنوعی ازجمله ارائهدهندگان چتباتهای ثالث هشدار دادند یا اعلام کردند خدمات خود را از این پلتفرم حذف خواهند کرد؛ اقدامی که رقابت سالم در بازار را تضعیف میکند.
در صورت اثبات تخلف ضدتراست، متا ممکن است با جریمهای سنگین مواجه شود؛ جرایمی که در چارچوب قوانین رقابت اتحادیه اروپا میتواند تا چند درصدی از درآمد جهانی این شرکت باشد.
مطابق گزارش CNBC واتساپ در نخستین پاسخ خود گفته است که API این پیامرسان از ابتدا برای میزبانی چتباتهای پیشرفته طراحی نشده و پشتیبانی از این نوع سرویسها «چالشبرانگیز» است؛ با این وجود منتقدان این توجیه را کافی نمیدانند و ميگویند شرکت باید دسترسی برابر و بیطرفانهای را برای بازیگران بازار فراهم کند.
اهمیت پرونده برای بازار AI
واتساپ با میلیاردها کاربر یکی از مهمترین کانالهای ارتباطی جهان است و ادغام خدمات هوش مصنوعی در این پلتفرم میتواند مسیر توزیع هوش مصنوعی را تغییر دهد.
به همین دلیل است که نتیجه تحقیق اتحادیه اروپا میتواند معیار مهمی برای نحوه رفتار شرکتهای بزرگ فناوری باشد: آیا شرکتهای صاحب پلتفرم میتوانند با کنترل دسترسی رقبا، مزیتهای رقابتی خود را تقویت کنند یا رگولاتورها بازار را برای رقابت منصفانه باز خواهند نگه داشت.
سابقه و زمینه
این پرونده در ادامه تحقیقات و بررسیهای پیشین در کشورهای مختلف پیرامون نحوه ادغام هوش مصنوعی در خدمات پلتفرمی مطرح میشود. پیشتر نیز نهادهای نظارتی در برخی کشورها نسبت به رفتارهای مشابه شرکتهای پلتفرمی هشدار داده و پروندههایی را گشوده بودند؛ اما اکنون با دخالت مستقیم کمیسیون اروپا و دامنه گسترده واتساپ، ابعاد این بررسی فراتر و تعیینکنندهتر شده است.∎