شفقنا-بهروزرسانی فنی محدودی که شبکه اجتماعی «X» انجام داد، به یک افشاگری غیرمنتظره بدل شد و حجم دخالت خارجی در شکلدهی به گفتمان عمومی در فضای دیجیتال را آشکار کرد.
به گزارش شفقنا به نقل از المیادین، پس از اینکه شبکه X قابلیتی را فعال کرد که «کشور مبدا حساب» را نمایش میدهد، کاربران متوجه شدند که مبدا و مکان هزاران حساب کاربری با هویتی که در این پلتفرم فعالیت میکردند، مطابقت ندارد.
این موضوع بحثی را در مورد بازیگران و طرفهای واقعی فعال در پشت صحنه رسانههای اجتماعی و چگونگی تولید روایتهای دولتی و درگیریهای آنلاین در مقیاس وسیع آغاز کرده است.
این گزارش فاش کرد که تعدادی از حسابهای سیاسی در آمریکا و جهان عرب، علیرغم اینکه خود را محلی یا حزبی جلوه میدهند، از کشورهای مختلف مدیریت میشوند که نشاندهنده فعالیت سازمانیافتهای است که از مرزهای سنتی فراتر میرود و بر گفتمان سیاسی تأثیر میگذارد.
طبق گزارش Yahoo News، برخی از برجستهترین حسابهای کاربری که در درگیری بین جمهوریخواهان و دموکراتها دخیل هستند، ظاهراً از روسیه، هند، بنگلادش و اسرائیل اداره میشوند، هرچند که خود را به عنوان حسابهای کاربری محافظهکار یا لیبرال آمریکایی معرفی میکنند.
این تحول تنها به آمریکا محدود نشده است بلکه سایر کشورهای عربی و بینالمللی را نیز در بر گرفت. گزارشهای دیگر، این بهروزرسانی را «جنجالیترین ویژگی در سالهای اخیر» توصیف کردند، پس از آنکه کاربران در جهان عرب متوجه شدند حسابهایی که خود را به عنوان نمایندگان یک مساله محلی معرفی میکردند، در واقع توسط کشورها و طرفهای خارجی اداره میشدند که هیچ ارتباطی با موضوع نداشتند.
بین سانسور دیجیتال و جنگ علیه روایت
بعد سیاسی این حادثه وقتی به سیاستهای اسرائیل و جنگ علیه فلسطین، لبنان و منطقه مربوط میشود، برجستهتر میشود. پرس تیوی گزارشی منتشر کرد که تاکید میکند پلتفرم ایکس اخیراً ویژگی ترجمه خودکار خود را از عبری غیرفعال کرده است، پس از آنکه ترجمهها میزان تحریک و خشونت در روایتهای اسرائیلی، چه رسمی و چه نیمهرسمی، را آشکار کردند. در همین حال، فرانس ۲۴ گزارش داد که این تصمیم برای «حفظ وجهه اسرائیل» گرفته شده است.
در مارس ۲۰۲۴، گزارشی از سازمان اسرائیلی FakeReporter فاش کرد که صدها حساب کاربری جعلی اسرائیلی در یک کمپین تاثیرگذاری دیجیتال با هدف قرار دادن مخاطبان جوان غربی مورد استفاده قرار گرفتهاند. این کمپین روایت اسرائیل علیه آژانس امدادرسانی آنروا و حماس را در طول جنگ غزه تقویت کرد. این کمپین که در چندین پلتفرم فعالیت میکرد، به اطلاعات نادرست آشکار متکی نبود، بلکه بر بازنشر و تقویت گزارشها و ادعاهایی که در خدمت موضع اسرائیل بودند، بهویژه قانونگذاران آمریکایی، تکیه داشت.
در سال ۲۰۲۴ میلادی، وزارت امور یهودیان خارج از اسرائیل، به ریاست یولی ادلشتاین، یک کمپین نفوذ دیجیتال ۲ میلیون دلاری را در ایالات متحده و کانادا رهبری کرد. این کمپین که توسط یک شرکت بازاریابی سیاسی به نام STOIC مدیریت میشد، بر انتشار روایتهایی در حمایت از اشغالگری اسرائیل و بد جلوه دادن جوامع مسلمان تمرکز داشت.
به گفته نیویورک تایمز، این کمپین بر شبکهای از وبسایتها و حسابهای هدفمند متکی بود که برای ایجاد اختلاف در ائتلافهای طرفدار فلسطین در آمریکای شمالی و پیوند دادن مسائل حقوق مدنی آمریکا به گفتمان صهیونیستی که در خدمت منافع اسرائیل است، طراحی شده بود.
وجه مشترک این گزارشها این است که این بهروزرسانی بهطور تصادفی حسابهای کاربری افراد را فاش نکرده است، بلکه نشاندهندهی ارتباط گستردهی این پلتفرم با نهادهای خارجی است: نهادهای دولتی، تجاری و سایر نهادهایی که در گروههای فشار دیجیتال فعالیت میکنند و از هویتهای جعلی برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی استفاده میکنند. این حادثه همچنین سوالاتی را در مورد نقش کارمندانی با پیشینهی امنیتی یا نظامی در تیمهای تعدیل محتوا و تأثیر آن بر مباحث مربوط به فلسطین و جهان عرب تقویت کرد.
کمپینهای پولی و ارتشهای الکترونیکی
در چارچوب مبارزه بر سر روایتها، نمیتوان افشاگریهای قبلی در مورد برنامههای اسرائیلی را نادیده گرفت که به اینفلوئنسرهای غربی ۷۰۰۰ دلار پیشنهاد داده بودند تا محتوایی منتشر کنند که تصویر اسرائیل را در طول جنگ علیه غزه بهتر جلوه دهد. این اینفلوئنسرها اسکریپتهای از پیش نوشته شده، هشتگهای استاندارد و تصاویر و ویدیوهای با کیفیت بالا دریافت میکردند که همگی تحت نظارت وزارتخانههای رسمی بودند.
حدود دو ماه پیش، پس از سخنرانی نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل، وی جلسهای خصوصی با اینفلوئنسرهای آمریکایی طرفدار اسرائیل برگزار کرد که در آن درباره «جنگ علیه روایت» صحبت کرد و از آنها خواست تا از روایت اسرائیل در شبکههای اجتماعی حمایت کنند.
از سوی دیگر، تحقیقات افبیآی بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ فعالیتهای شرکت اسرائیلی Psy-Group، که توسط افسران سابق واحد ۸۲۰۰ اداره میشود، را در انجام عملیات جنگ روانی در فضای مجازی در جریان انتخابات آمریکا آشکار کرد. طبق تحقیقات، این شرکت هزاران حساب جعلی را مدیریت کرده و با تقلید لهجههای مردم مختلف، بر افکار عمومی آمریکا و رفتار رأیدهندگان تأثیر گذاشته و در نهایت یک «واقعیت مجازی جایگزین» ایجاد کرده است.
به همین ترتیب، یک تحقیق بیبیسی در سال ۲۰۱۴ نشان داد که وزارت امور خارجه بریتانیا از طریق شرکتهایی در دبی، قبرس و ترکیه، صفحات جعلی سوری را تأمین مالی کرده و کمپینهای رسانهای هدفمندی را با هدف تأثیرگذاری بر افکار عمومی سوریه و جهان ایجاد کرده است.
ویژگی فعال شده توسط “X” حقیقت نگرانکنندهای را آشکار کرد: فضای دیجیتال دیگر بازتابی از نبض مردم نیست، بلکه عرصهای است که در آن دولتها، اتاقهای عملیات، ارتشهای الکترونیکی و شرکتهای تأثیرگذار برای تولید روایتها و مدیریت اختلافات با هم رقابت میکنند. نگرانکنندهتر این است که این حادثه کل تصویر را آشکار نکرد، بلکه تنها بخش محدودی از یک سیستم گستردهتر را که در سایه فعالیت میکند، آشکار کرد که مستلزم نظارت، پیگیری و پاسخگویی مداوم است.
منبع: المیادین