خبرگزاری حوزه | خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:
«مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجْزَی إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ.» (انعام/۱۶۰)
هر کس کار نیک بیاورد، پاداشش ده برابر آن است، و آنان که کار بد بیاورند، جز به مانند آن مجازات نشود و ایشان مورد ستم قرار نمی‌گیرند.
شرح:
در دنیا انسان را به رفیق و همراهش می‌شناسند، تا جایی که در روایات متعددی، ملاکِ ارزش‌گذاری افراد را همان همنشین و رفیق دانسته‌اند.
در حدیثی، حضرت سلیمان علیه‌السلام می‌فرمایند:
«لاَ تَحْکُمُوا عَلَی رَجُلٍ بِشَیْءٍ حَتَّی تَنْظُرُوا إِلَی مَنْ یُصَاحِبُ فَإِنَّمَا یُعْرَفُ اَلرَّجُلُ بِأَشْکَالِهِ وَ أَقْرَانِهِ وَ یُنْسَبُ إِلَی أَصْحَابِهِ وَ أَخْدَانِهِ.» (بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۱۸۸)
درباره کسی قضاوت نکنید، تا به دوستانش نظر بیفکنید؛ چرا که انسان به وسیله همتایان، همنشینان، یاران و رفقایش شناخته می‌شود.
در آخرت نیز ملاکِ ارزش‌گذاری، همان همراه و همنشین است. ما را نسبت به آنچه که با خود همراه کرده‌ایم قضاوت می‌کنند؛ چنانچه قرآن کریم می‌فرماید:
«مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجْزَی إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ.» (انعام/۱۶۰)
هر کس کار نیک بیاورد، پاداشش ده برابر آن است، و آنان که کار بد بیاورند، جز به مانند آن مجازات نشود و ایشان مورد ستم قرار نمی‌گیرند.
از همین روست که حضرت امیر علیه‌السلام ضمن تشبیهی زیبا اینطور می‌فرمایند:
«لاَ یُعْرَفُ اَلرَّجُلُ إِلاَّ بِعَمَلِهِ کَمَا لاَ یُعْرَفُ اَلْغَرِیبُ مِنَ اَلشَّجَرِ إِلاَّ عِنْدَ حُضُورِ اَلثَّمَرِ.» (غررالحکم، ج ۱، ص ۷۰۰)
هیچ کس جز با عملش شناخته نمی‌شود، مثل درخت ناشناخته که جز با رسیدنِ میوه‌اش نمیتوان آن را شناخت.
نکته قابل تأمل این است که جدایی از رفیق و همنشین در دنیا ممکن است، اما در آخرت، هرگز؛ چنانچه حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند:
«أَعْمَالُ اَلْعِبَادِ فِی اَلدُّنْیَا نُصْبُ أَعْیُنِهِمْ فِی اَلْآخِرَةِ.» (غررالحکم، ج ۱، ص ۱۰۳)
در روز قیامت، اعمال بندگان در دنیا، در برابر دیدگان آنها است.
بنابراین از هم‌اکنون باید به فکر رفیقِ اُخروی بود. رفیقی که قرار است آینه تمام‌نمای ما باشد. رفیقی که قرار است در تمامی گذرگاه‌های سخت قیامت، همراه ما باشد. لذاست که امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام اینگونه ما را انذار می‌کنند:
«عِبَادَ اللَّهِ، الْآنَ فَاعْلَمُوا [فَاعمَلوا]، وَ الْأَلْسُنُ مُطْلَقَةٌ وَ الْأَبْدَانُ صَحِیحَةٌ وَ الْأَعْضَاءُ لَدْنَةٌ وَ الْمُنْقَلَبُ فَسِیحٌ وَ الْمَجَالُ عَرِیضٌ، قَبْلَ إِرْهَاقِ الْفَوْتِ وَ حُلُولِ الْمَوْتِ.» (نهج‌البلاغه، خطبه ۱۹۶)
ای بندگان خدا! هم‌اکنون (به هوش باشید و) اعمال صالح انجام دهید، در حالی که زبانها آزاد، بدنها سالم، اعضا و جوارح نرم و آماده، میدان عمل وسیع و فرصت باقی است. (آری) پیش از آنکه این فرصت از دست برود و مرگ فرا رسد.
تهیه شده در سرویس علمی-فرهنگی خبرگزاری حوزه