به گزارش خبرنگار ایرنا، در ابتدای این نشست محمدمهدی علویان مهر، رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام به مطالعات ایران‌شناسی انجام شده در داخل و خارج کشور پرداخت و ادامه داد: بدون شک مطالعه تاریخ ایران عمق و غنای تمدن آن را برای همگان روشن می‌سازد و الهام بخش تعاملات علمی و فرهنگی بیشتر میان پژوهشگران ایران و جهان را فراهم می آورد.

او افزود: ایران شناسی تنها یک رشته دانشگاه نیست بلکه تلاشی برای فهم یک جهان فکری و فرهنگی گسترده از زبان و ادبیات فارسی و دیگر زبان‌های ایرانی گرفته تا تاریخ هنر معماری فلسفه و عرفان و تا جایگاه ایران است.

علویان مهر گفت: در منطقه و جهان امروز در جهانی که سرشار از سوء تفاهم‌های رسانه ای و قضاوت‌های شتابزده است، ایران شناسی می‌تواند به ما کمک کند تا هویت ایرانی خود را عمیق تر بشناسیم.

او عنوان کرد: این مطالعات می‌تواند پلی برای گفت و گو میان فرهنگ ها و تمدن‌ها و ابراز علمی برای فهم بهتر تحولات منطقه ای و بین المللی باشد.

رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام اظهارکرد: شیراز با میراث ادبی، تاریخی و هنری خود یک آزمایشگاه زنده ایران شناسی است.

او افزود: فارس با برخورداری از حرم مطهر شاهچراغ (ع) تا باغ ارم، از حافظیه و سعدیه تا آثار شکوهمند هخامنشی و ساسانی، نقشی بنیادین در جهان اسلام و فرهنگ ایرانی داشته و دارد.

علویان مهر ادامه داد: زبان فارسی قرن‌ها زبان فرهنگی و ادبی بخش‌های وسیعی از جهان اسلام بود و شاعران بزرگی چون سعدی و حافظ در شبه قاره هند و آسیای میانه همانقدر مورد احترام هستند که در زادگاه خود.

او اضافه کرد: امپراتوری‌های گورکانی هند و عثمانی از زبان فارسی بعنوان زبانی درباری بهره میبردند و هنر ایرانی مانند معماری ایرانی و باغ‌های ایرانی و نگارگری را اقتباس و تکامل دادند.

علویان مهر با معرفی پیشینه و اهداف مؤسسه ISC، گفت: این موسسه یکی از ابتکارات راهبردی ایران برای تثبیت و ارتقای جایگاه علمی کشورهای اسلامی است.

او افزود:  نظام‌های استنادی معتبر جهان مانند WoS و Scopus کمتر به پوشش نشریات غیر انگلیسی زبان کشورهای در حال توسعه و کشورهای اسلامی توجه دارند و ISC خلاء موجود را پر کرد و در ارائه و آشنایی جامعه علمی جهانی به یافته‌های علمی جهان اسلام فعالیت می‌کند.

علویان مهر یادآور شد: این مؤسسه علاوه بر نمایه سازی مقالات و نشریات، هر سال رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام را منتشر می‌کند و رقابتی سالم را میان دانشگاه‌های منطقه دامن می‌زند و همچنین گزارش‌های علم سنجی دوره ای در زمینه تولید علم میزان استنادات همکاری‌های علمی بین المللی و نوآوری ارائه می‌کند که مبنای تصمیم سازی برای سیاستگذاران علمی ایران و دیگر کشورها قرار می‌گیرد.

او اضافه کرد: افزون بر این ISC پژوهشگران مسلمان را گرد هم می‌آورد و با برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های هم اندیشی فرصت تبادل نظر درباره چالش‌ها و راهکارهای ارتقای علم در کشورهای اسلامی را فراهم می‌کند.

علویان مهر اظهار کرد: چنین شبکه سازی هایی به ویژه برای کشورهای در حال توسعه ارزشمند است؛ از دیپلماسی علمی به عنوان ابزار پیوند میان ملت‌ها بهره می‌گیرد و بستری برای همکاری‌های علمی بین المللی، در نهایت به نفع پیشرفت کل جهان اسلام تمام خواهد شد.

رشد پژوهش‌های ایران‌شناسی در جهان

محمدرضا قانع دانشیار علم اطلاعات و عضو هیات علمی موسسه استنادی علم و فناوری جهان اسلام نیز با بررسی مطالعات ایران‌شناسی از منظر کتاب سنجی و یه صورت کمی، گفت: شاهد رشد پژوهشی ها در حوزه ایران‌شناسی هستیم که این موضوع حائز اهمیت است.

شاهد رشد پژوهشی ها در حوزه ایران‌شناسی هستیم که این موضوع حائز اهمیت است.

او افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشترین تولیدات علمی ایران‌شناسی  در قالب مقاله های علمی منتشر و پس از آن منابع نقد و بررسی منتشر شده است و انتشار در فصل‌هایی از کتب شرق شناسی در رتبه بعد از این دو قرار می‌گیرد.

قانع ادامه داد: زیر چتر بزرگ ایران شناسی، ببشترین پژوهش‌ها در حوزه ادبیات ایران و پس از آن تاریخ و هنر ایران و حوزه  علوم انسانی انجام شده است.

او اظهار کرد: فایده این نوع مطالعات آن است که ما می‌توانیم خلاءهای پژوهشی را پر کنیم.

جامعه عرب باید با گنجینه تعدد فرهنگی ایران آشنا شود

بدرالعبری، ایران‌شناس عمانی به تعدد قومی، فرهنگی و دینی در ایران پرداخت و گفت: ایران گنجی از تعدد فرهنگی دارد.

او اظهار کرد: تعدد دینی و فرهنگی، قومی و زبانی بالایی ایران وجود دارد و این را به مردم ایران تبریک می‌گویم.

العبری ادامه‌ داد: سوال مهم اسن است که یک فرد خارجی چگونه به ایران نگاه می‌کند؛ مردم خارج از کشور باید این تعدد و زیبایی را ببینید.

او به مسئولان فرهنگی ایران توصیه کرد تا بیش از گذشته به گردشگری بپردازند تا این وجه زیبای ایرانی به مردم دنیا منتقل شود.

باید تبادل فرهنگی میان ایران و کشورهای عربی اتفاق افتد تا آنها این جلوه زیبای تعدد فرهنگی و دینی را ببینند.

نویسنده کتاب تعدد و عرفان در ایران، بیان کرد: جامعه عرب باید دریچه ای به سوی ایران باز کند و از این تعدد فرهنگی استفاده کند.

این ایران‌شناس عمانی با اشاره به پیشینه سه هزار ساله ایران و عمان، افزود: هدف من از تالیف این کتاب شکستن دیوار فرهنگی میان اعراب و ایران است تا آنها از زیبایی هایی ایران اطلاع پیدا کنند.

ایران‌شناسی از روسیه تا ایتالیا

پروفسور آدریانو روسی، استاد دانشگاه ناپل و رئیس مؤسسه بین‌المللی ایزمئو ایتالیا نیز در سخنرانی ویدئوکنفرانسی خود در دومین نشست تخصصی ۵۱ ایران‌شناس خارجی به اهمیت مطالعات ایران‌شناسی را به عنوان ابزاری حیاتی برای گفت‌وگوی بین فرهنگی پرداخت.

این ایران‌شناس اروپایی با تمرکز بر نقش ایتالیا و  موسسه ایزمئو در فعالیت های ایران‌شناسی، به اقدامات مشترک پژوهشگران و باستان شناسان ایتالیایی و ایرانی در مطالعات فرهنگی و میراث تاریخی پرداخت.

در ادامه نیز  ایرج بایف، رئیس مرکز شرق‌شناسی دانشگاه زبان‌های خارجی شهر نی‌نی نوو کوردو روسیه، به بیان چکیده‌ای از مقاله خود با موضوع دیاسژورای ایرانی در روسیه پرداخت و گفت: اگر چه چند پژوهش درباره حضور روس‌ها در ایران انجام شده، اما حضور ایرانیان در روسیه کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است.

او به بیان پیشینه‌ای از حضور ایرانیان در روسیه و قفقاز و تبادل فرهنگی با مردم این سرزمین پرداخت.