به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اهواز، غلامرضا رضایی شامگاه یکشنبه در کتابخانه شهید رجایی اهواز با اشاره به اینکه زبان در داستان تنها یک ابزار انتقال پیام نیست، بلکه یک نقش اصلی محسوب می‌شود؛ اظهار کرد: زبان علاوه بر نقش اصلی نقش‌های فرعی نیز در خود جای داده که نخستین آن ایجاد پیام و تکیه‌گاه اندیشه است که به مدد اندیشه، کلام صورت می‌گیرد و زبانشناسان بر این باورند که انسان به واسطه زبان می‌اندیشید.

وی حدیث نفس و بیان عواطف را دومین نقش زبان برشمرد و توضیح داد: نویسنده و شاعر از زبان برای بازگویی احساسات درونی و حالات عاطفی بهره می‌برند؛ جایی که زبان از سطح اطلاع‌رسانی فراتر می‌رود و حامل تجربه‌های شخصی می‌شود.

رضایی، نقش سوم زبان را ایجاد زیبایی هنری دانست و تأکید کرد: در اثر هنری، زبان صرفاً ابزار نیست؛ بلکه خود به عنصر زیبایی‌شناختی تبدیل می‌شود و کلام تحت تأثیر نقش هنری شکل می‌گیرد.

وی در ادامه به تفاوت زبان شعر و داستان پرداخت و بیان کرد: در شعر، کلمه تنها حامل معنا نیست، بلکه دارای هستی مستقل است و توجه را از موضوع به سوی خود می‌کشاند. شعر محصول ناخودآگاه شاعر است، اما داستان بر شبکه‌ای استدلالی و ساختارمند بنا می‌شود و بدون گره و کشمکش شکل نمی‌گیرد.

وی افزود: زبان در داستان تنهایک ابزار انتقال پیام نیست بلکه یکی از عناصر سازنده داستان محسوب می‌شود که حائز اهمیت است.

او همچنین با اشاره به اهمیت درک عمیق نویسنده از زبان گفت: نویسندگان باید با کنایه، مجاز و استعاره آشنا باشند. بسیاری از متون کلاسیک از این ظرفیت‌ها بهره برده‌اند.

رضایی در بخش دیگری از سخنانش به زبان در روایت معاصر پرداخت و اظهار کرد: در داستان مدرن، با وجود ترجمه بودن بسیاری از آثار، همچنان لحن و صدای درونی نویسنده به اثر قالب می‌دهد. چینش واژه‌ها، فضای دیالوگ و روابط زبانی مانند پازلی دقیق، شخصیت‌ها و جهان داستان را می‌سازد.

او با اشاره به تجربه نویسندگانی چون احمد محمود گفت: محمود در روایت اول‌شخص مهارت ویژه‌ای دارد و زبان گفتار، بافت جنوبی و واژگان بومی را به‌خوبی به داستان وارد می‌کند.

وی افزود: هنر نویسنده آن است که واژه را درست در جای خود بنشاند، نه اینکه خواننده را با پاورقی از جریان داستان جدا کند.

رضایی در پایان بر ضرورت آموزش و تمرین مستمر نویسندگان تأکید کرد و گفت: داستان‌نویسی بدون تلاش ممکن نیست. زبان ذاتاً امری فردی است و نویسنده باید آن را بیاموزد، تجربه کند و شخصی‌سازی نماید.