به گزارش مفدا ایران، هفتمین همایش ملی کتابداران و اطلاع‌رسانی سلامت روز شنبه ۲۴ آبان‌ماه ۱۴۰۴ در سالن همایش رازی دانشگاه برگزار شد.
دکتر شاهین آخوندزاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، در این همایش با اشاره به نقش پررنگ کتابداران و متخصصان علم‌سنجی در تیم‌های پژوهشی،اظهار کرد: متاسفانه چالش‌های جدی پیش‌روی تحقیقات کشور است و «شرایط پژوهش در ایران به دو دلیل کاهش اعتبارات پژوهشی در داخل کشور و تشدید تحریم‌های علمی از سوی ناشران بین‌المللی مساعد نیست.
دکتر آخوندزاده ادامه داد: امسال تنها حدود ۲۰ درصد از اعتبارات پژوهشی تخصیص یافته است و این کمبود منابع، پژوهشگران را بیش از تحریم‌های خارجی تحت فشار قرار می‌دهد.
وی تأکید کرد: بیشتر از تحریم غرب، در داخل کشور در تحریم هستیم.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت با اشاره به تجربه اخیر پژوهشگران ایرانی گفت طی ماه‌های گذشته برخی ناشران بزرگ بین‌المللی از جمله اشپرینگر نیچر به صورت صریح و بدون ارائه توضیح علمی، از پذیرش مقالات ایرانی خودداری کرده‌اند.
به گفته دکتر آخوندزاده در برخی موارد حتی مقالاتی که مراحل داوری را طی کرده بودند، در زمان انتشار به‌طور ناگهانی و بدون دلیل علمی رد شده‌اند.
وی همچنین تصریح کرد: این برخوردها با «اخلاق علمی» سازگار نیست و به حذف ایران از صحنه علم جهانی منجر می‌شوداغلبته نکته مهم این است که جامعه علمی ایران از ارسال مقالات با کیفیت به مجلات معتبر عقب‌نشینی نخواهد کرد.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود از موفقیت‌های اخیر در حوزه نشر علمی خبر داد و گفت: طی چند ماه گذشته ۱۰ مجله علوم پزشکی کشور در اسکوپوس نمایه شده‌اند و دو مجله نیز رتبه Q قابل قبول دریافت کرده‌اند. این روند سالانه ۴۰ تا ۵۰ مقاله به آمار جهانی نشر علمی ایران می‌افزاید.
دکتر آخوندزاده تأکید کرد: برخلاف برخی تصورات، داشتن عنوان «Iranian Journal» مانعی برای نمایه‌شدن مجلات نیست و چند مجله با همین عنوان در سال ۲۰۲۵ وارد پایگاه‌های معتبر شده‌اند.
وی در پایان از کتابداران و فعالان حوزه اطلاع‌رسانی سلامت قدردانی کرد و ابراز امیدواری نمود که تا پایان سال امکان حمایت مالی بیشتری از سوی وزارت بهداشت فراهم شود.
دکتر صفا: لزوم نوسازی ساختار کتابخانه‌ها با رویکرد هوش مصنوعی و داده‌های بزرگ
دکتر مجید صفا معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران، در این مراسم با تأکید بر اهمیت دانش، کتاب و نقش کتابخانه‌ها در توسعه پایدار، ضرورت بازنگری در ساختارها و چارت سازمانی کتابخانه‌های دانشگاهی را مطرح کرد.
وی با اشاره به اینکه «خِرد و دانش زیربنای هر جامعه پیشرفته است»، گفت: کتابخانه و کتابدار جایگاهی کلیدی در این مسیر دارند و هر جامعه‌ای که برای کتاب و کتابخوانی ارزش قائل شود، مسیر پیشرفت علمی را هموار خواهد کرد.
دکتر صفا با بیان اینکه کتابخانه‌های دانشگاهی نیازمند رویکردهای نو و مبتنی بر فناوری‌های روز هستند، افزود: امروز کتابخانه‌ها باید از مرحله خدمات سنتی عبور کنند و با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و بیگ‌دیتا بازطراحی شوند.
معاون تحقیقات و فناوری همچنین بر استفاده از متخصصان علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی در کنار متخصصان اطلاع‌رسانی سلامت تأکید کرد و گفت این همکاری می‌تواند «یک تیم کارآمد برای تحول کتابخانه‌ها» شکل دهد.
دکتر صفا با اشاره به چالش‌های اخیر پژوهشگران ایرانی در انتشار مقالات در خارج از کشور گفت: با توجه به محدودیت‌های بین‌المللی، لازم است بخش نشریات علمی دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت تقویت شود تا پژوهشگران بتوانند مسیر امن و قابل اتکایی برای چاپ مقالات خود داشته باشند.
وی پیشنهاد کرد تا ساختاری مشخص و پایدار برای مدیریت مجلات علمی در دانشگاه ایجاد شود و نیروهای متخصص برای این حوزه به صورت رسمی جذب شوند.
معاون تحقیقات دانشگاه با اشاره به نیاز دانشجویان پزشکی، رزیدنت‌ها و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به خدمات استاندارد تحلیل داده گفت: دانشجویان نباید برای تحلیل داده و تولید مقاله سرگردان شوند. لازم است مرکزی تخصصی در کتابخانه مرکزی دانشگاه ایجاد شود تا فرآیند تبدیل داده به مقاله تحت نظارت علمی و در محیط دانشگاه انجام شود.
وی افزود: در فراخوان اخیر هیئت‌علمی وزارت بهداشت برای معاونت پژوهشی دو نفر متخصص زبان درخواست شده تا این نیاز در ساختار جدید پوشش داده شود.
دکتر صفا در پایان از رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه و متخصصان اطلاع‌رسانی سلامت برای تلاش‌ها و همکاری‌های مستمرشان قدردانی کرد و حضور شرکت‌کنندگان در این برنامه را ارزشمند دانست.
دکتر کمالی: جایگاه کتابداران و حوزه اطلاع‌رسانی در ساختار دانشگاه‌های علوم پزشکی باید تقویت شود
دکتر کمالی، رییس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت، در مراسم بزرگداشت روز کتاب و کتابداری با ابراز خرسندی از برگزاری حضوری این رویداد گفت: پس از چند سال وقفه ناشی از محدودیت‌های دوران کرونا، سال گذشته نخستین تلاش برای احیای این مراسم به‌صورت آنلاین انجام شد و امسال نیز با وجود محدودیت‌های اعتباری، با همراهی مدیران و همکاران، امکان برگزاری حضوری آن فراهم شد.
وی با قدردانی از حمایت‌های دکتر آخوندزاده، مدیران حوزه معاونت درمان و دانشگاه‌های علوم پزشکی، تأکید کرد: این مراسم فرصتی است برای پاسداشت نقش مهم و کمتر دیده‌شده کتابداران و کارشناسان اطلاع‌رسانی؛ نقشی که در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی همواره اثرگذار و محسوس بوده است.
دکتر کمالی با اشاره به تلاش‌های انجام‌شده در وزارت بهداشت برای تثبیت جایگاه سازمانی کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی تصریح کرد: فرایند نهایی‌سازی ردیف‌های سازمانی ویژه حوزه اطلاع‌رسانی پزشکی در مراحل پایانی است و به‌زودی برای ابلاغ به دانشگاه‌ها آماده خواهد شد.
وی افزود: اگر برخی دانشگاه‌ها نیاز به اصلاحات دارند، هماهنگی‌های لازم برای اعمال تغییرات انجام خواهد شد.
رییس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت با بیان اینکه پیگیری برای حضور پررنگ‌تر رشته‌های اطلاع‌رسانی در آزمون‌های استخدامی همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: متأسفانه در آزمون پیش‌ِرو بازتاب کامل این نیاز دیده نشد، اما تلاش شد حداقل در طراحی سؤالات، حوزه اطلاع‌رسانی پزشکی سهم بیشتری داشته باشد. انتظار داریم دانشگاه‌ها و فعالان این حوزه در این زمینه مطالبه‌گری کنند تا جذب نیروهای متخصص سرعت بگیرد.
وی با قدردانی از انجمن علمی اطلاع‌رسانی پزشکی و استادان این حوزه، خواستار ادامه همکاری‌های علمی و صنفی شد و افزود: هدف ما این است که نیروهای متخصص و باانگیزه در جایگاه واقعی خود به کار گرفته شوند و شأن حرفه‌ای آنان به‌درستی شناخته شود.
در پایان، دکتر کمالی از تمامی اعضای کمیته علمی و اجرایی، برگزارکنندگان، کارشناسان مراکز و مشارکت‌کنندگان حضوری و آنلاین قدردانی کرد و گفت: امیدواریم این گردهمایی زمینه‌ساز همفکری و همکاری بیشتر در طول سال و برگزاری هرچه باشکوه‌تر این مراسم در سال‌های آینده باشد.