به گزارش ایرنا، سالانه حدود ۹ میلیون تن خرما در جهان تولید می‌شود که از این میزان، هفت میلیون تن در کشورهای تولیدکننده مصرف می‌شود و تنها دو میلیون تن در تجارت جهانی جابه‌جا می‌شود، سطح زیرکشت خرما در جهان حدود یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار است و عمده تولید در شمال آفریقا، خاورمیانه و غرب آسیا انجام می‌شود.
مصر، عربستان سعودی، ایران، الجزایر، پاکستان، عراق، سودان، امارات، عمان و تونس ۱۰ کشور نخست تولیدکننده خرما در جهان هستند و ایران با سطح زیرکشت بیش از ۳۰۰ هزار هکتار نخل و تولید سالانه یک‌ونیم میلیون تن خرما در میان سه کشور اول جهان جای دارد.
ایران با ۴۳۰ هزار تن صادرات خرما به ارزش حدود ۴۳۰ میلیون دلار، بزرگترین صادر کننده این محصول در جهان است و پس از آن کشورهای عربستان با ۳۹۰ هزار تن و امارات با ۳۳۰ هزار تن در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
در ایران ۱۰ استان تولید خرما دارند که بیشتر آن در استان‌های جنوبی مانند خوزستان، کرمان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان و فارس تولید می‌شود.
خرما در جنوب ایران تنها محصول و میوه نیست؛ بلکه تکرار زندگی است که هر خوشه آن شعری از صبر می‌سراید و هر نخل درسی از امید می‌دهد و منشور هویت مردمان این سرزمین است که ریشه در غیرت دارد و باعث پیوند ایمان و کرامت و تبدیل کار به عبادت می‌شود.
نخل‌ها از خاک برمی‌خیزند و آسمان را لمس می‌کنند؛ خورشید آسمان بر نخل‌ها می‌تابد و با صفای زمین می‌آمیزد و شیرینی خرما را به معجزه بدل می‌کند و اینکه نخل در این دیار، از ریشه تا برگ، از خشکی تا باروری، از رنج تا روشنایی همه نوید زندگی، تولید و امید به آینده است.
استان بوشهر با ۲۰۰ هزار تن تولید خرما درسال در مجموع ۱۵ درصد خرمای کشور را تولید می‌کند که از این میزان سالانه ۳۰ هزار تن به خارج صادر و مابقی در کشور به صورت تازه خوری و تبدیل به شرینی و دیگر فراورده‌ها می‌شود.
نمایشگاه و جشنواره خرما در استان بوشهر از رویدادهای ملی است که در راستای تحقق مصوبات میز ملی خرمای کشور و برنامه‌های توسعه‌ای بخش کشاورزی برگزار می‌شود، برگزاری این رویدادها مبتنی بر مصوبات سال ۱۳۹۵ میز ملی خرمای کشور است و هدف آن ارتقای بهره‌وری، ایجاد ارزش افزوده و گسترش صادرات این محصول راهبردی است.
توسعه علمی خرما، اقتدار اقتصادی ایران
نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه بوشهر با تأکید بر لزوم نگاه استراتژیک به خرما گفت: این محصول می‌تواند در آینده به یکی از محورهای قدرت اقتصادی و امنیت غذایی کشور تبدیل شود، به شرط آنکه تولید و صنایع تبدیلی آن بر پایه دانش و فناوری روز بنا شود.
آیت‌الله غلامعلی صفایی‌بوشهری اظهار کرد: خرما تنها یک محصول کشاورزی نیست، بلکه کالایی راهبردی در حوزه اقتصاد، امنیت غذایی و فناوری به شمار می‌رود و باید نگاه کشور به این محصول، استراتژیک و دانایی‌محور باشد.
وی افزود: در نظام مدیریت استراتژیک غذا در جهان، خرما یکی از کالاهای مؤثر و راهبردی محسوب می‌شود و می‌تواند در آینده به یکی از مؤلفه‌های قدرت و یا ضعف کشورها تبدیل شود.
امام جمعه بوشهر با بیان اینکه روش‌های سنتی تولید خرما دیگر پاسخگوی نیاز روز نیست، افزود: امروز شکاف میان تولید و دانش در بخش نخیلات یکی از چالش‌های اصلی کشور است و برای رفع آن باید از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های نو در تولید، فرآوری و بازاریابی استفاده کرد.
توسعه زیرساخت‌های صنایع تبدیلی و دستیابی به بازارهای جهانی
استاندار بوشهر گفت: در زمان حاضر بیش از ۱۰۰ واحد بسته‌بندی و تبدیلی خرما در استان بوشهر فعال هستند و این واحدها، سالانه ظرفیت ۱۷۰ هزار تن بسته‌بندی و ۱۰۰ هزار تن ظرفیت سردخانه‌ای دارند.
ارسلان زارع افزود: با وجود فعالیت‌های فرآوری خرما در بوشهر، زیرساخت‌های این بخش، اندک است و نیاز جدی به توسعه دارند و این نمایشگاه می‌تواند بسترساز گسترش صنایع تبدیلی وتکمیلی زنجیره ارزش خرمای این استان باشد.
وی اضافه کرد: نمایشگاه تخصصی خرما فرصتی مناسب برای دستیابی به پیشرفت در بازارهای صادراتی است و به بخش خصوصی فعال حوزه خرما اعلام می‌کنم که رویکرد مجموعه دولت در استان بوشهر و کشور، حمایت از فعالان این بخش است و در این مسیر تلاش‌های لازم را انجام می‌دهیم تا از این رهگذر، شاهد بهبود وضعیت در سطح ملی و بین‌المللی باشیم.
مطالبه فعالان عرصه خرما، تثبیت و گسترش بازارهای هدف
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر گفت: مشکل فعالان خرما امروز در بخش تولید نیست؛ در حالی‌که در سال‌های گذشته حدود ۹۰ درصد تمرکز ما بر تولید بود و تنها ۱۰ درصد توجه به بازارسازی- که بیشتر وظیفه‌ای دولتی است - معطوف می‌شد.
ندیر پورجم افزود: چالش اصلی امروز خرما، تثبیت و گسترش بازارهای هدف است؛ وظیفه‌ای که بر عهده سازمان توسعه تجارت است تا با ایجاد پل سه‌گانه میان بازارهای هدف، نهادهای جهانی و تسهیل مالی، زمینه رشد صادرات را فراهم سازد.
وی با ابراز تأسف از ضعف‌های ساختاری در تحلیل بازارهای هدف، زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیک، و همچنین در حوزه «برندسازی و برند جغرافیایی» گفت: در این زمینه‌ها همچنان با مشکلات اساسی روبرو هستیم.
پورجم ادامه داد: اگر بازه زمانی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴ را مورد بررسی قرار دهیم، در تولید خرما از نظر وزنی ۱۶ درصد و از نظر ارزشی (دلاری) ۱۹ درصد رشد داشته‌ایم که رقم قابل توجهی است؛ اما میانگین رشد سالانه در این هفت سال تنها حدود ۲.۵ درصد از نظر وزنی و ۲.۹ درصد از نظر ارزشی بوده است و مقایسه با هشت کشور برتر تولیدکننده خرما نشان می‌دهد که در زمینه تولید و ایجاد ارزش افزوده، روند مطلوبی نداشته‌ایم.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر تصریح کرد: در مقایسه با کشورهای امارات، عربستان و دو کشور شمال آفریقا، می‌بینیم که این کشورها با حمایت دولتی در زمینه بازارسازی، لجستیک، انبایش سرد، و دیپلماسی اقتصادی از ما پیشی گرفته‌اند، از این‌رو از سازمان توسعه تجارت انتظار داریم تمرکز خود را تنها بر تولید نگذارد و به این بخش‌ها نیز توجه ویژه داشته باشد.
او با اشاره به اینکه عربستان بازار کشورهای جنوب شرق آسیا را در اختیار گرفته و ۴۰ درصد یارانه حمل پرداخت می‌کند، گفت: کشور تونس با یک‌پنجم تولید ما، هفت برابر ایران درآمد ارزی دارد، و مصر با یک‌سوم سطح زیرکشت ما، سه‌برابر بیشتر از ایران تولید می‌کند؛ این تفاوت نتیجه حمایت‌های مؤثر دولت‌های آن کشورهاست. اگر همه امور را فقط به بخش خصوصی واگذار کنیم، مسیر ناقصی خواهد بود و به نتیجه مطلوبی نخواهیم رسید.
پورجم افزود: پیشنهاد ما این است که در حوزه لجستیک، بسته‌های تشویقی برای صادرکنندگان تعریف شود و نمایندگان مجلس به طور جدی به این موضوع بپردازند.
وی کاهش هزینه نگهداری در گمرک‌ها و ارائه تسهیلات مالی به فعالان صنعت خرما را از مطالبات جدی این بخش دانست و گفت: در استان بوشهر خط اعتباری مناسبی وجود ندارد، در حالی‌که در کشور امارات نرخ بهره تسهیلات صادرات خرما تنها ۲ درصد است و طبیعی است که ما توان رقابت در چنین شرایطی را نداریم.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر افزود: در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی بسیاری از مسائل این صنعت بررسی شد و یکی از دستاوردهای مهم، تصویب تهاتر خرما با مبوه‌های گرمسیری در شورای مرکزی و اجرای آن در استان بوشهر بود.
وی از همکاری سازنده بخش خصوصی با دولت خبر داد و تأکید کرد: انتظار داریم به مطالبات فعالان حوزه خرما برای تثبیت و توسعه بازارهای صادراتی توجه جدی و عملی شود.
نقش تسهیل‌گری دولت برای حل چالش‌های صنعت خرما
مدیرکل امور استان‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: حوزه خرما با چالش‌هایی مانند فروش سنتی، فله‌فروشی، نبود بسته‌بندی مناسب و مسیرهای غیرشفاف صادراتی روبروست و لازم است نشست‌های میز ملی خرما به ارائه پیشنهادهای کاربردی و عملیاتی منجر شود تا تصمیم‌ها و مصوبات آن اثر واقعی برای ذی‌نفعان این حوزه داشته باشد.
ناصر فغفوری افزود: دولت نقش تسهیل‌گر دارد و نباید در جایی وارد شود که مداخله آن تغییری در روند کار ایجاد نمی‌کند و چنانچه دخالت دولت نتواند به بهبود وضعیت منجر شود، بهتر است ورود نکند.
وی با اشاره به اینکه مصوبات میزهای صادراتی می‌توانند به شکل مشورتی و کاربردی در قالب گفت‌وگوهای بخش خصوصی اجرایی شوند، عنوان کرد: هدف از این میزها تصمیم‌سازی مؤثر و تحقق نتایج ملموس برای فعالان اقتصادی بوده برگزاری سالانه آن نباید تشریفاتی باشد.
مدیرکل امور استان‌های وزارت صنعت معدن و تجارت پیشنهاد داد از ظرفیت قانونی طرح ساماندهی تجارت مرزنشینی شامل کولبری، ملوانی و ته‌لنجی برای تقویت عرضه و صادرات خرما استفاده شود.
وی همچنین خواستار بهره‌گیری از پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی مانند دیجی‌کالا و باسلام در مسیر توزیع و فروش داخلی خرما شد و افزود: با توجه به وجود بیش از ۷۰ نوع محصول فرآوری‌شده از خرما در کشور، لازم است ارزش‌گذاری تفکیکی برای انواع خرما در گمرک و سازمان توسعه تجارت انجام شود تا قیمت‌گذاری عادلانه‌تر و واقعی‌تر صورت گیرد.
فغفوری تاکید کرد: ایجاد کد تعرفه اختصاصی برای محصولات فرآوری‌شده خرما مانند قند و شیره می‌تواند زمینه‌ساز حمایت‌های ویژه و مشوق‌های صادراتی جدید شود.
وی یادآورشد: با توجه به استثنا شدن برخی محصولات صنعتی از تعهد بازگشت ارز حاصل از صادرات، پیشنهاد می‌شود خرما نیز به این فهرست افزوده شود تا محدودیت زمانی بازگشت ارز برای صادرکنندگان این محصول برطرف شود.
دستورالعمل‌های خلق‌الساعه باعث نابسامانی در حوزه خرما
رئیس انجمن ملی خرمای ایران گفت: صدور دستورالعمل‌های خلق‌الساعه در حوزه خرما موجب نابسامانی در بازار و سردرگمی صادرکنندگان می‌شود و لازم است ثبات در تصمیم‌گیری‌ها و حمایت از کشاورزان به‌صورت جدی دنبال شود.
محسن رشید فرخی با اشاره به مشکل تأمین آب پایدار برای نخیلات تأکید کرد: اگرچه بحث تأمین آب پایدار همواره مطرح است، اما به دلیل نبود اعتبار کافی، تاکنون عملیاتی نشده و در شرایط فعلی امکان اجرای آن فراهم نیست و این موضوع نیازمند تخصیص اعتبارات ملی است.
رئیس انجمن ملی خرما همچنین درباره آفت سوسک سرخرطومی نخل هشدار داد و افزود: این آفت یکی از تهدیدهای جدی برای نخیلات کشور است و اگر به‌صورت ملی برای ریشه‌کنی آن اقدام نشود، طی دو تا سه سال آینده شاهد خسارت‌های سنگین خواهیم بود. لازم است برای مبارزه با این آفت تأمین اعتبار ملی انجام شود.
رشید فرخی، به مشکلات مربوط به عوارض آب‌بها و صادرات خرما نیز اشاره کرد و گفت: در هفته‌های اخیر دستورالعملی از سوی یکی از معاونان وزارتخانه صادر و پس از دو هفته لغو شد، اما اکنون گمرک آن را نپذیرفته و می‌گوید لغو باید با امضای وزیر انجام شود. این تضادها موجب سردرگمی صادرکنندگان می‌شود و باید هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف شود.
وی افزود: در برخی موارد، حتی در فهرست کالاها اشتباهات فاحش وجود دارد، برای مثال در عوارض آب‌بها، خرما در کنار انجیر خشک درج شده‌است، در حالی که این دو محصول هیچ سنخیتی با هم ندارند و چنین خطاهایی اعتبار تصمیم‌های اقتصادی را زیر سؤال می‌برد و باید اصلاح شود.
رشید فرخی با بیان اینکه تعیین عوارض صادراتی باید متناسب با واقعیت‌های بازار جهانی باشد، گفت: اکنون نرخ ارز محاسبه‌شده برای خرما ۷۰ هزار تومان در نظر گرفته شده، در حالی که حتی نرخ ارز مسافرتی بالاتر از ۱۰۰ هزار تومان است و این اختلاف نرخ موجب زیان صادرکنندگان می‌شود و باید مبنای محاسبه بر اساس قیمت واقعی دلاری تعیین شود.
رئیس انجمن ملی خرما تصریح کرد: باید از امروز برای سه موضوع خروجی عملی داشته باشیم؛ نخست، تخصیص اعتبار ملی برای مقابله با آفات نخیلات بویژه سوسک سرخرطومی؛ دوم، ابلاغ رسمی و هماهنگ دستورالعمل حذف محصولات خرما از فهرست کالاهای مشمول عوارض آب‌بها به گمرک؛ و سوم، اصلاح نحوه محاسبه عوارض صادراتی بر اساس نرخ واقعی ارز.
وی تأکید کرد: اگر این اصلاحات انجام نشود، نه بازارهای هدف به تجار ایرانی اعتماد خواهند کرد و نه صادرات پایدار ادامه خواهد داشت.
رشیدفرخی ادامه داد: در زمان حاضر تجارت خرما از سطح کلان به معاملات کوچک و محدود تبدیل شده، زیرا خریداران خارجی به دلیل بی‌ثباتی تصمیم‌ها، دیگر اعتماد سابق را ندارند.
وی گفت: ضروری است که با ثبات‌بخشی به سیاست‌ها و حذف تصمیم‌های مقطعی، از صادرات این محصول استراتژیک حمایت جدی شود.
برندسازی و نظام توزیع حرفه‌ای شرط بازارهای جهانی برای خرمای ایران
مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت گفت: دنیای امروز دنیای فروش است نه تولید و اگر خرمای ایران با برند، روایت و نظام توزیع هدفمند در بازارهای جهانی عرضه نشود، سهم کشور از این بازار رو به کاهش خواهد رفت.
اکبر گداری با اشاره به لزوم تحول در شیوه‌های بازاریابی و صادرات این محصول افزود: امروز مهمترین مساله اقتصاد جهانی، تولید نیست بلکه فروش و بازاریابی مؤثر است.
مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: در حوزه خرما نیز تا زمانی که محصول ما بدون برند و بسته‌بندی استاندارد صادر شود، نمی‌توانیم در بازار جهانی جایگاه واقعی خود را به دست آوریم.
وی با اشاره به تجربه کشورهای موفق در صادرات افزود: امارات وقتی خرما صادر می‌کند، داستان می‌فروشد و مصرف‌کننده خارجی پول خرما نمی‌دهد، پول روایت، برند و احساس تعلق به آن را پرداخت می‌کند و ما نیز باید برای خرمای ایرانی داستان بسازیم و این کار با خرمای فله‌ای ممکن نیست.
ضرورت همکاری بخش خصوصی با سازمان توسعه تجارت
گداری، با تأکید بر همکاری بخش خصوصی و دولت اظهار کرد: سازمان توسعه تجارت خود را در کنار بخش خصوصی می‌داند ولی امروز در برخی موارد، اتاق بازرگانی نگاه حمایتی لازم را نسبت به این همکاری ندارد، در حالی که توسعه صادرات بدون هم‌افزایی این دو بخش ممکن نیست.
وی با اشاره به برخی سیاست‌های محدودکننده صادرات گفت: ممنوعیت صادرات در ماه رمضان و تعهد ارزی از جمله سیاست‌هایی است که باید مورد بازنگری قرار گیرد.
گداری یادآور شد: این تصمیم‌ها توسط ستاد تنظیم بازار و وزارت جهاد کشاورزی پیشنهاد می‌شود، اما اثر منفی آن متوجه صادرکنندگان است و بارها تأکید کرده‌ام که تعهد ارزی و ممنوعیت صادرات نه‌تنها به رونق صادرات کمک نمی‌کند بلکه مانع جدی در مسیر توسعه است.
مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران تصریح کرد: برای موفقیت در صادرات خرما باید زنجیره تولید تا فروش به‌صورت یکپارچه دیده شود و از کشاورز تا صادرکننده، همه باید در یک مسیر مشترک حرکت کنند تا خرمای ایرانی با برند، بسته‌بندی و روایت مناسب در قفسه بالای فروشگاه‌های دنیا قرار گیرد.
لزوم ایجاد فرهنگ مصرف و جاگذاری درست خرما در شبکه توزیع
رئیس اتاق اصناف ایران گفت: خرما به‌عنوان یک محصول استراتژیک و دارای ظرفیت بالای اقتصادی بدرستی در شبکه توزیع جا نگرفته است.
قاسم نوده فراهانی اظهار کرد: علاوه بر ایجاد فرهنگ مصرف صحیح خرما، توسعه توزیع، صادرات و بهره‌وری در این بخش ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
وی بیان کرد: خرما یک غذای ارزشمند است اما به دلیل نبود متولی مشخص، جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا نکرده است.
رئیس اتاق اصناف ایران همچنین به ظرفیت شبکه‌های توزیع کشور اشاره کرد و افزود: با بیش از چهارصد اتاق اصناف و بیش از هفت‌هزار و ۶۰۰ اتحادیه و سه و نیم میلیون واحد صنفی که اکثر آنها نقش پخش‌کننده کالا را دارند، می‌توانیم برنامه‌های موثری برای توزیع خرما در سراسر کشور اجرا کنیم.
آغاز طرح ملی طاها
همزمان با برگزاری نمایشگاه تخصصی و میز ملی خرما در بوشهر، طرح ملی «اتصال بنگاه‌های کوچک و متوسط به بنگاه‌های بزرگ» موسوم به «طرح طاها» در زنجیره خرما با هدف ایجاد مشاغل پایدار، توزیع عادلانه منابع و حرکت بوشهر به سمت تولید فناورانه و برندینگ جهانی آغاز شد.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: اجرای طرح طاها در زنجیره خرما گامی مهم برای تقویت پیوند میان تولیدکنندگان خرد و بنگاه‌های بزرگ و حضور مؤثرتر صنایع کوچک در بازارهای داخلی و بین‌المللی است.
سید مالک حسینی افزود: عبور از تولید سنتی و حرکت به سمت مدل‌های نوین «تولید بدون کارخانه» و تولید تحت برند از ضرورت‌های امروز اقتصاد کشور است.
حسینی افزود: تجربه‌های موفق جهانی نشان می‌دهد برندینگ و فروش، فراتر از محل تولید است و باید با اتصال حلقه‌های زنجیره ارزش، سهم صنایع کوچک را در بازارهای بزرگ افزایش داد.
تسکیل کنسرسیوم صادراتی
همچنین همزمان با این رویداد ملی کنسرسیوم صادراتی خرما در استان بوشهر با محوریت بازارهای هدف کشورهای آسیایی تشکیل شد که استاندار بوشهر این اقدام را گامی مهم در راستای توسعه صادرات و افزایش ارزش افزوده برای تولیدکنندگان داخلی برشمرد.
ارسلان زارع افزود: میز ملی خرما فرصتی ارزشمند برای تبادل تجربه، طرح دیدگاه‌های تخصصی و اتخاذ تصمیم‌های مؤثر در راستای توسعه پایدار زنجیره تولید، فرآوری و صادرات خرما به شمار می‌رود.
استاندار بوشهر ادامه داد: اگرچه کشور با محدودیت‌هایی مانند کمبود منابع آبی مواجه است، اما استان بوشهر علاوه بر مزیت‌های نفتی و گازی، دارای ظرفیت‌های ارزشمندی در بخش کشاورزی بویژه در تولید خرما است که باید با رویکردی علمی و دانش‌بنیان از آن بهره‌برداری شود.
برند ملی شدن نمایشگاه خرمای بوشهر
رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران گفت: نمایشگاه تخصصی خرمای بوشهر با توجه به ظرفیت‌های اقتصادی و جایگاه ویژه این استان در تولید این محصول، به عنوان برند نمایشگاهی بوشهر در سطح ملی به ثبت رسید.
رحیم جلیلی اظهار کرد: انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران در دو سال گذشته با برنامه‌ریزی دقیق، بررسی ظرفیت‌های اقتصادی، توانمندی‌ها و آمایش سرزمینی تمامی استان‌های کشور و دریافت نظرات مدیران عامل شرکت‌های نمایشگاهی، اقدام به شناسایی نمایشگاه‌های شاخص هر استان کرده‌است.
وی افزود: در این فرایند، هر استان بر اساس توان تولیدی و مزیت‌های اقتصادی خود، نمایشگاهی تخصصی را به عنوان برند اختصاصی معرفی که به عنوان نمونه، استان خوزستان نمایشگاه نفت و استان بوشهر نیز نمایشگاه خرما را به عنوان برند نمایشگاهی خود برگزیده و ثبت کرده‌است.
رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران ادامه داد: نمایشگاه‌های برند، ماهیتی متمایز از سایر نمایشگاه‌ها دارند و با حضور گسترده مهمانان داخلی و خارجی، تبلیغات ملی و بین‌المللی و طراحی ویژه غرفه‌ها برگزار می‌شوند.
جلیلی با بیان اینکه نمایشگاه خرما بوشهر ظرفیت تبدیل شدن به یکی از رویدادهای اقتصادی مهم کشور را دارد، ادامه داد: پیشنهاد انجمن این است که این نمایشگاه در سال‌های آینده در فضایی با وسعت ۱۰ تا ۱۵ هزار مترمربع برگزار شود تا پاسخگوی حضور شرکت‌های داخلی و خارجی و بازدیدکنندگان تخصصی باشد.
هموار شدن مسیر ورود خرما به بازارهای جهانی
رئیس انجمن آزمایشگاه‌های همکار آزمون و واسنجی استان بوشهر گفت: زیرساخت‌های فنی و آزمایشگاهی استان توانسته‌اند کیفیت خرما را ارتقا داده و مسیر ورود آن به بازارهای جهانی را هموار کنند.
سید حسین رضوی افزود: خرما یکی از محصولات استراتژیک استان است که سهم مهمی در اشتغال، معیشت مردم و صادرات منطقه دارد.
وی بیان کرد: در سال‌های اخیر و با افزایش تقاضای بازارهای بین‌المللی برای محصولات سالم و با کیفیت، نیاز به توسعه زیرساخت‌های فنی و آزمایشگاهی بیش از گذشته احساس شده است
رضوی ادامه داد: انجمن آزمایشگاه‌های همکار آزمون و واسنجی استان بوشهر با هدف ارتقای استانداردهای خرما و تقویت توان رقابتی تولیدکنندگان و صادرکنندگان وارد این عرصه شده است.
وی عنوان کرد: وجود این شبکه معتبر، امکان ارزیابی دقیق کیفیت خرما و سایر محصولات کشاورزی را فراهم کرده است و علاوه بر افزایش ظرفیت تست و کنترل کیفی، دسترسی فعالان بخش خصوصی به خدمات تخصصی را تسهیل کرده و اعتماد بازارهای صادراتی را افزایش داده است.
ضرورت فعال سازی بورس خرما
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: خرما به‌عنوان یکی از محصولات راهبردی کشور، شناسنامه اقتصادی و فرهنگی ایران است و باید با تکمیل زنجیره ارزش، استفاده از فناوری‌های نوین و توسعه بازارهای صادراتی، به برند ملی و جهانی ایران تبدیل شود.
پیام باقری اظهار کرد: خرما نه‌تنها در معیشت صدها هزار خانوار در جنوب و جنوب‌شرق کشور نقش مستقیم دارد، بلکه بخشی از هویت و فرهنگ اقتصادی ایران است و باید به‌عنوان صنعتی ارزش‌افزا و مولد مورد توجه جدی قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه غفلت از ظرفیت‌های این محصول باعث عقب‌ماندگی در بهره‌برداری از مزایای آن شده است، گفت: بخش عمده‌ای از خرمای کشور هنوز به‌صورت فله‌ای عرضه می‌شود که ارزش افزوده بالایی برای تولیدکنندگان ندارد و نیازمند سرمایه‌گذاری در صنایع بسته‌بندی، فرآوری و بازاریابی نوین است.
باقری ادامه داد: برای افزایش رقابت‌پذیری و رونق تولید خرما باید تأمین سرمایه در گردش تولیدکنندگان در اولویت قرار گیرد و همزمان با حرکت به سمت هوشمندسازی کشاورزی، بهره‌وری در بخش نخیلات افزایش یابد.
وی تصریح کرد: فعال‌سازی بورس ملی خرما با تکیه بر بازار سرمایه، تکمیل زنجیره ارزش، تشکیل کنسرسیوم‌های صادراتی و شرکت‌های مدیریت صادرات از مهمترین اقداماتی است که می‌تواند زمینه توسعه صادرات این محصول را فراهم کند.
باقری با تأکید بر ضرورت تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی خرما گفت: برند ملی خرمای ایران باید به‌گونه‌ای تقویت شود که در قفسه‌های فروشگاه‌های بین‌المللی به‌عنوان محصولی اصیل و باکیفیت شناخته شود.
ایجاد سامانه ملی داده‌محور برای پایش وضعیت خرما
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: برای ارتقای بهره‌وری، کیفیت و توسعه صادرات خرما در کشور، باید سامانه‌ای ملی و داده‌محور جهت رصد مستمر شاخص‌های تولید، فرآوری و استانداردسازی این محصول ایجاد شود.
پیام فلسفی اظهار کرد: در کشور ما ۱۲ رقم تجاری خرما تولید می‌شود که از نظر کیفیت در جهان کم‌نظیر است، زیرا کمترین میزان مصرف کود و سم در نخلستان‌ها صورت می‌گیرد و همین عامل موجب ارگانیک بودن خرمای ایران و افزایش طرفداران آن در بازارهای جهانی شده است.
فلسفی افزود: با وجود کیفیت بالای خرمای ایران، از نظر صادرات در جایگاه سوم یا چهارم جهان قرار داریم و در زمینه عملکرد تولید نیز با متوسط ۵ تا ۵.۵ تن در هکتار، هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی وجود دارد.
دخالت دولت در فرایند خرما حمایتی باشد
نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی گفت: دولت باید با پرهیز از مداخله در بازار، مانع از فشار اقتصادی به نخلداران و صادرکنندگان محصول خرما شود و اگر دولت قصد دارد خرما را برای تنظیم بازار عرضه کند، می‌تواند این کار را انجام دهد، اما نباید به قیمت کاهش درآمد کشاورزان باشد.
ابراهیم رضایی اظهار کرد: تجربه سال‌های گذشته نشان داده که سیاست‌های اقتصاد دستوری مشکلی از مشکلات کشور را حل نکرده و انتظار داریم دولت با حمایت از کشاورزان و صادرکنندگان بویژه با نزدیک شدن به ماه رمضان که بازار خرما رونق می‌گیرد از این اقشار حمایت کند.
وی افزود: کشاورزان و صادرکنندگان ما با تلاش فراوان برای محصولات خود بازار خارجی پیدا کرده‌اند، اما گاهی با یک تصمیم ناگهانی، مانند صدور بخشنامه ممنوعیت صادرات، زحمات هزاران خانواده بر باد می‌رود و این رفتارها هم خلاف قانون برنامه هفتم و هم خلاف منطق اقتصادی است.
رضایی تصریح کرد: هزینه تولید خرما امروز بسیار بالا رفته است؛ از کمبود آب گرفته تا افزایش هزینه‌های کارگر، بسته‌بندی و سایر ملزومات، از این رو انتظار داریم امسال شاهد کوچک شدن سفره کشاورزان نباشیم و دولت از هرگونه مداخله غیرضروری در بازار خرما پرهیز کند.
پیگیری تصمیم‌های جشنواره ملی‌خرما در دولت
استاندار بوشهر گفت: با توجه به میزبانی این استان در میز ملی خرما، مصوبات و تصمیم‌های جشنواره ملی خرما در قالب مصوبات شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان و شورای گفت‌وگوی ملی پیگیری خواهد شد تا تحقق اجرایی آنها تضمین شود.
ارسلان زارع افزودد: این دوره از جشنواره خرما نسبت به دوره‌های گذشته پربارتر و عملیاتی‌تر بود و تلاش شد همه موضوعات مرتبط با حلقه‌های زنجیره خرما در این رویداد مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به برنامه‌های جدید جشنواره افزود: «پنل تخصصی روش‌های مختلف تأمین مالی پروژه‌های حوزه خرما»، «انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مالی شرکت‌های پتروشیمی با بانک‌های عامل استان»، «مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای افزایش نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه»، «حضور پلتفرم‌های اجتماعی فروش» و «برگزاری پنل طرح اتصال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با هدف پیوند واحدهای خرد و خانگی به شرکت‌های متوسط و بزرگ» از جمله اقدامات جدید جشنواره امسال است.
استاندار بوشهر عنوان کرد: با توجه به آنکه در سال‌های گذشته درصد تحقق مصوبات جشنواره‌ها پایین‌تر از انتظار بوده است، امسال تصمیم گرفته شد مصوبات در قالب مصوبات شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی و شورای گفت‌وگوی ملی دنبال شود تا با هم‌افزایی دولت، بخش خصوصی و نهادهای ملی، تصمیمات مؤثرتر اجرا شود.
زارع تصریح کرد: برای تحقق مصوبات و رفع حداکثری مشکلات حوزه خرما، همکاری همه ارکان از جمله دولت، مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام و بخش خصوصی ضروری است.
دستاوردهای میز ملی خرما ملموس باشد
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بوشهر گفت: خرما یکی از محصولات راهبردی و تمدن‌ساز کشاورزی ایران و جهان است که می‌تواند با برنامه‌ریزی و حمایت هدفمند، نقش مهمی در توسعه صادرات غیرنفتی کشور ایفا کند.
خورشید گزدرازی بیان کرد: خرما در طول تاریخ تمدن‌های گوناگون جایگاهی ویژه داشته و امروز نیز یکی از ارکان اقتصاد کشاورزی ایران و جهان به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: دستاوردهای میز ملی خرما باید به‌گونه‌ای باشد که فعالان این عرصه بتوانند تأثیر آن را به‌صورت واقعی و ملموس مشاهده کنند.
گزدرازی اظهار کرد: پیگیری موثر مصوبه‌های میز ملی خرما در سطح کشور، ابلاغ رسمی تصمیم‌ها و حمایت جدی از صادرکنندگان خرما، اصلاح ارزش پایه صادراتی و توسعه بازارهای بین‌المللی از مطالبه‌های جدی فعالان این حوزه است.
وی با اشاره به برگزاری میزهای خرما در سال‌های گذشته و حضور معاونان وزیر، نمایندگان مجلس و سایر مسئولان افزود: اگرچه مصوباتی برای بهبود فضای کسب‌وکار تصویب شده است، اما تاکنون هیچ‌یک از این مصوبات به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ نشده و در عمل تأثیری مشاهده نشده‌است.
گزدرازی از وزارت صنعت، معدن و تجارت، نمایندگان مجلس و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر خواست تا مصوبات پس از بررسی‌های کارشناسی به‌صورت رسمی تصویب و ابلاغ شود.
ایجاد شبکه‌های تجاری و کمک به افزایش رقابت‌پذیری
گزدرازی ادامه داد: هفتمین نمایشگاه بین‌المللی خرما و صنایع وابسته فرصت مناسبی است تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان، ظرفیت‌ها و دستاوردهای خود را به بازارهای داخلی و بین‌المللی معرفی و با فعالان اقتصادی خارجی ارتباط مستقیم برقرار کنند.
رئیس اتاق بوشهر افزود: حضور فعالان بین‌المللی در این نمایشگاه امکان شناخت دقیق نیازهای بازارهای هدف و ایجاد ارتباط تجاری مستقیم را فراهم می‌کند و عامل با شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران بین‌المللی به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا محصولات خود را با استانداردهای جهانی تطبیق و فرصت‌های صادراتی خود را گسترش دهند.
گزدرازی همچنین بر اهمیت فرآوری مدرن خرما و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر را مورد تاکید قرار داد و گفت: تولیدکنندگان می‌توانند با معرفی بسته‌بندی حرفه‌ای، تولید شکلات خرما، شیرینی‌های سنتی مبتنی بر خرما و سایر محصولات مشتق از خرما، تنوع محصولات خود را افزایش و جایگاه برندهای منطقه‌ای و ملی را ارتقا دهند.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: نمایشگاه علاوه بر معرفی محصول، بستری برای تبادل تجربه و انتقال دانش فنی بین فعالان اقتصادی فراهم می‌کند و تولیدکنندگان خرد و متوسط نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به برنامه‌های جانبی نمایشگاه گفت: نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی و معرفی فناوری‌های جدید فرآوری و بسته‌بندی فرصت مناسبی برای ارتقای سطح فنی و رقابت‌پذیری محصولات ایجاد می‌کند.
گزدرازی تاکید کرد: آشنایی با استانداردهای جهانی، فرآیندهای صادرات و روش‌های بازاریابی بین‌المللی، نقش مهمی در توسعه پایدار صنعت خرما دارد و این نمایشگاه محیط مناسبی برای آموزش و شبکه‌سازی فراهم می‌آورد.
رئیس اتاق بوشهر تصریح کرد: هفتمین نمایشگاه بین‌المللی خرما و صنایع وابسته در بوشهر نقطه اتصال صنعتگران، سرمایه‌گذاران و تجار داخلی و خارجی است و می‌تواند فصل تازه‌ای در توسعه صادرات خرما، ارتقای کیفیت محصولات و ایجاد فرصت‌های تجاری جدید ایجاد کند و از طرفی همکاری مستمر میان بخش خصوصی و دولت و همچنین حضور موثر در نمایشگاه‌های تخصصی داخلی و بین‌المللی، نقش تعیین‌کننده‌ای در تثبیت جایگاه ایران در بازار جهانی خرما دارد.
او معتقد است این رویداد به ایجاد شبکه‌های تجاری موثر، افزایش رقابت‌پذیری محصولات و توسعه صادرات کمک می‌کند و امید است حضور گسترده فعالان اقتصادی و شرکت‌های بین‌المللی، زمینه‌ساز ارتقای جایگاه خرما و صنایع وابسته ایران در بازارهای جهانی باشد.
نمایشگاه بین‌المللی بوشهر؛ موتور توسعه زنجیره ارزش و صادرات خرما
دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بوشهر بر اهمیت برگزاری هفتمین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی خرما و صنایع وابسته استان بوشهر تأکید کرد و آن را رویدادی مؤثر در رونق صادرات، تقویت زنجیره ارزش و بهبود وضعیت تولیدکنندگان این محصول راهبردی دانست.
عبدالرسول غلامی افزود: رویکرد اصلی اتاق بازرگانی از برگزاری این نمایشگاه، نگاه صادرات‌محور به صنعت خرماست که آثار مثبت این رویکرد در سال‌های اخیر بوضوح مشاهده می‌شود و دغدغه‌هایی همچون انباشت محصولات در سردخانه‌ها و عدم افزایش نرخ محصولات خرمایی در بازار های داخلی و خارجی تا حد زیادی برطرف شده است.
وی افزود: نمایشگاه خرما نقشی مهم در رونق بازار، افزایش فروش و تقویت بنیه مالی تولیدکنندگان داشته و در کنار آن، همایش تخصصی خرما نیز با حضور صاحب‌نظران و تصمیم‌گیران ملی در مجلس و دولت، فرصتی برای حل و فصل چالش‌های پیش روی فعالان این حوزه بویژه تسهیل مسیر صادرات است.
دبیرکل اتاق بازرگانی بوشهر با اشاره به اهداف توسعه‌ای این رویداد افزود: نمایشگاه خرما فقط یک رویداد تجاری نیست، بلکه آن را به‌عنوان موتور محرکه‌ای برای تکمیل زنجیره ارزش خرما می‌دانیم و در این مسیر، تشکیل کارگروه مشترک اتاق بازرگانی و انجمن خرما برای تدوین سند راهبردی، ایجاد صندوق توسعه صادرات خرما با مشارکت بخش خصوصی و نهادهای حمایتی و نیز اجرای برنامه حمایت از خوشه صنعتی خرما در دستور کار قرار گرفته است.
وی تقویت برندینگ را از نیازهای اساسی این صنعت دانست و ادامه داد: برندسازی مؤثر، تقویت کننده صنعت خرماست و توجه به آن می‌تواند زمینه‌ساز حضور پایدارتر در بازارهای جهانی باشد که امیدواریم با همکاری بخش خصوصی، دستگاه‌های حمایتی و فعالان این حوزه بتوانیم گام‌های موثرتری در مسیر توسعه صادرات و معرفی توانمندی‌های استان بوشهر برداریم.
تشکیل ستاد ملی مقاومت خرما در برابر تغییرات اقلیمی
در متن بیانیه پایانی همایش خرما ۱۴۰۴ ضمن پیشنهاد درباره تشکیل ستاد ملی مقاومت خرما در برابر تغییرات اقلیمی، همدلی دولت و بخش خصوصی در اجرای این بیانیه هفت بندی مورد و حفظ بازار خرما تاکید قرار گرفت.
در این بیانیه ۷ نکته اولویت‌دار حوزه خرما شامل تفویض اختیار کامل به استانداران برای مقابله با اثرات منفی حاصل از تغییرات اقلیمی، تشکیل ستاد ملی مقاومت خرما در برابر تغییرات اقلیمی، ایجاد و توسعه بانک ژرموپلاسم خرما با ارقام مقاوم به شوری، گرما و کم‌آبی، ایجاد صندوق ملی مبارزه با تغییرات اقلیمی برای نخل، توسعه بیمه محصولات خرما، همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی برای انتقال دانش و تجارب سازگاری اقلیمی با کشورهای موفق و ایجاد و نصب سه ایستگاه هواشناسی، تبخیر و تعرق به روش استانداردهای بین‌المللی در محورهای دشتستان، تنگستان و دیر، مورد توجه قرار گرفت.
حضور ۵۹ شرکت درنمایشگاه بین‌المللی تخصصی خرمای بوشهر
هفتمین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی خرما و صنایع وابسته با حضور شماری از مسئولان ملی و استانی از جمله رئیس انجمن ملی خرمای ایران از ۲۰ تا ۲۳ آبان ماه جاری در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی بوشهر برگزار شد
در این نمایشگاه، ۵۹ شرکت از ۱۰ استان کشور که در زمینه تولید، فرآوری و صنایع وابسته به خرما فعالیت می‌کنند حضور داشتند.
برگزاری میز ملی و همایش ملی خرما از برنامه‌های جانبی این رویداد بود.
