سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: گشتی در بازار میوه‌های پاییزه نشان می‌دهد گرچه قیمت‌ها از دوره مشابه سال پیش به مراتب بیشتر شده اما وضعیت کشت، عرضه و قیمت به‌گونه‌ای‌ست که خرید میوه برای دهک‌های متوسط و پایین درآمدی همچنان ممکن است و هنوز اقشار کم‌درآمد از بازار میوه‌های پاییزه رانده نشده‌اند.

بازاری برای حضور مساوی و مساوی‌ترها!

میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران نقش مهمی در دسترس‌پذیرکردن بازار میوه برای ساکنان گوناگون پایتخت دارند. پراکندگی میادین تقریبا در همه سطح شهر به علاوه قیمت‌های قابل تحمل باعث شده طبقات اجتماعی و اقتصادی متفاوت مشتری میادین میوه و تره‌بار شوند.

میادین از یک نظام قیمت‌گذاری واحد تبعیت می‌کنند و بنابراین اختلاف قیمت‌ها بین میادین جنوب و مرکز و شمال یا شرق و غرب تهران تفاوت زیادی ندارد اما البته این هم‌گنی در مورد کیفیت میوه چندان رعایت نمی‌شود و مجموعه‌ای از عوامل و شرایط مانند منطقه جغرافیایی میدان، وضعیت مالی پیمانکار مستاجر، رابطه پیمانکار و شهرداری منطقه، میزان تقاضا و بافت ساکنان منطقه و… در کیفیت میوه‌های عرضه‌شده موثر است.

برای نمونه یکی از میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران در منطقه مرکزی شهر، محل مراجعه و خرید چند سفارتخانه خارجی است و بنابراین اغلب میوه‌های با کیفیتی عرضه می‌کند در حالی‌که میدان میوه و تره‌بار بزرگی در شمال تهران، به دلیل بافت همچنان روستایی‌مانده محله، میوه‌های چندان با کیفیتی ندارد.

میدان، مغازه، وانت

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، طبقات درآمدی گوناگون امکان حضور در بازار میوه‌های پاییزه را دارند و میوه‌های این فصل کمتر تفاوت کیفیت اساسی دارند و بنابراین خرید از میوه‌فروشی‌های سطح شهر، حداقل از لحاظ مزه، ارزش افزوده چندانی ندارد در حالی‌که در بازار میوه‌های تابستانه، برخی اقلام فقط در میوه‌فروشی‌های سطح شهر در دسترس است.

برای نمونه، در تابستان گذشته، میادین میوه و تره‌بار تهران در مقطع کوتاهی گیلاس عرضه کردند که سطح کیفی‌اش از متوسط فراتر نمی‌رفت و بین 20 تا 30 درصد نیز دورریز داشت.

برای برخی ساکنان پایتخت امکان دیگری هم فراهم است که هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ کیفیت بین میادین شهرداری و میوه‌فروشی‌ها قرار می‌گیرد و آن هم میوه‌های دست‌فروش یا وانتی است.

خیلی از اوقات، فروشنده صاحب بار هم هست و در واقع چون به هر دلیلی از بازار جامانده یا برای فروش سردرختی با سلف‌خرها به توافق نرسیده، خود اقدام به عرضه محصول باغی‌اش کرده است.

خرید از میوه‌فروش‌های دوره‌گرد برای ساکنان جنوب غرب تهران و تهرانی‌های ساکن شرق و شمال شرق شهر راحت‌تر انجام می‌شود. این هم البته بستگی به ساعت روز و فعالیت واحدهای گشت شهرداری دارد.

تصویر کم‌رنگی از گلاویزشدن میوه‌فروشان چرخ‌دستی یا وانتی با ماموران سد معبر شهرداری در خاطره شهر مانده است.

چی کجا چند

روز نخست هفته آخر آبان 1404، هر یک کیلو میوه با این حدود قیمت در میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران عرضه می‌شود:

موز (ریز) 110هزار تومان، گلابی 122هزار تومان، انار 80هزار تومان، سیب 85هزار تومان، نارنگی 84هزار تومان، پرتقال شمال 40هزارتومان، خرمالو 80هزار تومان.

حدود قیمت در میوه‌فروشی‌های مرکز شهر به این ترتیب است:

موز (درشت) 170هزار تومان، گلابی 255هزار تومان، انار 160هزار تومان، سیب 165هزار تومان، نارنگی 155هزار تومان، پرتقال شمال 88هزار تومان، خرمالو 140هزار تومان.

حدود قیمت همین اقلام در میوه‌فروشی‌های لاکچری مرکز تهران به این ترتیب است:

موز 200هزار تومان، گلابی 320هزار تومان، انار ساوه 265هزار تومان، سیب زرد 240هزار تومان، نارنگی 230هزار تومان، پرتقال شمال 165هزار تومان، خرمالو 245هزار تومان.

خارج از فصل، خارج از قاعده

در سال‌های اخیر سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران تلاش آشکاری کرده است که با عرضه برخی میوه‌های خاص، هم بازار آن را متعادل کند و هم امکان برخورداری را برای تعداد بیشتری از مردم فراهم آورد.

عرضه میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی، آناناس، تمبر هندی، نارگیل و اخیرا بسته‌های هرچند محدود و به نسبت گران دراگون فروت و بلوبری را در این چارچوب می‌توان فهمید.

اما هر چه نظام قیمت‌گذاری میوه‌های پاییزه منطقی به نظر می‌رسد، قیمت‌گذاری میوه‌های خاص و غیرفصلی از هیچ قاعده و قانونی تبعیت نمی‌کند. برای نمونه خربزه‌ای که بین 37 تا 50هزار تومان در برخی میادین عرضه می‌شود، در میوه‌فروشی‌ها هر کیلو 150هزار تومان هم فروخته می‌شود!

هرچه میوه نوبرانه‌تر یا ناآشناتر باشد، قیمت‌گذاری‌اش بی‌قاعده‌تر می‌شود. به این اعتبار می‌توان منتظر بود که از همین الان برخی در تدارک سیاه‌بازار شب یلدا باشند و هندوانه را طوری قیمت بگذارند که به پشن‌فروت و دراگون‌فروت بگوید نیا که من هستم!

انتهای پیام