به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ از فارس، طرح مداخله فرهنگی در گورستان تاریخی دارالسلام شیراز با هدف حفاظت از میراث معنوی، مستندسازی آیین‌های تدفین و بازخوانی هویت اجتماعی شهروندان شیرازی آغاز شد. این گورستان کهن، به‌عنوان یادخانه‌ای از بزرگان و نماد اصالت شیراز، در مسیر احیای فرهنگی و بازآفرینی منظر تاریخی قرار گرفته است.
گورستان تاریخی دارالسلام، یکی از ارزشمندترین میراث‌های فرهنگی شهر شیراز، با اجرای سند مداخله فرهنگی مبتنی بر اصول بازآفرینی، وارد مرحله‌ای نوین از حفاظت، مستندسازی و احیای هویت شهری شده است. این طرح با رویکرد فرهنگ‌مبنا، تلاش دارد تا دارالسلام را نه‌تنها به‌عنوان یک محوطه باستان‌شناسی، بلکه به‌مثابه «تبارنامه مجسم شیراز» بازخوانی کند.
در باور عمومی شیرازیان، دفن اجداد در دارالسلام، نشانه‌ای از اصالت و ریشه‌داری خانوادگی است. این گورستان، با قدمتی چندصد ساله، روایت‌گر تاریخ، فرهنگ، باورها، پیشه‌ها و مناسبات اجتماعی مردمان این شهر است. سنگ‌نوشته‌ها، نقوش قبور، و کتیبه‌های تاریخی موجود در دارالسلام، اطلاعاتی ارزشمند از آیین‌های سوگواری، وداع با متوفی، تطهیر، خیرات، و باورهای مربوط به سفر روح به دیار باقی را در خود جای داده‌اند.
دارالسلام، به‌مثابه یک «یادخانه» و نه «فراموشخانه»، محل تذکر حقایق حیات و مرگ است. این گورستان، با سنگ‌های افراشته و نقوش حکاکی‌شده بر قبور، جلوه‌ای نادر از منظر گورستانی در جغرافیای ایران را به نمایش گذاشته است. در میان قبور، نام‌هایی چون عبدالله صوفی به چشم می‌خورند که به روایتی به دیدار حضرت خضر نائل شده و اعتبار نام خود را بر این خاک نهاده‌اند. دارالسلام همچون مجلسی باشکوه است که اولیا، فقها، محدثین، ادبا و صوفیان را در خود گرد آورده است.
در سند مداخله فرهنگی تدوین‌شده برای این گورستان، اصول بنیادینی برای حفاظت و احیای آن در نظر گرفته شده است: مستندنگاری دقیق آثار، قبور و یادمان‌ها به‌عنوان نخستین گام، رعایت اصل مداخله حداقلی و برگشت‌پذیری در اقدامات مرمتی، حفظ اصالت تاریخی و احترام به ساختار فرهنگی مجموعه، استفاده از مصالح همگن و پرهیز از تزئینات غیرضروری در بازسازی، بهره‌گیری از تکنولوژی مدرن و تخصص‌گرایی در مراحل مطالعه و اجرا، مدیریت پوشش گیاهی با حفظ درختان تاریخی و پرهیز از کاشت جدید در کنار قبور، طراحی طرح‌های حفاظت و مرمت برای کلیه آثار معماری شامل یادمان‌ها و اتاقک‌های تدفینی فردی و خانوادگی در این طرح، تأکید شده که هیچ‌یک از آثار نباید از محیط خود جدا شوند و تمامی مداخلات باید خوانا، متمایز و قابل شناسایی باشند. همچنین، گورستان دارالسلام به‌عنوان محوطه‌ای باستان‌شناسی، نیازمند حفاظت تخصصی و مستمر است.
نقوش قبور در دارالسلام، تنوع پیشه‌های متوفیان را نشان می‌دهد؛ از خیاط و کتاب‌فروش تا کشاورز و باغبان. این تنوع، بازتابی از ساختار اجتماعی و اقتصادی شیراز در دوره‌های مختلف تاریخی است. همچنین، آیین‌های تدفین و سوگواری، از طریق کتیبه‌ها و اسناد تاریخی، قابل بازخوانی و مستندسازی هستند.
اجرای این سند، گامی مهم در جهت حفظ میراث فرهنگی و معنوی شیراز است. دارالسلام، با احیای منظر تاریخی و فرهنگی خود، بار دیگر به تبارنامه‌ای زنده از هویت شیرازیان بدل خواهد شد؛ جایی که هر سنگ قبر، روایت‌گر داستانی از گذشته، باورها، و پیوندهای اجتماعی مردمان این شهر است.
..............................
پایان پیام/