العربی الجدید نوشت: با مشخص شدن نتایج اولیه انتخابات پارلمانی عراق که سه‌شنبه گذشته برگزار شد و اعلام آن توسط کمیساریای عالی مستقل انتخابات، تحرکات سیاسی برای تشکیل دولت جدید و تقسیم وزارتخانه‌ها و مناصب حکومتی طبق الگوی «سهمیه‌بندی» که بیش از دو دهه در عراق رایج است، آغاز شده است. احزاب سیاسی این تقسیم‌بندی را «حق انتخاباتی» می‌دانند و تأکید دارند باید بر اساس وزن کرسی‌ها در پارلمان رعایت شود.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در همین حال، تردیدهای جدی درباره جاه طلبی محمد شیاع السودانی—که فهرستش در انتخابات در جایگاه نخست قرار گرفت—برای کسب دوره دوم نخست‌وزیری شکل گرفته است؛ مخالفت برخی چهره‌های بانفوذ «چارچوب هماهنگی» مانند نوری المالکی و قیس الخزعلی از مهم‌ترین موانع او به‌شمار می‌روند.
نتایج اولیه انتخابات
طبق نتایج اولیه، ائتلاف «اعمار و توسعه» به رهبری السودانی در هشت استان (بغداد، نجف، قادسیه، کربلا، مثنی، میسان، ذی‌قار و بابل) در رتبه اول قرار گرفت.
توزیع ۳۲۹ کرسی پارلمان جدید به‌طور اولیه چنین است:
ائتلاف اعمار و توسعه (السودانی): ۴۷ کرسی
تحالف «العزم» به رهبری مثنی السامرائی: ۱۸ کرسی
تحالف «قوى الدولة» به رهبری عمار حکیم: ۱۸ کرسی
حزب «تقدم» به رهبری محمد الحلبوسی: ۳۶ کرسی
ائتلاف «دولة القانون» (نوری المالکی): ۲۹ کرسی
تحالف «الحسم» به رهبری وزیر دفاع ثابت العباسی: ۹ کرسی
حزب دموکرات کردستان (مسعود بارزانی): ۲۷ کرسی
حزب بدر (هادی العامری): ۲۱ کرسی
تحالف “السيادة” (خمیس الخنجر): ۱۴ کرسی
التحالف الوطني الکردستانی (بافل طالبانی): ۱۸ کرسی
جبهه ترکمن‌ها: ۷ کرسی
حزب «حقوق» (بازوی سیاسی کتائب حزب‌الله): ۶ کرسی
این نتایج اولیه است و احتمال تغییرات جزئی وجود دارد.
سودانی: عراق برای همه است
السودانی پس از اعلام نتایج گفت: «عراق برای همه است و برای همه باقی خواهد ماند. مرحله آینده تشکیل یک دولت مبتنی بر برنامه‌ها و نمایندگی واقعی مردم را هدف خواهد گرفت.»
او از همه احزاب خواست «مصلحت کشور را بالاتر از هر چیز» قرار دهند و اعلام کرد که ائتلافش «به روی همه گروه‌ها بدون استثنا» گشوده است.
این نخستین دعوت رسمی به گفت‌وگو برای تشکیل دولت جدید است، اما نشانه‌ها حکایت از آن دارد که رؤیای السودانی برای نخست‌وزیری دوم آسان محقق نخواهد شد. اختلافات او با برخی احزاب شیعه، به‌خصوص کتائب حزب‌الله، در دوره اول کاری‌اش بارها آشکار شده بود.
واکنش کتائب حزب‌الله
کتائب حزب‌الله که در انتخابات با حزب «حقوق» شرکت کرد و شش کرسی گرفت، بیانیه‌ای منتشر کرده و از «چارچوب هماهنگی» خواسته برخی چهره‌هایی که تحفظاتی نسبت به آنها وجود دارد، از مناصب کلیدی دور نگه داشته شوند. اشاره آنها آشکارا به خود السودانی است.
ابوحسین الحمیداوی، دبیرکل کتائب، گفت: «اگر برخی اسامی که ما نسبت به آنها تحفظ داریم قرار باشد مناصب اصلی را بگیرند، امیدواریم برادرانمان در چارچوب هماهنگی این موضوع را با روحیه مسئولیت‌پذیرانه حل کنند.»
تحرک سیاسی شیعیان و احتمال فروپاشی ائتلاف السودانی
یکی از اعضای «چارچوب هماهنگی» در گفت‌وگو با العربی‌الجدید تأیید کرده است که تحرکات سیاسی از لحظه اعلام نتایج آغاز شده است—هدف: تشکیل «بزرگ‌ترین بلوک پارلمانی» که طبق قانون وظیفه معرفی نخست‌وزیر را بر عهده دارد.
او تأکید کرد تشکیل دولت «مسئولیت گروه‌های شیعی» است و پس از آن به سراغ احزاب سنی و کرد خواهند رفت.
این منبع هشدار داد که ائتلاف السودانی ممکن است با فروپاشی روبه‌رو شود؛ چرا که:
حضور فالح فیاض (رئیس الحشد الشعبی)
حضور احمد الاسدی (وزیر کار و از رهبران حشد)
هر دو شخصیت مؤسس چارچوب هماهنگی در سال ۲۰۲۱ هستند اما این بار «صرفاً برای اهداف انتخاباتی» با السودانی وارد رقابت شدند، نه از سر هم‌سویی سیاسی.
به گفته این منبع، «حتی اگر ائتلاف السودانی به چارچوب نپیوندد، باز هم بزرگ‌ترین بلوک، بلوک شیعیانِ چارچوب هماهنگی خواهد بود.»
چالش‌های تشکیل دولت
به خاطر شکاف‌های سیاسی و توازن شکننده میان نیروهای پیروز، انتظار می‌رود تشکیل دولت جدید با دشواری‌هایی مشابه دوره قبل روبه‌رو شود—دوره‌ای که تشکیل دولت تقریباً یک سال به تأخیر افتاد.
چالش سلاح
فارس حرّام، تحلیلگر سیاسی عراق، هشدار می‌دهد: «مشکل سلاح همچنان پابرجاست؛ حزبی که سلاح دارد در مذاکرات پس از انتخابات صدای بلندتری دارد.»
او گفت فهرست السودانی عملاً «غیرمسلح» است و ممکن است مجبور شود با گروه‌هایی شبیه خود ائتلاف کند.
نقش آمریکا و ایران
عبدالله رکابی، پژوهشگر سیاسی، تأکید می‌کند که تشکیل دولت عراق تنها «مسئله داخلی» نیست.
او می‌گوید: روند انتخاب رئیس‌جمهور تا وزرا و نهادهای امنیتی و مالی تحت تأثیر توافقات خارجی است.
ایالات متحده «به هیچ‌وجه» قبول نخواهد کرد که گروه‌های مسلح در رأس قدرت قرار گیرند.
عراق باید خود را با «تحولات جدید منطقه» هماهنگ کند.
به گفته او، نکته مثبت این است که بسیاری از گروه‌های مسلح وارد روند سیاسی شده‌اند و شاید به‌تدریج سلاح را کنار بگذارند.
انتظار برای توافق شیعی–شیعی
احمد النعیمی، کارشناس عراق، نیز می‌گوید نتایج انتخابات همه را وادار خواهد کرد سریع‌تر برای تشکیل دولت وارد مذاکره شوند.
او تأکید دارد: فشارهای ایران و آمریکا تعیین‌کننده خواهد بود.
عرف سیاسی در عراق این است که شیعیان دولت را تشکیل می‌دهند.
احتمال بازسازی «چارچوب هماهنگی» و ارائه یک نامزد واحد زیاد است—اما با وجود اختلافات فعلی، این مسیر بسیار دشوار خواهد بود.
∎