افزایش دسترسی به خدمات سلامت و حمایت از خانواده‌ها در ایران، به‌ویژه در شرایط کاهش نرخ باروری و رشد جمعیت سالمند، از اولویت‌های مهم سیاست‌گذاری سلامت محسوب می‌شود. در این چارچوب، نهادهای بیمه‌ای نقش حیاتی در تأمین مالی درمان‌ها و ایجاد برابری در دسترسی به خدمات پزشکی دارند.
توسعه ابزارها و برنامه‌های نوین در نظام سلامت، از جمله پوشش درمان ناباروری و مدیریت هوشمند هزینه‌ها، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی خانواده‌ها و کاهش بار اقتصادی بر بیماران کمک کند. علاوه بر این، سیاست‌های پیشگیرانه و فرهنگ‌سازی در مصرف دارو و خدمات پزشکی، راهکاری مؤثر برای پایداری مالی سیستم سلامت به شمار می‌رود.
در چنین بستری، تلاش برای مدیریت منابع، جلوگیری از سوءمصرف و قاچاق دارو و استفاده از فناوری‌های دیجیتال در پرونده‌ها و نسخه‌نویسی، اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. این اقدامات نه تنها به حفظ سلامت جمعیت کمک می‌کند، بلکه بستر مناسبی برای حمایت از سیاست‌های جمعیتی و ارتقای سلامت عمومی فراهم می‌سازد.
حمایت بیمه سلامت از سیاست‌های جوانی جمعیت
محمد غلام‌نژاد، مدیرکل بیمه سلامت استان تهران به اقدامات سازمان در راستای سیاست‌های جوانی جمعیت اشاره کرد و گفت: بیمه سلامت در زمینه خدمات ناباروری از جمله ای‌سی‌اس‌آی (ICSI)، آی‌وی‌اف (IVF)، آی‌یوآی (IUI) و سایر خدمات مرتبط، تا ۹۰ درصد تعرفه دولتی را پرداخت می‌کند.
وی افزود: این حمایت شامل اقلام دارویی، آزمایشگاهی، تجهیزات جراحی و خدمات ویژه ناباروری است و یکی از اقدامات مهم دولت در حمایت از خانواده و فرزندآوری محسوب می‌شود.
پوشش بیماران بستری و سرپایی در مراکز درمانی کشور
مدیرکل بیمه سلامت تهران درباره تأمین هزینه‌های درمانی بیماران گفت: بیمه سلامت در بخش سرپایی ۷۰ درصد و در بخش بستری ۹۰ درصد هزینه‌ها را در مراکز دولتی پرداخت می‌کند.
وی تصریح کرد: هر فردی که بیمه‌ای نداشته باشد، به‌صورت خودکار تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرد. دهک‌های پایین به‌طور رایگان، دهک‌های میانی با تخفیف و تنها دهک دهم با پرداخت کامل هزینه، از خدمات بهره‌مند می‌شوند.
چالش سالمندی و ضرورت حفظ پایداری منابع نظام سلامت
دکتر غلام‌نژاد با اشاره به روند رو به رشد سالمندی در کشور گفت: در حال حاضر حدود ۹ میلیون سالمند در کشور وجود دارد که از این تعداد، ۲ میلیون نفر در استان تهران ساکن هستند.
وی با ابراز نگرانی از کاهش نرخ باروری اظهار داشت: نرخ باروری از ۶.۴ درصد در سال ۱۳۶۸ به کمتر از ۲ درصد رسیده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۳۰ بیش از ۲۹ میلیون نفر از جمعیت کشور سالمند باشند. به گفته او، افزایش جمعیت سالمند هزینه‌های نظام سلامت را بالا برده و ضرورت دارد منابع این سیستم با دقت بیشتری مدیریت شود.
مقابله با تجویز و مصرف بی‌رویه دارو و خدمات درمانی
مدیرکل بیمه سلامت تهران درباره مصرف غیرضروری داروها و خدمات پزشکی گفت: بخشی از هزینه‌های اضافی نظام سلامت ناشی از تجویز بی‌رویه دارو یا درخواست خدمات غیرضروری است.
وی افزود: اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده می‌تواند کمک قابل‌توجهی در کنترل هزینه‌ها و هدایت درست بیماران داشته باشد.
به گفته غلام‌نژاد، پرونده الکترونیک سلامت و نسخه‌نویسی الکترونیک از ابزارهای کلیدی برای شفاف‌سازی و کنترل مصرف دارو و خدمات هستند.
وی تأکید کرد: هم پزشکان و هم مردم باید در مصرف داروها و خدمات درمانی همکاری داشته باشند. برای مثال، در دوران کرونا برخی پزشکان روزانه تا صد نسخه سرم می‌نوشتند و این نشان‌دهنده لزوم فرهنگ‌سازی بیشتر است.
چالش قاچاق دارو و ضرورت مدیریت بازار دارویی
غلام‌نژاد به موضوع خروج غیرقانونی دارو از کشور اشاره کرد و گفت: به دلیل پایین بودن قیمت دارو در ایران، برخی داروها به کشورهای همسایه قاچاق می‌شوند.
وی تأکید کرد: این موضوع موجب کمبود برخی داروهای حیاتی در کشور می‌شود و لازم است نظام دارویی کشور با نظارت جدی‌تر و اصلاح سازوکارها از این مسئله جلوگیری کند.