به گزارش «سای‌تک‌دیلی» (SciTechDaily)، بر اساس یک بررسی علمی گسترده، آنچه بسیاری از مردم «حساسیت به گلوتن» می‌نامند، در حقیقت تحت تأثیر تعاملات پیچیده میان روده و مغز است، نه به علت وجود گلوتن در مواد غذایی. حساسیت به گلوتن حدود ۱۰ درصد از جمعیت جهان را درگیر کرده و یافته‌های تازه می‌تواند درک، تشخیص و درمان آن را تغییر دهد.
این پژوهش که در ۲۲ اکتبر در نشریه «لنست» (The Lancet) منتشر شده است، مجموعه شواهد موجود درباره «حساسیت به گلوتن غیرسلیاک» (Non-Celiac Gluten Sensitivity – NCGS) را مرور کرده است. هدف پژوهشگران، درک بهتر این مسئله بود که چرا برخی افراد بدون ابتلا به بیماری سلیاک، پس از مصرف غذاهای حاوی گلوتن دچار ناراحتی‌های گوارشی می‌شوند. علائم رایج شامل نفخ، درد شکمی و احساس خستگی است.
دکتر «جسیکا بیسیکیِرسکی» (Jessica Biesiekierski)، دانشیار دانشگاه ملبورن و پژوهشگر اصلی مطالعه می‌گوید یافته‌ها، فرضیات دیرینه درباره منشأ حساسیت به گلوتن را به چالش می‌کشد.
نقش فادمپ‌ها، انتظارات ذهنی و اثر دارونما
بیسیکیِرسکی می‌گوید: «برخلاف باور عمومی، بیشتر افرادی که دچار حساسیت غیرسلیاک به گلوتن هستند، در واقع به خودِ گلوتن واکنش نشان نمی‌دهند». او می‌افزاید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد علائم این بیماران اغلب توسط کربوهیدرات‌های قابل تخمیر که با نام فادمپ‌ها (fodmap) شناخته می‌شوند، سایر ترکیبات گندم یا انتظارات و تجربیات ذهنی افراد نسبت به غذا تحریک می‌شود».
تجزیه و تحلیل انجام‌شده که داده‌های ده‌ها مطالعه را ترکیب کرده است، نشان می‌دهد تنها در تعداد محدودی از کارآزمایی‌های کاملا کنترل شده، واکنش‌هایی مشاهده شد که به طور خاص به گلوتن نسبت داده می‌شد. در بیشتر موارد، پاسخ افراد به گلوتن از واکنش به دارونما قابل تفکیک نبود.
اختلال در تعامل روده و مغز، نه بیماری ناشی از گلوتن
به گفته بیسیکیِرسکی، افرادی که از سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) رنج می‌برند و تصور می‌کنند نسبت به گلوتن حساسیت دارند، معمولا واکنش‌هایی مشابه نسبت به گلوتن، گندم و دارونما نشان می‌دهند.
او توضیح می‌دهد: «این یافته نشان می‌دهد شیوه‌ای که افراد احساسات گوارشی خود را پیش‌بینی و تفسیر می‌کنند، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در بروز علائم داشته باشد».
پژوهشگران بر اساس نتایج خود پیشنهاد می‌کنند که حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) باید به‌عنوان بخشی از طیف اختلالات تعامل روده و مغز در نظر گرفته شود و بیش از آنکه یک اختلال مستقل مرتبط با گلوتن باشد، به شرایطی مانند IBS شباهت دارد.
تیم بین‌المللی پژوهش، متشکل از دانشمندانی از استرالیا، هلند، ایتالیا و بریتانیا، تأکید دارد که نتایج این مطالعه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشد؛ از نحوه مدیریت علائم بیماران گرفته تا توصیه‌های تغذیه‌ای پزشکان و سیاست‌های سلامت عمومی در زمینه سلامت دستگاه گوارش.
بیسیکیِرسکی می‌گوید: «میلیون‌ها نفر در سراسر جهان گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کرده‌اند؛ زیرا باور دارند برای روده مضر است؛ این در حالی است که بسیاری از آن‌ها واقعا علائمی را تجربه می‌کنند که از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر است. درک علمی و بالینی دقیق‌تر از وضعیتی که تا ۱۵ درصد از جمعیت جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.»
به سوی تشخیص دقیق‌تر و مراقبت شخصی‌سازی شده
دکتر «جیسون تای-دین» (Jason Tye-Din)، مدیر «مرکز اسنو برای سلامت ایمنی» و متخصص گوارش در بیمارستان سلطنتی ملبورن، می‌گوید این پیشرفت علمی می‌تواند به پزشکان در تشخیص دقیق‌تر و درمان متناسب‌تر بیماران مشکوک به حساسیت به گلوتن غیر سلیاک کمک کند.
او تأکید می‌کند: «تمایز میان حساسیت به گلوتن غیر سلیاکی (NCGS) و سایر اختلالات گوارشی مرتبط برای ارائه تشخیص درست، مراقبت فردمحور و درمان علل زمینه‌ای ضروری است. این بررسی علمی از رویکردی شخصی‌سازی شده و مبتنی بر شواهد در حوزه سلامت روده پشتیبانی می‌کند و از محدودیت‌های غذایی غیرضروری جلوگیری خواهد کرد.»
تغییر در پیام‌های سلامت عمومی
بیسیکیِرسکی همچنین بر این باور است که در مراقبت مؤثر از افراد مبتلا به حساسیت به گلوتن غیر سلیاک باید تغییرات غذایی با حمایت روان‌شناختی ترکیب شود و همزمان از کافی بودن مواد مغذی در رژیم غذایی اطمینان حاصل شود.
او می‌گوید: «ما امیدواریم پیام‌های سلامت عمومی از این روایت که گلوتن ذاتا مضر است فاصله بگیرد؛ چرا که یافته‌های ما نشان می‌دهد این باور در بسیاری از موارد درست نیست.»
بیسیکیِرسکی در پایان می‌افزاید:«این نتایج همچنین ضرورت توسعه ابزارهای تشخیصی بهتر، مسیرهای بالینی دقیق‌تر، تأمین بودجه پژوهشی در این حوزه و ارتقای آموزش عمومی و برچسب‌گذاری شفاف مواد غذایی را یادآور می‌شود.»
انتهای پیام/