به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در انتخابات امروز بیش از ۹ هزار نامزد تصدی کرسیهای پارلمانی، در ۳۴۳ حزب توزیع شدهاند که در نهایت زیر چتر بیش از ۳۰ ائتلاف انتخاباتی قرار گرفتهاند. در این انتخابات، کردها و سنیها همچنان انسجام نسبی سیاسی خود را حفظ کردهاند و مانع از تشکیل احزاب یا فهرستهای متعددی شدهاند که میتوانند آرا مردم را پراکنده کنند.
اقلیم کردستان عراق در اقلیم کردستان عراق، ۵ فهرست وجود دارد که ۲ فهرست آن متعلق به ۲ حزب سنتی است که معمولاً حکومت اقلیم کردستان و مناصب کلیدی را در اقلیم و بغداد در اختیار دارند.
فهرستهای اقلیم کردستان شامل موارد زیر هستند:
۱. فهرست حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی که در استانهای اربیل و دهوک متمرکز بوده و در نینوا و کرکوک نیز وارد رقابتها شده است.
۲. فهرست حزب میهنی کردستان به رهبری بافل طالبانی که در استانهای سلیمانیه و کرکوک متمرکز بوده و در سایر استانها با دیگر احزاب رقابت میکند.
۳. فهرست گوران / تغییر که در سلیمانیه متمرکز است.
۴. فهرست اتحادیه اسلامی کردستان، که در سلیمانیه، کرکوک و اربیل بیشتر تمرکز دارد.
۵. فهرست جماعت اسلامی که در مناطق محدودی از اقلیم حضور دارد.
علاوه بر این فهرستهای اصلی، برخی فهرستهای فرعی انتخاباتی نیز حضور دارند که از قدرت چندانی برخوردار نیستند.
اهل تسنن عراق
اهل سنت با چهار فهرست انتخاباتی عمده وارد رقابت انتخاباتی شده اند که مهمترین آنها «تقدم» به رهبری «محمد الحلبوسی»، «العزم» به رهبری «مثنی السامرائی»، فهرست انتخاباتی «السیاده» به رهبری «خمیس الخنجر» و فهرست انتخاباتی «الحسم» به رهبری «ثابت العباسی» هستند.
در مناطق با اکثریت سنی، تنها ۴ ائتلاف رقابت جدی برای ورود به پارلمان عراق دارند که عبارتند از:
۱. ائتلاف تقدم به ریاست محمد الحلبوسی، رئیس ۲ دوره گذشته پارلمان عراق.
۲. ائتلاف السیاده به ریاست خمیس الخنجر.
۳. ائتلاف عزم به ریاست مثنی السامرایی نماینده پارلمان.
۴. ائتلاف حسم، به ریاست ثابت العباسی وزیر دفاع فعلی.
اهل سنت با چهار فهرست انتخاباتی عمده وارد رقابت انتخاباتی شده اند که مهمترین آنها «تقدم» به رهبری «محمد الحلبوسی»، «العزم» به رهبری «مثنی السامرائی»، فهرست انتخاباتی «السیاده» به رهبری «خمیس الخنجر» و فهرست انتخاباتی «الحسم» به رهبری «ثابت العباسی» هستند.
پیشبینیها نشان میدهد که فهرست تقدم بالاترین آرا را در میان اهل تسنن به دست خواهد آورد و رتبه دوم را در سطح ملی کسب خواهد کرد. سایر فهرستهای سنی در رتبههای پایینتر قرار خواهند گرفت. مناطق سنی نشین عراق در این انتخابات موفق شدهاند جلوی تشکیل فهرستهای کوچک را بگیرند.
فهرست های انتخاباتی استانی، چالش فهرست های بزرگ اهل سنت
یکی از مهمترین این گروه ها در استان نینوا در شمال عراق، فهرست انتخاباتی «نینوا لاهلها» (نینوا برای مردمانش است) به رهبری «عبدالله عجیل یاور» یکی از سران مهمترین عشایر عراق یعنی عشیره «شمر» است که انتظار می رود، بیشترین آراء را در استان نینوا به دست آورد.
در استان الانبار که فهرست انتخاباتی محمد الحلبوسی روی آن حساب ویژه باز کرده است، جدا از رقابت با سه گروه انتخاباتی بزرگتر (العزم، السیاده و الحسم) فهرست های انتخاباتی استانی کوچکی وجود دارند که شاید بخشی از سهمیه الحلبوسی را بگیرند که مهمترین آنها حزب «تعاون»، حزب اسلامی و برخی نامزدهای موسوم به فهرست انتخاباتی الحشد عشایری استان الانبار است. در عین حال ناظران پیشبینی کرده اند که فهرست انتخاباتی العزم در صلاحالدین بیشترین آراء را بدست آورد و با رقابت جدی چندانی مواجه نشود.
فهرست انتخاباتی کردها؛ دمکرات و اتحادیه میهنی همچنان پیشتاز
در اقلیم کردستان عراق شامل سه استان سلیمانیه، اربیل، دهوک و استان مختلط کرکوک و بخشهایی از استان نینوا و دیاله، دو حزب عمده حاکم بر اقلیم کردستان عراق شامل حزب دمکرات کردستان که در این دوره به رهبری «مسرور بارزانی» پسر مسعود بارزانی و «اتحادیه میهنی کردستان» به رهبری «بافل طالبانی» پسر جلال طالبانی رقابت همیشگی را با همدیگر دارند. حزب دمکرات کردستان عراق تا کنون در همه انتخاباتهای ملی و محلی با اختلاف چند کرسی از رقیب همیشگی خود اتحادیه میهنی پیشه گرفته است اما در انتخابات اخیر محلی پارلمان اقلیم در ۲۰۲۴ برخلاف انتظار تعدادی از کرسی ها را از دست داد و این نگرانی وجود دارد که سناریو فقدان تعداد کرسی ها در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۵ نیز تکرار شود. جریان «نسل جدید» به رهبری شاسوار عبدالواحد و «تغییر» یا «گوران» به رهبری «عمر سید علی» و اتحاد اسلامی کردستان به رهبری «صلاح الدین بهاء الدین» و حزب عدل کردستان به رهبری «علی باپیر» در انتخابات محلی پارلمان اقلیم در ۲۰۲۴ همگی نتائج رو به رشدی داشتند و امیدوارند که در این انتخابات بتوانند این روند را تکرار کنند. براساس برآوردهایی که رسانه های کرد زبان عراق منتشر کردهاند ۳۰۱ نامزد کرد از مجموع هفت هزار و ۷۶۸ نامزد در سراسر عراق، سهم شان از کرسی های پارلمان ملی عراق در سه استان اقلیم کردستان ۴۶ کرسی است که با احتساب کرسی هایی که در استان های مختلط کرکوک، دیاله و نینوا به دست می آورند به بیش از ۶۰ کرسی می رسد. سهم کردها در انتخابات پارلمان ملی سال ۲۰۲۱ که به صورت حوزه های متعدد انتخابی برگزار شد، ۶۱ کرسی بود که سهم حزب دمکرات ۳۲ کرسی، اتحادیه میهنی ۱۵ کرسی، نسل جدید ۶ کرسی و اتحاد اسلامی ۴ کرسی و جماعت عدل کردستان عراق نیز یک کرسی بود.
در این دوره از انتخابات یک فهرست انتخاباتی جدید به فهرستهای انتخاباتی کردها اضافه شده است که به نام جنبش «هه لویست» یا «موضع ملی» شناخته میشود که در اولین حضور خود در انتخابات محلی اقلیم کردستان عراق در ۲۰۲۴ توانست دو کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی پارلمان را به دست آورد. این حزب جدید به ریاست «علی حمه صالح» (عضو سابق جنبش تغییر) در مارس ۲۰۲۴ از جنبش تغییر انشعاب یافت و تعدادی از فرهنگیان اقلیم کردستان عراق که از وضع موجود در اقلیم و تاخیر در پرداخت حقوق کارکنان دولتی ناراضی بودند به آن پیوستند و اینک در این دوره برای نخستین بار است وارد رقابت انتخاباتی در سطح پارلمان ملی شده است.
نامزدهای زن در فهرستهای انتخاباتی کُرد
حضور زنان در این دوره در همه فهرست های انتخاباتی کُرد، قابل توجه است تا جایی که از مجموع ۳۰۱ نامزد، ۹۲ نفر زن هستند که بیش از ۳۰ درصد نامزدها را تشکیل می دهند. بیشترین نگرانی فهرست های انتخاباتی کرد به دلیل تاخیر در تشکیل دولت محلی اقلیم بعد از گذشت یکسال از برگزاری انتخابات محلی و همچنین تاخیر متکرر در پرداخت حقوق کارکنان دولتی در اقلیم کردستان، مشارکت ضعیف رای دهندگان در انتخابات است که میتواند به سهمیه کردها در پارلمان به ویژه در استان های مختلط به نفع شیعیان و اهل سنت لطمه بزند. انتخابات پارلمانی عراق ۲۰ آبان (۱۱نوامبر) برگزار خواهد شد، تعداد واجدین شرایط رای دادن بالغ بر ۲۱ میلیون نفر است که برای انتخاب نمایندگان خود به پای صندوق های رای خواهند رفت. تعداد کرسی های پارلمان عراق ۳۲۹ کرسی است که نمایندگان مجلس مسئول انتخاب رئیس جمهور کشور و رییس جمهور بعد از انتخابات شدن در اولین جلسه پارلمان، نامزد بزرگترین فراکسیون پارلمان را مامور تشکیل دولت می کند و نخست وزیر منتصب وزیران کابینه را تعیین و آنها را به پارلمان معرفی می کند و پارلمان به وزیران پیشنهادی به صورت فرد فرد رای اعتماد می دهد و هر وزیر که رای اعتماد نگرفت، نخست وزیر منتصب موظف است وزیر جایگزین را معرفی کند تا اینکه همه اعضای هیات دولت از پارلمان رای اعتماد می گیرند.
شیعیان عراق
مناطق با اکثریت شیعی، شاهد بیشترین تعدد فهرستها و ائتلافهای انتخاباتی هستند. بر اساس اطلاعات کمیسیون عالی انتخابات عراق، فهرستهای شیعیان به شرح زیر است:
۱. ائتلاف سازندگی و توسعه به ریاست محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق.
۲. ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی نخستوزیر سابق.
۳. ائتلاف صادقون، به ریاست شیخ قیس الخزعلی.
۴. فهرست بدر، به ریاست هادی العامری.
۵. ائتلاف قوای دولت به ریاست سید عمار الحکیم.
۶. ائتلاف الاساس، به ریاست محسن المندلاوی، معاون رئیس فعلی مجلس نمایندگان.
۷. ائتلاف «أبشر یا عراق»، به رهبری شیخ همام حمودی، رئیس شورای عالی اسلامی عراق.
۸. ائتلاف خدمات، به ریاست شبل الزیدی و محمد صاحب الدراجی.
۹. فهرست حقوق، به ریاست نماینده حسین مؤنس.
۱۰. فهرست اشراقه کانون، که ادعای نزدیکی به عتبات مقدسه را دارد.
علاوه بر این فهرستها که در سطح ملی رقابت میکنند، فهرستهای محلی نیز در استانهای شیعه فعال هستند و رقابت میکنند. این فهرستها عبارتند از:
۱. ائتلاف بدیل به رهبری عدنان الزرفی نماینده پارلمان عراق، که به نیروهای مدنی و سکولار نزدیکتر است.
۲. «واسط اجمل»، به رهبری محمد جمیل المیاحی استاندار سابق واسط.
۳. ائتلاف قمم.
۴. ائتلاف مدنیون، به رهبری حزب کمونیست عراق.
۵. جریان موضع ملی.
۶. ائتلاف عمق ملی.
این گروهها مهمترین گروه های رقیب محسوب می شوند که در دوره سابق توانستند بیشترین آراء را در سطح استان های خود به دست آورده و گوی سبقت را از ائتلاف های بزرگ بربایند. ائتلاف «اشراقه کانون» که مصطلح شده است از آن به ائتلاف سیاسی نزدیک به عتبات عالیات یاد شود، در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ توانست با کسب ۶ کرسی در اولین حضور خود، شگفتی ساز باشد و در این دوره دایره تبلیغات خود را از مرکز و جنوب عراق به استان های دیگر عراق از جمله پایتخت توسعه داده و امیدوار است چند کرسی از سهمیه ائتلاف های بزرگ شیعه را از آن خود کند. در این دوره از انتخابات، یک فهرست جدید انتخاباتی به نام «بدیل» شرکت کرده است که گرچه این اسم جدید است اما اعضای آن اغلب از چهره های شناخته شده سیاسی هستند که از جمله آنها «عدنان الزرفی» استاندار سابق نجف و چهره سیاسی نزدیک به آمریکاییها و «عامر عبدالجبار» وزیر سابق حمل و نقل است. این ائتلاف توانسته است تعدادی از چهره های اعتراضات «اکتبر ۲۰۱۹» مثل «سجاد سالم» را به سوی خود جذب کند و امیدوار است با شعار «نحن البدیل» (ما جایگزین هستیم) بتواند رای دهندگان که عموما جامعه شیعیان را تشکیل می دهند، متقاعد کند تا به جای انتخابات فهرست های انتخاباتی متعارف شیعیان، این گروه جدید انتخاباتی را برگزینند. محسن المندلاوی نایب رییس پارلمان عراق که در دوره قبل به عنوان نامزد مستقل با تکیه بر آراء قومیتی کردهای فیلی (کردهای شیعه) در بغداد به پارلمان راه یافت، در این دوره توانسته است یک ائتلاف انتخاباتی نسبتا گسترده را تشکیل دهد که از نامزدهای کرد و عرب در آن حضور دارند و در اغلب استان ها تبلیغات خود را گسترش داده به امید آنکه که بتواند با شعارهای ملی مثل «اصل عراق است» آراء لازم را به دست آورده و بیش از یک نماینده را به پارلمان بفرستد.
جریان صدر، مهمترین غایب سیاسی شیعیان در انتخابات
طبیعتا مهمترین غایب سیاسی شیعیان در این دوره جریان صدر است که مقتدا صدر رهبر این جریان از قبل عدم مشارکت در انتخابات را اعلام کرده بود و هواداران او هم اینک موج معکوسی با عنوان «مقاطعون» (تحریم کنندگان) برای تشویق مردم (شیعیان) به عدم مشارکت در انتخابات به راه انداخته اند.
- به این ترتیب، رقابت در استانهای شیعهنشین در مرکز و جنوب عراق شدید است، زیرا بیش از ۱۰ فهرست و ائتلاف انتخاباتی برای کسب مجموعاً ۱۸۰ کرسی از سهم ۱۰ استان، از جمله بغداد، با یکدیگر رقابت میکنند. بر اساس نتایج ۲ نظرسنجی که یکی از آنها توسط «مرکز ملی نظارت بر انتخابات» در اواخر سپتامبر گذشته انجام شد، پیشبینی میشود که فهرست سودانی با ۵۱ کرسی در رتبه اول قرار گیرد، پس از آن ائتلاف تقدم با ۴۲ کرسی و سپس دولت قانون با ۲۸ کرسی در رتبههای بعدی قرار گیرند.
با توجه به این نظرسنجی، ائتلاف «سازندگی و توسعه» در سطح ملی و در میان مردم شیعه رتبه اول را به خود اختصاص خواهد داد.
نظرسنجی انجام شده توسط مرکز مطالعات البیان بین ۱۵ تا ۱۸ اکتبر جاری با ۳۰۰۰ نمونه تصادفی در تمام استانهای عراق انجام شد و نشان داد که ائتلاف نخستوزیر در رتبه اول قرار خواهد گرفت و رأی ۱۶.۷ درصد از شرکتکنندگان را به دست خواهد آورد. بر اساس این نظرسنجی فهرست حزب دموکرات کردستان با ۷.۶ درصد در رتبه دوم قرار گرفت.
پیشبینیهای غیررسمی حاکی از آن است که ائتلاف سودانی بین ۶۰ تا ۷۰ کرسی به دست خواهد آورد که بیشتر آنها ناشی از آرا رأیدهندگان شیعه هستند. این امر، او را واجد شرایط کسب رأی ۱+۵۰ در داخل ائتلاف شیعی قرار میدهد که انتظار میرود پس از اعلام نتایج نهایی تشکیل شود. لذا در صورت تحقق این پیش بینی، این جریان میتواند حق معرفی فرد مکلف به تشکیل دولت آینده را در اختیار داشته باشد.
از سوی دیگر ممکن است مقتدا صدر که حضور در انتخابات را تحریم کرده، هواداران خود را به رأی دادن به فهرست نخستوزیر دعوت کند، چرا که او را به فهرستهای سنتی شیعه که همواره آنها را به سوءمدیریت متهم کرده است، ترجیح میدهد.
۱۲۰هزار کارت بیومتریک جدید در الانبار
امسال برای اولین بار کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق تصمیم به استفاده از کارتهای بیومتریک برای رأیدهندگان گرفته تا مانع از هرگونه سوءاستفاده و تقلب شود و این کارتهای بیومتریک حامل اثر انگشت، عکس و اطلاعات رمزنگاریشده رأیدهندگان است و بهجز صاحب کارت، دیگران نمیتوانند از آن برای رأی دادن استفاده کنند.
کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق ۱۲۰ هزار کارت بیومتریک جدید صادر کرده است.
......
پایان پیام/