به گزارش خبرگزاری آنا؛ شرکت‌های حمل‌ونقل عمومی در دانمارک و نروژ اعلام کرده‌اند که به‌طور فوری در حال بررسی و رفع آسیب‌پذیری امنیتی در ناوگان اتوبوس‌های ساخت شرکت Yutong هستند. این شرکت مستقر در ژنگژو چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده اتوبوس در جهان از نظر حجم فروش است.

یپه گارد، مدیر اجرایی شرکت حمل‌ونقل عمومی موویا در دانمارک، در ایمیلی به NBC News گفته است: «این اتوبوس‌ها به‌صورت بی‌سیم به‌روزرسانی و تست تشخیصی دریافت می‌کنند و می‌توانند از راه دور توسط سازنده یا حتی یک هکر متوقف شوند.» او تأکید کرده که این مسئله فقط مختص اتوبوس‌های چینی نیست، بلکه چالشی برای تمام وسایل نقلیه و دستگاه‌هایی است که به چنین سیستم‌هایی مجهز هستند.

نروژ نسبت به استفاده از فناوری‌های چینی هشدار داد

شرکت نروژی Ruter که نیمی از حمل‌ونقل عمومی این کشور از جمله در پایتخت، اسلو را مدیریت می‌کند، نخستین هشدار را اوایل ماه جاری اعلام کرد. این شرکت آزمایش‌هایی را در فضای زیرزمینی «داخل یک کوه» روی دو اتوبوس از شرکت‌های Yutong و و شرکت هلندی VDL انجام داد.

نتایج نشان داد که اتوبوس‌های هلندی فاقد قابلیت به‌روزرسانی خودکار نرم‌افزار از راه دور هستند، در حالی که Yutong «دسترسی دیجیتال مستقیم به هر اتوبوس برای به‌روزرسانی و تشخیص» دارد. طبق این گزارش، سازنده می‌تواند اتوبوس را متوقف یا غیرفعال کند، هرچند امکان رانندگی از راه دور وجود ندارد.

شرکت Yutong در واکنش به اقدامات دانمارک و نروژ، طی بیانیه‌ای اعلام کرد که «نگرانی عمومی درباره ایمنی وسایل نقلیه و حفاظت از حریم خصوصی داده‌ها را درک کرده و بسیار ارزشمند می‌داند» و «کاملاً مطابق با قوانین، مقررات و استاندارد‌های صنعتی عمل می‌کند». این شرکت افزود که داده‌های وسایل نقلیه در اتحادیه اروپا در مرکز داده Amazon Web Services در فرانکفورت آلمان ذخیره می‌شود و «بدون مجوز مشتری، هیچ‌کس اجازه دسترسی یا کنترل سیستم را ندارد».

رابطه پیچیده اروپا و چین؛ از تجارت تا جاسوسی

این ماجرا تازه‌ترین فصل از رابطه پیچیده اروپا با چین است؛ رابطه‌ای که از یک‌سو به تجارت و دانش فنی پکن وابسته است و از سوی دیگر، با نگرانی از حملات سایبری، سرقت مالکیت فکری و نقض حقوق بشر همراه است.

این روزها در حالی که امید‌ها برای توافق تجاری جدید میان چین و اتحادیه اروپا افزایش یافته، نگرانی‌هایی درباره ساخت سفارتخانه بزرگ چین در لندن و رسوایی مربوط به پرونده جاسوسی در وست‌مینستر همچنان پابرجاست. هم‌زمان، دولت هلند کنترل شرکت چینی تولید تراشه نکسپریا را به دست گرفته که نگرانی‌هایی درباره توقف تولید خودرو در اروپا ایجاد کرده است.

کشور‌های اروپایی حتی بیشتر از ایالات متحده به زیرساخت‌های حیاتی چینی وابسته بوده‌اند، اما حالا به این نتیجه رسیده‌اند که در صورت بروز بحران، این وابستگی می‌تواند مشکل‌ساز شود. برخی دولت‌ها تحت فشار واشنگتن، شبکه‌های ۵G ساخت شرکت‌های چینی هواوی و زد.تی.ای را به‌دلیل نگرانی از تهدید امنیت ملی حذف کرده‌اند.

اتوبوس‌های برقی؛ تهدید جدید یا نگرانی بی‌مورد؟

اتوبوس‌های برقی چینی حالا به مسئله‌ای داغ در اروپا تبدیل شده‌اند. در حالی که فروش آنها در آمریکا تقریباً ممنوع است، سهم بازارشان در اروپا در نیمه اول سال ۲۰۲۵ به ۵.۱ درصد رسیده که نسبت به سال قبل دو برابر شده است. چین مانند همیشه ادعا‌های امنیتی غرب را رد کرده و وزارت خارجه این کشور در ژانویه، اقدامات آمریکا برای محدودسازی فناوری چینی را «افراط در مفهوم امنیت ملی» خوانده است.

البته در عین حال بسیاری از مقامات امنیتی و اطلاعاتی غربی نگران‌اند. ریچارد دیرلاو، رئیس سابق سازمان اطلاعات MI۶ انگلیس، گفته است: «همان‌طور که با هواوی و ۵G مشکل داشتیم، حالا با خودرو‌های برقی چینی هم همین مشکل را داریم؛ همه آن‌ها می‌توانند با یک فرمان از سوی سازنده غیرفعال شوند.» او هشدار می‌دهد که در صورت بحران با چین، این کشور می‌تواند با بازبرنامه‌ریزی خودروها، لندن را فلج کند.

پایگاه اینترنتی ان.بی.سی نیوز در ادامه می‌نویسد که کن مونرو، بنیان‌گذار شرکت امنیت سایبری Pen Test Partners، نیز گفته است که این مسئله فقط مختص خودرو‌های چینی نیست و حتی خودرو‌هایی مانند تسلا نیز با اتصال اینترنتی مشابه، در معرض چنین خطراتی قرار دارند. او تأکید کرده که تنها راه‌حل واقعی، حذف کامل اتصال اینترنتی از این وسایل نقلیه است.

شرکت Ruter در نروژ اعلام کرده که اقداماتی مانند اعمال کنترل‌های سخت‌گیرانه‌تر در خرید‌های آینده، نصب فایروال برای مقابله با هکر‌ها و همکاری با نهاد‌های ملی و محلی برای تدوین الزامات امنیت سایبری را آغاز کرده است.

پاسخ کارشناسان به این اقدامات چندان امیدوارکننده نیست. مونرو گفته است: «نه واقعاً.» او توضیح داده که هر میزان از اتصال و قابلیت به‌روزرسانی نرم‌افزار، که مصرف‌کنندگان خواهان آن هستند، باید فعال باشد. به باور او، تنها راه‌حل واقعی، قطع کامل اتصال اینترنتی از این وسایل نقلیه است.

مونرو در پایان پرسیده که آیا چین واقعاً حاضر است برای اثبات یک موضع سیاسی یا نظامی، صنعت صادرات خودرو خود را نابود کند؟ او پاسخ داده: «در محدوده امکان‌پذیری هست، اما احتمال آن بسیار اندک است.»