پژوهشگران MIT با بررسی مغز افراد کم‌خواب دریافتند که کمبود خواب باعث می‌شود مغز در طول بیداری تلاش کند خود را پاکسازی کند و همین امر منجر به افت تمرکز و کاهش عملکرد شناختی می‌شود.

به گزارش MIT، خواب تنها استراحت نیست، بلکه فرآیندی حیاتی برای بازسازی مغز است. حتی یک شب بی‌خوابی می‌تواند تعادل مغز را به هم بزند و باعث فراموشی، کندی ذهن و کاهش توانایی تمرکز شود. اسکن‌های مغزی نشان می‌دهند در خواب نورون‌ها بازنشانی می‌شوند و مایعات مغزی زباله‌ها را از مغز پاک می‌کنند.

در این مطالعه، ۲۶ داوطلب دوبار آزمایش شدند: یک‌بار پس از خواب کامل و یک‌بار پس از بیداری کامل. پژوهشگران با استفاده از fMRI، EEG و بررسی واکنش چشم‌ها و آزمون‌های رفتاری دریافتند که وقتی افراد کم‌خواب تمرکز خود را از دست می‌دهند، موج‌های مایع مغزی-نخاعی (CSF) وارد مغز می‌شوند و فرآیند پاکسازی مغز آغاز می‌شود. این موج‌ها با افت توجه همراه است و همزمان تغییرات بدنی مانند کاهش ضربان قلب، کند شدن تنفس و کوچک شدن مردمک رخ می‌دهد. با بازگشت توجه، مایع دوباره به مغز بازمی‌گردد.

لارا لوئیس از MIT توضیح می‌دهد: «وقتی خواب کافی ندارید، مغز تلاش می‌کند وارد حالت شبیه خواب شود تا برخی عملکرد‌های شناختی را بازیابی کند. اما این فرآیند با افت توجه و کاهش عملکرد همراه است.»

محققان معتقدند این تغییرات ممکن است توسط یک مدار واحد مغزی، به ویژه سیستم نورآدرنرژیک، کنترل شود که جریان خون، مایعات مغز و هوشیاری را هماهنگ می‌کند.

این مطالعه که توضیحی علمی برای کاهش تمرکز پس از کم‌خوابی ارائه می‌دهد، در نشریه Nature Neuroscience منتشر شده است.

انتهای پیام/