نتایج یک نظرسنجی از سوی مجله معتبر «الزویر» نشان میدهد فشارهایی که روی پژوهشگران برای انتشار مقاله وجود دارد رو به افزایش است و این در حالی است که زمان و منابع لازم برای انجام پژوهش کاهش یافته است.
به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ در نظرسنجی مجله الزویر هزاران دانشمند از ۱۱۳ کشور میگویند فشارهای شغلی پژوهشگر بودن در حال افزایش است. آنها میگویند در حالی فشار برای انتشار یافتههایشان بیشتر شده است که زمان و منابع کمتری برای انجام پژوهش دارند. گفتنی است که این نتیجه نظرسنجی از سه هزار و ۲۰۰ پژوهشگر است.
این نتایج از گزارش «پژوهشگر آینده ۲۰۲۵» الزویر به دست آمده که بین اوت و سپتامبر انجام شده است، تا ببیند پژوهشگران چشمانداز در حال تحول علم را چطور ارزیابی میکنند.
حدود ۶۸ درصد پاسخدهندگان گفتهاند که فشار برای انتشار یافتههایشان نسبت به ۲ تا سه سال قبل بیشتر شده است و فقط ۴۵ درصد موافقند که زمان کافی برای پژوهش دارند. نگرانی دیگر عدم قطعیت درباره تأمین مالی است؛ به طوری که فقط ۳۳ درصد انتظار دارند که بودجه حوزه کاریشان در ۲ تا سه سال آینده افزایش پیدا کند. این رقم در آمریکای شمالی فقط ۱۱ درصد بود، که بازتابدهنده کاهش بیسابقه بودجه پژوهشی در آمریکا طی سال جاری است.
کلودیا سوئموتو، متخصص پیریشناسی در دانشکده پزشکی دانشگاه سائوپائولو به عنوان یک پژوهشگر در برزیل، میگوید: من کاملا با یافتههای این گزارش همذاتپنداری میکنم؛ بهخصوص در مورد افزایش فشار برای چاپ مقاله با وجود زمان و منابع محدود. تقاضا برای بهرهوری در سالهای اخیر افزایش یافته است، اما فرصتهای تأمین مالی و دسترسی به نیروی انسانی متخصص همچنان در برزیل و سایر کشورهای کمدرآمد و میاندرآمد محدود است.
سوئموتو میگوید: این عدم تعادل یعنی فشار زیاد و منابع محدود غالبا پژوهشگران را مجبور میکند با امکانات کم کار بیشتری انجام دهند و این امر میتواند روی کیفیت و نوآوری پژوهش اثر بگذارد. کامنتهای پژوهشگران در این نظرسنجی نشان میدهد کمبود وقت ناشی از مطالبات اداری و آموزشی رو به افزایش است و در راستای آن درگیری گسترده با پیدا کردن و کسب منابع مالی روز به روز افزایش مییابد.
آناستازیا بورشفْسکی، مهندس دانشگاه گرونینگن در هلند، میگوید: به همین دلیل برخی پژوهشگران از اینکه نسبت کسانی که میگویند زمان کافی دارند تا این حد زیاد است تعجب کردهاند. من شگفتزدهام که ۴۵ درصد احساس میکنند وقت کافی برای پژوهش دارند. من هیچکس را نمیشناسم که چنین احساسی داشته باشد.
کدام پژوهشگران میخواهند مهاجرت کنند؟
نظرسنجی همچنین نشان میدهد که تقریبا ۳۰ درصد پاسخدهندگان در ۲ سال آینده برای پیشبرد حرفه خود به فکر مهاجرت به کشور دیگر هستند.
یاکو فنلون، اخترشناس دانشگاه کیل در بریتانیا، میگوید: دانشمندان به دلیل ماهیت بازار کار به جابهجایی بین کشورها عادت دارند، اما امروز سیاست هم تأثیر بسیار مهمی دارد.
حدود ۴۰ درصد پژوهشگران در ایالات متحده احتمال مهاجرت را مطرح کردهاند (۱۶ واحد درصد بیشتر از نظرسنجی مشابه الزویر در ۲۰۲۲)، اما فقط ۱۳ درصد پژوهشگران در چین به آن فکر میکنند (۲۲ واحد درصد کمتر از ۲۰۲۲).
فنلون میگوید: چین اقامت را برای دانشمندان چینی بسیار جذابتر کرده است، آن هم در حالی که دولت آمریکا به شکلی بیسابقه نسبت به دانشمندان خصومت نشان داده، بهخصوص در موضوعاتی که نظر دولت متفاوت است و درباره تنوع و شمول.
این سهم بالا در آمریکا با یک نظرسنجی نیچر در مارس همخوان است که نشان داده بود ۷۵ درصد از هزار و ۶۰۰ دانشمند آمریکایی بعد از انتخاب دونالد ترامپ به فکر مهاجرت هستند و بسیاری از آنها به دنبال شغل در اروپا یا کانادا بودند.
در نظرسنجی الزویر، بزرگترین انگیزههای مهاجرت عبارت بودند از: توازن بهتر کار و زندگی، منابع مالی بیشتر و آزادی بیشتر برای دنبال کردن علایق پژوهشی. کانادا، آلمان و آمریکا بهعنوان مقصدهای اصلی مطرح شدهاند.
استفاده از هوش مصنوعی در پژوهش
بخش زیادی از نظرسنجی الزویر مربوط به استفاده فزاینده از هوش مصنوعی در علم بود. حدود ۵۸ درصد پاسخدهندگان گفتهاند از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده کردهاند، در مقایسه با ۳۷ درصد در ۲۰۲۴. اما فقط ۳۲ درصد فکر میکنند که مؤسسهشان حاکمیت خوب برای هوش مصنوعی دارد و فقط ۲۷ درصد میگویند آموزش کافی برای استفاده از آن دارند.
این یافتهها با یک نظرسنجی شرکت وایلی در فوریه (از حدود پنج هزار پژوهشگر در بیش از ۷۰ کشور) همخوان است که نشان داد بسیاری از پژوهشگران معتقدند هوش مصنوعی درحال تبدیل شدن به بخش مرکزی پژوهش و انتشارات علمی است، اما حمایت کافی برای استفاده مؤثر از آن ندارند.
حدود ۵۸ درصد پژوهشگران فکر میکنند ابزارهای هوش مصنوعی میتواند زمان آنها را صرفهجویی کند، از جمله در یافتن و خلاصهسازی پژوهشها، انجام مرور ادبیات، تحلیل داده و کمک به نوشتن پروپوزال یا مقالههای علمی.
« سوئموتو میگوید: در حالی که ابزارهای هوش مصنوعی میتواند به طور قابلتوجهی تحلیل داده، نوشتن و تولید ایده را سرعت ببخشد، اما از نظر من همچنان در زمینه منبع و کیفیت اطلاعاتی که ارائه میکند غیرقابل اعتماد است. هوش مصنوعی میتواند متحولکننده باشد، اما فقط وقتی که به شکلی انتقادی و مسئولانه توسط پژوهشگران باتجربه استفاده شود؛ کسانی که توان ارزیابی و تفسیر درست نتایج را دارند.
انتهای پیام/