به گزارش ایرنا، در ماه‌های اخیر نشانه‌هایی از بازگشت نوعی از مسیحیت در انگلیس پدیدار شده که بیش از آنکه بر آموزه‌های دینی تکیه داشته باشد، با مفاهیم هویتی و ملی‌گرایانه درهم آمیخته است. یکی از نمودهای این روند در گزارش اخیر شبکه اسکای‌نیوز درباره فعالیت‌های کشیشی به‌نام سیرین دوار در سواحل کورن‌وال منعکس شده است. دوار که خود را «اسقف راستین» می‌نامد، با برگزاری آیین‌های خاص مذهبی و سخنرانی در تجمع‌های خیابانی، مردم را به بازگشت به «ریشه‌های مسیحی بریتانیا» فرامی‌خواند. اما منتقدان می‌گویند او و هم‌فکرانش در عمل با بهره‌گیری از نمادهای مذهبی و احساسات دینی، در پی انتقال پیام‌های سیاسی و اجتماعی خاص خود هستند.
در یکی از تجمع‌های اخیر گروه موسوم به «اتحاد برای پادشاهی» در لندن، پرچم‌های انگلیسی، صلیب‌های چوبی و شعارهای مذهبی در کنار پیام‌های ملی‌گرایانه دیده می‌شد که یادآور هم‌پوشانی دین و سیاست در قرون گذشته است، اما این بار در قالبی مدرن و با شبکه‌های اجتماعی و تریبون‌های اینترنتی تقویت شده است. گزارش اسکای‌نیوز نشان می‌دهد که مخاطبان این جنبش به طور کلی مذهبی یا وابسته به کلیسا نیستند، بلکه بیشتر از میان افراد سرخورده از نظم سیاسی و اجتماعی کنونی انتخاب می‌شوند که در پی معنایی تازه برای هویت ملی خود می‌گردند.
ماریا پاور نویسنده کتاب «کلیسا، راست افراطی و ادعای مسیحیت»، در گفت‌وگو با شبکه اسکای نیوز توضیح می‌دهد که پدیده «ملی‌گرایی مسیحی» در انگلیس ریشه‌هایی تاریخی دارد و پیش‌تر در ایرلند شمالی نیز دیده شده است، اما شکل کنونی آن بیش از هر زمان دیگر به مدل آمریکایی نزدیک می‌شود. به گفته وی، ظهور پادکست‌ها، کلیساهای مستقل و واعظانی با حضور پررنگ در فضای مجازی، بستری تازه برای این گفتمان فراهم کرده است که به جای پیام صلح و شفقت، از واژگانی چون «مبارزه» و «بازپس‌گیری فرهنگ» بهره می‌گیرد.
در همین حال، جامعه‌شناسان دینی هشدار می‌دهند که این تحرکات در بستر کاهش چشمگیر پیوند مردم با کلیسا رخ می‌دهد. داده‌های رسمی اداره آمار ملی انگلیس و ولز نشان می‌دهد که تنها ۴۶ درصد جمعیت خود را مسیحی معرفی کرده‌اند که در مقایسه با سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۳ درصد کاهش نشان می‌دهد. این شکاف، به باور تحلیلگران، سبب شده تا برخی جریان‌های حاشیه‌ای تلاش کنند با زبان دین و در پوشش بازگشت به سنت‌ها، خلأ هویتی جامعه را پُر کنند و در این میان، پیوند میان دین و ملی‌گرایی را به ابزار جلب مخاطب تبدیل سازند.
شماری از رهبران کلیسای انگلستان در واکنش به این روند، طی بیانیه‌ای مشترک نسبت به تحریف نمادهای مسیحی هشدار داده و تأکید کرده‌اند که صلح، فروتنی و مهربانی، پایه‌های واقعی ایمان هستند نه شعارهای پرخاشگرانه. با این حال، چهره‌هایی چون سیرین دوار و ریکی دولان، از مبلغان پرطرفدار در فضای مجازی، همچنان برنامه‌های خود را ادامه می‌دهند و با تکیه بر روایت‌های عاطفی از ایمان و وطن، مخاطبان جدیدی جذب می‌کنند.
کارشناسان رسانه‌ای می‌گویند حضور پررنگ این چهره‌ها در سکوهایی چون یوتیوب و تیک‌تاک، موجب شده تا پیام آنها حتی به نسل جوان که ارتباطش با کلیسا از میان رفته و از بحران هویت رنج می‌برد، برسد.
از سوی دیگر، برخی اندیشکده‌ها مانند «تئوس» در لندن معتقدند هنوز نمی‌توان از «راست مسیحی» به‌عنوان یک جریان سازمان‌یافته سخن گفت، زیرا این پدیده فاقد انسجام نهادی و پشتوانه مالی مشابه جریان‌های آمریکایی است. به باور آنها، آنچه اکنون در انگلیس دیده می‌شود بیشتر جنبشی واکنشی و پراکنده است تا یک جنبش مذهبی منسجم. با این حال، این اندیشکده‌ها تأکید می‌کنند که بی‌تفاوتی نهادهای رسمی نسبت به رشد چنین صداهایی، می‌تواند در آینده به شکل‌گیری شبکه‌ای از کلیساهای موازی و روحانیون خارج از چارچوب رسمی بینجامد.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند که رشد گفتمان‌های انحصارطلب مذهبی می‌تواند به شکاف‌های جدید هویتی دامن بزند و اعتماد عمومی به نهادهای دینی را بیش از پیش تضعیف کند. آنها هشدار می‌دهند که اگر دولت و کلیسا به بازتعریف جایگاه دین در عرصه عمومی نپردازند، خطر گسترش شکاف‌های اجتماعی افزایش خواهد یافت.
در نهایت، آنچه در انگلیس در حال شکل‌گیری است، تنها آیینی مذهبی یا حرکتی گذرا نیست، بلکه بازتابی از دگرگونی‌های عمیق در لایه‌های اجتماعی این کشور است که از خلأ معنوی، بحران هویت و بی‌اعتمادی عمومی تغذیه می‌شود. رشد جریان راست مسیحی در چنین فضایی، نشانه‌ای از نارضایتی انباشته و جست‌وجوی جمعی برای معنا در جامعه‌ای است که پیوندهای سنتی خود را از دست داده است. ناظران معتقدند تداوم این روند می‌تواند به شکاف‌های تازه فرهنگی و هویتی در انگلیس دامن بزند و به یکی از دغدغه‌های جدی جامعه‌شناسان و نهادهای دینی این کشور بدل شود.