به گزارش روز دوشنبه گروه علمی ایرنا، حسین سیمایی، امروز دوشنبه؛ ۱۹ آبان‌ماه در پیام خود به نشست «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» نوشت:
بسم الله الرحمن الرحیم
حضار محترم، اساتید ارجمند، پژوهشگران و مروجان گرانقدر علم؛ در آستانه «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه»، مراتب احترام و ارادت خود را به یکایک شما جامعه ترویج علمی کشور ابلاغ می‌دارم. این روز، فرصتی است تا نه صرفاً به دستاوردهای علمی، بلکه به فلسفه و رسالت وجودی علم در حیات جمعی بپردازیم و نقش آن را در ساختن جهانی عادلانه‌تر، صلح‌آمیزتر و توسعه‌یافته‌تر بازنگری کنیم.
امروز هیچ دولتی تردید ندارد که علم، همچون نیرویی سازنده و راهگشا، می‌تواند مسیری مطمئن برای گسترش صلح، عدالت و رفاه فراهم کند.
از انجمن ترویج علم ایران که با همت والای خود، پرچم این گفتمان حیاتی را برافراشته و این رویداد ارزشمند را تدارک دیده‌اند، صمیمانه سپاسگزارم. نقش مروجان علم، امروز دیگر یک فعالیت جانبی نیست؛ بلکه یک وظیفه راهبردی و ملی در کشور است.
همان‌گونه که بارها و از ابتدا در برنامه‌های وزارت علوم تأکید کرده‌ام، یکی از مأموریت‌های اصلی و کلیدی ما در این دوره، ترویج گفتمان علم، عقلانیت و جامعه‌پذیر کردن دانش در برابر هجمه روزافزون شبه‌علم و رویکردهای ضدعلم است. بی‌اعتنایی به معیارهای علمی، نه‌تنها اعتماد عمومی را مخدوش می‌کند، بلکه می‌تواند امنیت و آینده جامعه را تهدید کند.
این وظیفه دولت، دانشگاه، رسانه و نهادهای فرهنگی است که با تقویت سواد علمی، و ترویج تفکر انتقادی، سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضد دانش ایجاد کنند؛ جریان‌هایی که به دین و دانش، توأمان ضربه زدند و با رویکردهای خرافی و ترویج هر آنچه غیر عقلانی است،تهدیدی برای خرد ایرانی و اسلامیِ کهن این مرز و بومند. برای تحقق این مهم، از تمامی دانشگاهیان، سازمان‌ها، نهادها، رسانه‌ها و به‌ویژه انجمن‌های ترویجی می‌خواهم که در این مسیر ملی، یاران و همکاران وزارت علوم باشند.
دانشگاهیان باید فنون ارائه و اشاعه کار علمی را بیاموزند و مروجان نیز باید با شجاعت تمام، مرزهای علم و شبه‌علم را برای عموم مردم تبیین کنند. پیام ما در این روز جهانی علم، یک جمله است: «علم، باید از لابراتوارها به متن زندگی مردم بیاید و با تقویت عقلانیت و تفکر نقاد، زمینه توسعه پایدار، رفاه عمومی و صلح همگانی را فراهم سازد.»
روز جهانی علم، به ما یادآور می‌شود که علم را نباید در برج عاج دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها محصور کرد. علم، هنگامی به اوج کمال می‌رسد که در خدمت توسعه پایدار، کاهش رنج‌ها و تقویت صلح قرار گیرد. گفتمان غالب در دوره کنونی آموزش عالی کشور، همان‌گونه که بارها بر آن تأکید کرده‌ام، باید گفتمان مسئولیت اجتماعی باشد. این مسئولیت، ایجاب می‌کند تا دانشگاه و جامعه علمی، فعالانه در حل مسائل کلان کشور، از چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی گرفته تا مسائل فرهنگی و اجتماعی، نقش‌آفرینی کند.
ما نیازمند دانشگاهی هستیم که نقش‌آفرین باشد. دانشگاهی که بتواند خرد جمعی و عقلانیت را در متن جامعه نهادینه کند. و این همان تعبیر دیگر و ترجمان امروزیِ مفهوم دینی و نقلیِ «علمِ نافع» در میراث غنی احادیث و ادعیه اسلامی است؛ علمی که امامان معصوم ما را به آن دعوت و از فراگیری نقطه مقابلِ آن، علم غیرنافع بر حذر می‌داشتند؛ به امید روزهای درخشان‌تر ِ توسعه ایران عزیز در پرتوی حکمرانیِ علمی و عقلانیتِ نقاد.
به گزارش ایرنا، پس از کنفرانس جهانی علوم در سال ۱۹۹۹ میلادی، سازمان فرهنگی، علمی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) و شورای بین‌المللی علوم از سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰)، دهم نوامبر برابر با ۱۹ آبان‌ماه را به عنوان «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» اعلام کردند. از مهم‌ترین اهداف یونسکو از نامگذاری روز علم، بهره‌مندی آحاد جامعه از ثمرات علم، فناوری و نوآوری، ایجاد بستر و فضای مناسب گفتمان پیرامون تاثیر علم، فن آوری و نوآوری بر زندگی مردم، صلح و توسعه و معرفی برخی موقعیت‌های جدید بوده که موجب ارتقای کیفیت عمومی زندگی می‌شود.
نامگذاری روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه هرچند ارج نهادن به علم و فناوری علمی و بانیان علم خوانده شده است؛ در عین‌حال تلاش در راستای ایجاد پیوند میان فناوری‌های علمی و بهبود کیفیت زندگی عمومی و کاهش و مهار تهدیدهای اقلیمی ناشی از تولید و فناوری‌های تکنولوژیک نیز بوده است.
مهم‌ترین اهداف برگزاری برنامه‌های روز جهانی علم:
- بهره‌مندی آحاد جامعه از ثمرات علم، فناوری و نوآوری.
- ایجاد بستر و فضای مناسب گفتمان پیرامون تأثیر علم، فناوری و نوآوری بر زندگی روزمره مردم.
- ایجاد تمهیدات لازم برای بازدیدهای عمومی از موزه‌های علمی کشور.
- معرفی پیشکسوتان و شخصیت‌های علمی برجسته کشور.
- ایجاد زمینه مناسب برای آشنایی دانش‌آموزان با مهارت‌ها و مشاغل علمی.
- بازدید عمومی از مراکز و مؤسسات مؤثر در ایجاد تعامل بین علم، صلح و توسعه.
- معرفی برخی موقعیت‌های نوین که موجب ارتقای کیفیت عمومی زندگی می‌شود.
بسیاری از کشورها از نامگذاری دهم نوامبر به عنوان روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه از سوی یونسکو استقبال کرده‌اند و این نامگذاری در تقویم رسمی بسیاری از کشورها ثبت شده است. از این‌رو، دهم نوامبر به عنوان روز جهانی علم از سوی سازمان یونسکو، کشورها و سازمان‌های فعال در این زمینه، گرامی داشته می‌شود.