شناسهٔ خبر: 75737289 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

حجت‌الاسلام قرائتی:

قرآن را برای فهمیدن و عمل کردن بخوانیم، نه برای حفظ ظاهر

حجت‌الاسلام قرائتی گفت: قرآن را هم باید برای فهم و عمل بخوانیم، نه‌تنها برای حفظ ظاهر. یکی می‌گفت من قرآن را «اجاره‌ای» حفظ کرده‌ام، یعنی حفظ کرده‌ام، اما نفهمیده‌ام. حفظ قرآن باید با درک و تأمل باشد تا فایده‌ای داشته باشد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری ایمنا، حجت‌الاسلام محسن قرائتی استاد و مفسر قرآن کریم امروز _یکشنبه هجدهم آبان_ خطاب به سی‌ونهمین جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور پیامی صادر کرد. متن این پیام به شرح زیر است:

«تنها آیه‌ای که همه مردم باید بخوانند، آیه‌ی «اهدنا الصراط المستقیم» است. ما در شبانه‌روز هفده رکعت نماز می‌خوانیم که ده رکعت آن سوره حمد است. در هر حمد، این آیه را می‌گوئیم، یعنی پیامبر ما، که اشرف مخلوقات است، روزی بیست‌ویک بار به خدا می‌گفت: اهدنا الصراط المستقیم.

راه مستقیم چیست؟ چون هر طرف را که نگاه می‌کنی، می‌بینی انحرافی وجود دارد. انسان در جست‌وجوی راه درست است. او نمی‌تواند بدون مسیر باشد؛ باید بداند چه می‌خورد، چه می‌پوشد، چه می‌خواهد و چه راهی را طی می‌کند. اما کدام راه درست است؟ یکی می‌گوید هرچه دلم می‌خواهد انجام می‌دهم؛ این راه درستی نیست، چون چه بسا بعداً پشیمان شود. راه ما قابل اطمینان نیست، چون بارها و بارها اشتباه کرده‌ایم. راه طاغوت‌ها زور است، راه مردم تابع هوس‌هاست. بعضی می‌گویند چون مردم این گونه‌اند، ما هم همان‌گونه باشیم. این می‌شود بت‌پرستی و پیروی کورکورانه از نیاکان. قرآن می‌فرماید: أنتم و آباؤکم، هم خودتان گمراهید و هم پدرانتان. اگر پدرانمان خطا رفتند، ما هم نباید همان مسیر را ادامه دهیم. این معنای عمیق «اهدنا الصراط المستقیم» است.

انسان یا در افراط است یا در تفریط؛ یا تند می‌رود یا کند. این در انتخاب همسر، رشته تحصیلی، دوست و حتی نوع ورزش هم دیده می‌شود. گاهی تحقیقاتی انجام می‌دهیم که فایده‌ای ندارد. پژوهش باید مشکلی از جامعه یا از یک فرد را حل کند. یکی از شعارهای چند سال اخیر من این است که هر کاری می‌کنید چه درس خواندن، چه تحقیق، چه تدریس باید یا واجب باشد، یا مستحب، یا مشکلی را حل کند. حتی بعضی سؤال‌های مذهبی نیز لازم نیست پرسیده شوند. مثلاً این سوال که آیا امام زمان (عج) زن و فرزند دارند یا نه، نه واجب است دانستنش، نه مستحب، نه مشکلی از جامعه حل می‌کند.

طلاق‌ها برای چیست؟ چون انتخاب‌ها درست نیست. از روی نگاه و لبخند و برخورد خیابانی ازدواج می‌شود. بعد که پرده کنار می‌رود، می‌بینند شناختشان اشتباه بوده است. به همین دلیل قرآن می‌گوید: مشورت کنید با عاقلان و متدینان تا راه مستقیم را پیدا کنید. در باورها نیز بعضی افراط می‌کنند. برخی به درخت یا چاه آب معتقد می‌شوند، بعضی دیگر توسل به امام را شرک می‌دانند. در عبادت نیز همین‌گونه است؛ نه باید در نماز فریاد زد، نه چنان آهسته که خودت هم نشنوی.

قرآن چهار بار فرموده: و بالوالدین إحساناً. اما اگر پدر و مادر در مسیر نادرستند، نباید از آنان اطاعت کرد. احترام والدین حد دارد؛ تا زمانی که در مسیر حق باشند. در خوردن و پوشیدن هم حد نگه‌دارید. قرآن ۱۱۵ بار از دنیا و ۱۱۵ بار از آخرت یاد کرده است؛ یعنی میان این دو باید تعادل باشد. در روایات آمده: از ما نیست کسی که دنیا را رها کند و فقط به آخرت بچسبد، و از ما نیست کسی که آخرت را رها کند و فقط به دنیا بپردازد. محبت نیز باید به اندازه باشد. پدر و مادرها در اظهار علاقه به فرزندان باید مواظب باشند. اگر یکی را ببوسند و دیگری را نه، حسادت ایجاد می‌شود؛ و حسادت بسیار خطرناک است.

در مطالعه هم باید میانه‌روی باشد. بعضی شب امتحان تا صبح می‌خوانند، بعضی هم چهار ماه کتاب را باز نمی‌کنند. در عبادت نیز افراط و تفریط همین اثر را دارد. «اهدنا الصراط المستقیم» یعنی در هر کار، انتخاب، عمل و تصمیم، راه درست را از خدا بخواه. اگر اشتباه کردی، بازگرد. توبه زشت نیست، شجاعت است. کسی را بی‌دلیل بالا نبریم و بی‌دلیل تحقیر نکنیم. هر پژوهشی را انجام ندهیم، هر کتابی را نخوانیم. عمر کوتاه است؛ باید صرف کار واجب، مفید و ماندگار شود. خورشید، ماه، باد و باران همه برای ما مسخر شده‌اند. اگر درس نخوانیم و خدمت نکنیم، به هستی ظلم کرده‌ایم. خدمتی که می‌کنیم باید ماندگار باشد، نه یک‌بار مصرف.

قرآن را هم باید برای فهم و عمل بخوانیم، نه فقط برای حفظ ظاهر. یکی می‌گفت من قرآن را «اجاره‌ای» حفظ کرده‌ام! یعنی حفظ کرده‌ام ولی نفهمیده‌ام. حفظ قرآن باید با درک و تأمل باشد تا فایده‌ای داشته باشد. در مناجات‌ها آمده است: «فیما أفنیت عمری؟» یعنی عمرت را در چه راهی صرف کردی؟ کلمه «صراط» چهل بار در قرآن آمده است و بیشترِ آن‌ها در ترکیب «الصراط المستقیم». یعنی همواره باید از خدا بخواهیم که ما را در مسیر درست بدارد.

از اینکه در این مسابقات قرآنی شرکت کردید خوشحالم. من هم چند دقیقه درباره‌ی کلمه‌ی «اهدنا الصراط المستقیم» صحبت کردم. از دیدارتان لذت بردم و از اینکه ضعیف شده‌ام و نمی‌توانم ارتباطم را مثل گذشته با شما حفظ کنم، عذر می‌خواهم. خدا همه‌ی شما را حفظ کند و ان‌شاءالله همگان را در همه‌ی امور به راه مستقیم هدایت فرماید.»