خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - معصومه مجدم: آلودگی هوا در خوزستان در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و بهداشتی کشور تبدیل شده است؛ چالشی که ابعاد آن تنها به شاخص‌های فنی و داده‌های ایستگاه‌های سنجش محدود نمی‌شود و پیامدهای گسترده اجتماعی، آموزشی و روانی را نیز در پی داشته است.

ترکیب ریزگردهای ناشی از خشکسالی‌های پی‌درپی، کاهش سطح تالاب‌ها، فعالیت‌های صنعتی و سایر مشکلات زیست محیطی، شرایطی را رقم زده که در بسیاری از روزهای سال، کیفیت هوا از حد استانداردهای ملی و بین‌المللی فراتر می‌رود و سلامت گروه‌های حساس به‌ویژه کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

از این رو بر آن شدیم تا در گزارشی، ضمن بررسی شاخص‌های کیفی موجود، به ابعاد انسانی، اجتماعی و آموزشی این معضل بپردازیم و تجربه زیست خانواده‌های اهوازی را نیز منعکس نمائیم آنچه در پی می‌آید ماحصل این گزارش است:

در همین زمینه سیدمحسن موسوی زاده نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: در خصوص آلودگی هوا به رئیس جمهور، سازمان محیط زیست و همه متولیان امر تذکر داده‌ایم.

وی با بیان اینکه از آغاز سال تحصیلی که حدود ۳۲ روز از آن می‌گذرد، هشت روز تعطیلی داشته ایم افزود: در بهاری ترین روزهای آموزش در خوزستان این میزان تعطیلی را داشته‌ایم که قابل تحمل نیست، باید به چه کسی این را بگوییم که بپذیرند؟

تذکر به رئیس جمهور

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی گفت: به رئیس جمهور گفته‌ایم مسئولیت این موضوع متوجه شخص شما است که باید آن را پیگیری کنید، با وزارت امور خارجه، کشور عراق و سازمان ملل رایزنی داشته باشد چرا که دود آسمان خوزستان به دلیل آتش سوزی‌های بخش عراقی تالاب هورالعظیم است.

به گفته موسوی زاده، بخش عراقی تالاب کاملاً سوخته است، از خاک به دلیل وجود گاز متان دود برمی آید که تا غرقابی صورت نگیرد و حدود ۶ سانت ارتفاع آب بالا نیاید، این دود کماکان ادامه دارد.

آب جای دیگری می‌رود

وی با تاکید بر تساهل کشور عراق، بیان کرد: آب را به جای دیگری هدایت می‌کنند لذا باید به واسطه سازمان ملل، آنها را ملزم به رهاسازی آب کرد.

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی با اشاره به آلودگی حاصل از فلرهای نفتی گفت: وزارت نفت چند روز گذشته قراردادی با شرکت چینی منعقد کرد که مقرر شد ۳۰ مشعل در ۱۸ ماه در محدوده اهواز و گچساران خاموش، گاز آنها جمع آوری و صادر شود.

موسوی زاده افزود: همچنین شرکت نیشکر نیز با تذکراتی که به آنها داده شد و آنها کارهایی انجام داده‌اند، بنابراین اکثر آلودگی‌هایی که این روزها در آسمان خوزستان شاهد آن هستیم ناشی از دود بخش عراقی هورالعظیم است.

وی تاکید کرد: تا زمانی که دولت وارد نشود، با کمک سازمان ملل نشستی با دولت عراق نداشته باشد و آنها را به رهاسازی آب ملزم نکنند، همچنان دود حاوی امراض و بیماری‌ها را در استان خواهیم داشت.

حلبچه ای دیگر در خوزستان

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: در تذکرم به رئیس جمهور گفته‌ام اگر جلو این مسائل گرفته نشود، حلبچه ای دیگر در راه خوزستان است زیرا بستر هورالعظیم مملو از آلودگی‌های زمان جنگ است و این دودها خطرناک هستند.

موسوی زاده تاکید کرد: اگر بخواهند از خوزستان هزینه کنند، چیزی برای کنترل وجود ندارد. یا چنانچه قصد هدایت آب از رودخانه کرخه را داشته باشند آنگاه آبی برای کشاورزی و دامداری نمی‌ماند.

به گفته وی، اگر دولت از طریق سازمان ملل با عراق ننشیند و جلوی این موضوعات گرفته نشود، تعطیلی‌هایی که این روزها شاهد آن هستیم، علاوه بر ضرر زدن به سلامت و اقتصاد مردم، با استمرار، افت آموزشی را رقم می‌زنند.

با توجه به اینکه حدود ۲۵ هزار هکتار از مساحت تالاب تحت تأثیر مستقیم آتش سوزی قرار داشت لذا اثرگذاری هواپیمای آبپاش کمتر از پنج درصد بوده که می‌توان گفت عملاً این راه حل موفقیت آمیز نبوده است که موسوی زاده در این خصوص گفت: هواپیمای آبپاش تنها زمین را مرطوب می‌کند بنابراین نه با یک هواپیما بلکه ۱۰ هواپیما هم مشکل را حل نمی‌کند.

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: تعطیلی پاک کردن صورت مسئله است و راه حل محسوب نمی‌شود. این تعطیلی‌ها نه تنها آموزش را با چالش مواجه کرده بلکه در روزهایی که تأخیر شروع مدارس را داشتیم، مشکلاتی از جمله ترافیک‌های سنگین را شاهد بودیم.

برای مهار دود و کنترل آلودگی هوا، روش‌های متعدد از جمله استفاده از ظرفیت دانش بنیان‌ها، دانش فناورانه و پهپادها مدنظر قرار داده شده اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است بنابراین باید رهاسازی آب را تنها راه نجات مردم خوزستان از آلودگی‌ها دانست.

ظرفیت رودخانه کرخه نیز به گونه‌ای است که یک چهارم امکان رهاسازی دارد که به گفته مسئولان در چنین شرایطی باید تاب آوری را به روش‌های مختلف افزایش داد.

این روزها آلودگی هوا دغدغه خانواده‌ها نسبت به سلامت فرزندانشان را بیش از پیش کرده است چرا که مراقبت از آنها کمترین کار ممکن است، از سویی در برابر این اتفاق بچه‌ها بی دفاع ترین هستند.

یک مادر اهوازی که فرزندش دانش‌آموز پایه پنجم ابتدایی است، در گفتگو با خبرنگار مهر از تجربه زیست خود در روزهای بحرانی آلودگی هوا می‌گوید: واقعیت این است که ما مادرها دیگر توان شمارش روزهای آلوده را نداریم. هر صبح که فرزندم را راهی مدرسه می‌کنم، اولین دغدغه‌ام این است که امروز چه مقدار از این هوای سنگین را تنفس خواهد کرد. اهواز به جایی رسیده که بوی خاک، جای هوای صبحگاهی را گرفته است. وقتی مدرسه هستن نگرانی داریم وقتی هم کلاس‌ها مجازی می‌شوند دغدغه‌های دیگری سراغ مان می‌آید، کلافه شدیم از این وضعیت.

کودکان خانه نشین

وی با اشاره به تغییر سبک زندگی کودکان، افزود: پسرم همیشه عاشق فوتبال بود، اما حالا توپش هفته‌هاست گوشه اتاق افتاده. وقتی می‌گوید مامان، هوا تاریکه… نمی‌شه بازی کرد، دلم می‌لرزد.

برومند توضیح می‌دهد که آلودگی هوا فقط یک مشکل زیست‌محیطی نیست، بلکه زندگی روزمره خانواده‌ها را مختل کرده است؛ تقریباً هر روز چشم‌مان به گوشی است که ببینیم مدرسه تعطیل می‌شود یا نه. ماندن بچه در خانه بهتر است یا فرستادنش؟ هیچ‌کدام راه‌حل نیست. وقتی سرفه‌های خشک به سراغش می‌آید، اضطراب بر زندگی مان چیره می‌شود.

این مادر اهوازی می‌گوید: این شهر خانه ما است ما به ماندنش دل بسته‌ایم. توقع زیادی نیست اگر از مسئولان بخواهیم هوایی فراهم کنند که کودکان‌مان بتوانند بدون نگرانی نفس بکشند. ما دنبال شعار نیستیم فقط سلامت بچه‌ها برایمان مهم است.

تنوع آلودگی

یکی دیگر از شهروندان اهوازی در گفتگو با خبرنگار مهر، اهواز را شهری با تنوع آلودگی هوا می‌خواند و می‌گوید: دود حاصل از آتش هورالعظیم، فلرهای نفتی، سوخت خودروها، سوزاندن زمین‌های کشاورزی، سوزاندن مزارع نیشکر و … دلیل هوای آلوده شهر هستند که نگرانی ما را نسبت به سلامت فرزندانمان تشدید می‌کند.

صادق عباس منش به آموزش مجازی ایام کرونا اشاره کرد و افزود: این یک تجربه جدید بود اما همه متوجه شدیم چیزی جای آموزش حضوری و تعامل بین دانش آموز و معلم را نمی‌گیرد بنابراین زمانی که کلاس‌ها با تأخیر شروع می‌شود نه تنها تعاملات کاهش می‌یابد بلکه تجربه کار گروهی و مشارکتی از دست می‌رود.

وی ادامه داد: برای رفت و آمد فرزندانمان سرویس مدرسه گرفته‌ایم که به دلیل تعطیلی‌های گسترده ترددها کمتر می‌شود اما هزینه‌هایی که به شرکت‌ها پرداخت شده تغییر نمی‌کند یا حداقل تاکنون چیزی در این خصوص ندیده‌ایم.

این پدر اهوازی با دو فرزند محصل می‌گوید: سال تحصیلی زمان درس خواندن است و مادامی که کلاس‌ها تشکیل نشود و یا مجازی باشند، بار تحصیل بیش از پیش بر دوش خانواده‌ها می‌افتد در حالی که اگر خانواده‌ها توانایی برطرف کردن نیاز تحصیلی را داشتند دیگر فرزندان خود را به مدرسه نمی‌فرستادند.

تدریس مجازی برقرار است

در همین زمینه ناصر علی فر مدیرکل آموزش و پرورش استان خوزستان روز گذشته در جلسه کارگروه بررسی وضعیت آموزشی مناطق استان خوزستان که با حضور رؤسای آموزش و پرورش نواحی چهارگانه اهواز، باوی، کارون، حمیدیه، هویزه و دشت آزادگان برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به شرایط فعلی، کلاس‌های غیرحضوری باید در روزهای تعطیل ناشی از آلودگی هوا از ساعت ۹ تا ۱۵ برقرار شوند تا روند یادگیری دانش‌آموزان دچار وقفه نشود.

علی‌فر نقش والدین را به‌عنوان شریکان آموزشی نظام تعلیم و تربیت حیاتی دانست و اظهار کرد: ما همه تلاش خود را برای بازگشت آموزش به وضعیت عادی و استمرار کیفیت آموزشی در استان خوزستان به‌کار خواهیم گرفت.

داشتن هوای پاک و نفس کشیدن بی دغدغه، مطالبه این روزهای مردم خوزستان است که پاییزی ترین روزهای آنها که برای دیگران جزو دلنشین ترین روزها است، برای آنها به تلخ‌ترین و غبارآلودترین روزها بدل شده است. این مردم از وعده‌های مسئولان خسته اما همچنان به درست شدن شرایط امیدوار هستند که لازم است هرچه زودتر برای حل این مسئله اقدام شود.