دکتر حسن صادقی سمرجانی رییس دانشگاه نیشابور روز شنبه در آیینی که به همین مناسبت برگزار شد ضمن ابراز خرسندی از افتتاح کارگاه مذکور، بر ضرورت تعامل و ارتباط صنعت ومعدن با دانشگاه تاکید کرد و همین کارگاه را از ثمرات مثبت آن دانست.
رییس دانشکده فناوری‌های نوین بین‌رشته‌ای دانشگاه نیشابور هم در این آیین گفت: پس از ماه‌ها برنامه‌ریزی و تلاش، درهای کارگاه تخصصی تراش فیروزه و گوهرسنگ‌ها با محوریت تراش دامله به روی استعدادهای جوان دانشگاه گشوده شد.
زهرا مختاری افزود: این کارگاه به عنوان بستری آموزشی-کاربردی، فرصتی را برای دانشجویان مقطع کارشناسی رشته های طراحی طلا و جواهر، و کارشناسی ارشد گوهرشناسی کاربردی و کانیهای صنعتی و سایر علاقه‌مندان فراهم می‌کند تا با یادگیری اصول طراحی و تراش سنگ‌های قیمتی، گامی در مسیر تبدیل ایده‌های هنری به محصولات باکیفیت بردارند و خلاقیت خود را در این عرصه به منصه ظهور برسانند.
وی ادامه داد: این طرح که با همکاری هیأت مدیره معدن فیروزه نیشابور و پشتیبانی همه‌جانبه دانشکده فناوری‌های نوین بین‌رشته‌ای به ثمر نشسته است تاکیدی بر اهمیت «تراش اصولی» به عنوان حلقه گمشده بین معدن و بازار است و در این کارگاه ثابت می‌شود که یک تراش دقیق و هنرمندانه می‌تواند سرنوشت یک سنگ را از یک ماده خام به یک اثر ماندگار تبدیل کند.
این استاد دانشگاه گفت: این همکاری، نمونه‌ای درخشان از پیوند دانشگاه و صنعت برای پرورش نسل جدیدی از هنرمند - مهندسان است که می‌توانند سرمایه‌های ملی را به ارزش‌های جهانی تبدیل کنند.
مخنتاری افزود: ما بر این باوریم که تراش، تنها یک مهارت نیست، بلکه زبانی برای گفت و گو با سنگ و آشکار کردن داستان منحصربه‌فرد درون آن است. اینجا جایی است که هنر سنتی، علم روز و سرمایه‌های ملی در کنار هم قرار می‌گیرند تا آینده‌ای درخشان را برای صنعت گوهرسنگ‌های ایران رقم بزنند.
عضو هیات علمی دانشگاه نیشابور، مدیرعامل شرکت تعاونی معدن فیروزه و عضو شورای ارتباط با صنعت دانشگاه نیشابور و از چهره‌های فعال حوزه صنعت و دانشگاه در نیشابور نیز به خبرنگار ما گفت: در سال‌های اخیر با تاکید بر توسعه تعامل میان بخش دانشگاهی و صنعتی، گام‌های مؤثری در زمینه پیوند علم و تولید برداشته شده است.
حامد فضلیانی به نحوه شکل‌گیری این ارتباط اشاره کرد و گفت: دانشگاه نیشابور برنامه‌ریزی لازم برای افزایش تعاملات بین صنعت و دانشگاه را در دستور کار قرار داده است. نخستین برنامه عملی در همین رابطه، رویدادی بود که هفته گذشته با حضور صنعتگران و استادان دانشگاه برگزار شد و یکی از نخستین ثمرات ملموس این رویکرد به شمار می‌رفت.
وی ادامه داد: پس از استقبال اولیه از این طرح تلاش می شود در ادامه یک ماه را به عنوان روز صنعت در دانشگاه از حضور مدیران صنایع بهره مند شویم و ماه بعد دانشگاهیان از واحدهای صنعتی بازدید کنند. هدف از این کار تقویت ارتباط متقابل است تا فعالان صنعتی با ظرفیت‌های علمی آشنا شوند و اعضای هیات علمی نیز از نیازهای واقعی صنعت آگاهی یابند.
عضو هیات علمی دانشگاه نیشابور گفت: هنوز آشنایی و شناخت کافی بین دو طرف شکل نگرفته است و برگزاری مستمر چنین برنامه‌هایی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد.
فضلیانی با اشاره به تجربه همکاری دانشگاه و صنعت در حوزه گوهرسنگ‌ها و فیروزه یادآور شد: ایده این همکاری در همایش "فیروزه، صنعت و فرهنگ" در سال ۹۶ شکل گرفت؛ جایی که کارشناسان دانشگاهی و فعالان معدنی به این نتیجه رسیدند که صنعت فیروزه هنوز از پشتوانه علمی و پژوهشی کافی برخوردار نیست و نتیجه این هم‌افزایی، راه‌اندازی دو رشته مهم کارشناسی «طراحی و ساخت طلا و جواهر» در سال ۱۴۰۰ و کارشناسی ارشد «گوهرشناسی» در سال ۱۴۰۱ در دانشگاه نیشابور بود.
او تاکید کرد: این دو رشته آغاز راهی جدید در آموزش و پژوهش گوهرسنگ‌ها هستند. اکنون گروه گوهرشناسی دانشگاه نیشابور سه عضو هیات علمی دارد و گروه طراحی و ساخت طلا و جواهر نیز فعالیت قابل توجهی دارد. ۸۰ دانشجو در این دو رشته مشغول تحصیل هستند و فعالیت های آموزشی و پژوهشی بسیار جدی در جریان است.
به گفته فضلیانی، گام بعدی، توسعه فعالیت‌های پژوهشی است، به خصوص در زمینه استانداردسازی و شناسنامه‌دار کردن فیروزه نیشابور، چرا که پیش نیاز شناسنامه‌دار کردن فیروزه تدوین استانداردهای دقیق برای سنجش کیفیت و پارامترهای گوهری فیروزه است و پس از آن زمینه تجارت و ورود مؤثر به بازارهای جهانی ایجاد می شود. این بخش از کار، پژوهشی و مبتنی بر دانش است که بتوان این پارامترها را بررسی و تعیین کرد.
به گفته وی، در گام بعدی ایجاد «پژوهشکده فیروزه و گوهرسنگ‌ها» در دستور کار دانشگاه نیشابور قرار دارد که اخذ مجوز آن از وزارت علوم انجام شده و فرآیند مطالعاتی آن آغاز شده است.
او اضافه کرد: دانشگاه تاکنون با همه توان ورود کرده و معدن فیروزه نیز در اجرای پروژه‌های مشترک سهیم بوده، اما برای گسترش کار، پشتیبانی کل شهرستان ضروری است.
وی درباره اهمیت اقتصادی این صنعت گفت: صنعت فیروزه تنها یک حوزه تخصصی محدود و تک وجهی نیست. در استان خراسان بیش از ۲۵ هزار نفر به طور مستقیم در این حوزه شاغلند و در شهرستان فیروزه حدود ۴۸۰ نفر عضو اتحادیه فیروزه‌تراشان هستند که این اعداد نشان می‌دهد با یک صنعت بزرگ مواجهیم که علاوه بر جنبه تولیدی، ظرفیت وسیعی در گردشگری نیز دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه نیشابور با اشاره به برنامه‌های مرتبط با «گردشگری فیروزه» توضیح داد: این حوزه می‌تواند شامل بخش‌های متنوعی چون گردشگری تجاری، زمین گردشگری، گردشگری معدن و گردشگری فرهنگی باشد.
فضلیانی افزود: از سوی دانشگاهیان طرحی برای ثبت «ژئوپارک بینالود» در نیشابور بزرگ ارائه شده که در حال پیگیری در سطح استان است و ظرفیت گردشگری بالایی ایجاد می کند.
وی همچنین به موضوع «صنایع سوغات و هدایا» در استان خراسان اشاره کرد و گفت: صنعت فیروزه باید جایگاه محوری در این مجموعه داشته باشد. این سنگ گران‌بها می‌تواند تصویر فرهنگی و اقتصادی استان را در سطح ملی و جهانی ارتقا دهد.
مدیرعامل شرکت تعاونی معدن فیروزه به همکاری چند ساله شرکت تعاونی معدن فیروزه و دانشگاه اشاره کرد که در قالب تفاهم‌نامه‌ای رسمی با هدف توسعه آموزش، پژوهش و فعالیت‌های تحقیقاتی امضا شده است.
فضلیانی افزود: راه‌اندازی کارگاه گوهرتراشی در دانشگاه، نخستین گام اجرایی این تفاهم‌نامه بوده و قرار است دامنه همکاری‌ها در آینده گسترده‌تر شود.
وی استانداردسازی فیروزه را یکی از ارکان توسعه پایدار این صنعت دانسته و معتقد است اجرای این طرح ضمن تقویت بنیه علمی دانشگاه، منافع علمی و اقتصادی فراوانی برای صنعت و دانشگاه به همراه خواهد داشت.
او بر این نکته تأکید کرد که مسیر توسعه علمی و صنعتی فیروزه نیشابور تازه آغاز شده است، اما پایه‌های آن محکم گذاشته شده و با تداوم همکاری دانشگاه، صنعت و نهادهای محلی، نیشابور بزرگ می‌تواند در آینده نزدیک جایگاه واقعی خود را به عنوان مرکز علمی و صنعتی گوهرسنگ‌های ایران و خاستگاه «فیروزه جهان» تثبیت کند.
تجهیزات کارگاهی که از سوی شرکت تعاونی معدن فیروزه برای این کارگاه در دانشگاه تهیه شده شامل دستگاه‌های تخصصی تراش، دستگاه های کاروِینگ و مجموعه‌ای از ابزار فیروزه‌تراشی است که این امکانات می‌تواند زیرساخت‌های آموزش لازم در حوزه فیروزه و گوهرسنگ ها را فراهم آورد.