الجزیره نوشت: در نشانه‌ای تازه از تشدید بحران میان روسیه و غرب، تصمیم ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه درباره امکان آغاز آماده‌سازی برای انجام آزمایش‌های هسته‌ای، یک هفته پس از آن اعلام شد که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا گفت ایالات متحده «فوراً» آزمایش‌های هسته‌ای خود را آغاز خواهد کرد.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: این اظهارات پوتین پس از آن بیان شد که آندری بلوسوف وزیر دفاع روسیه در نشست شورای امنیت این کشور پیشنهاد داد برای انجام آزمایش‌های هسته‌ای گسترده در «نووایا زمین» ــ مجمع‌الجزایری در اقیانوس منجمد شمالی ــ آماده‌سازی‌ها آغاز شود.
به گفته وزیر دفاع، «اقدامات» واشنگتن حاکی از آن است که آمریکا در حال افزایش چشمگیر سلاح‌های تهاجمی راهبردی خود است و نیروهای آن تمرین‌هایی برای اجرای ضربه هسته‌ای پیش‌دستانه علیه روسیه انجام داده‌اند.
نقطه عطف جدید
با وجود آنکه دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین تأکید کرد پوتین هنوز «دستور آغاز آزمایش» نداده و تنها از بررسی امکان آن سخن گفته، اما خود بازگشت بحث آزمایش‌های هسته‌ای میان دو قدرت، یک نقطه تحول جدید در بحران روسیه و غرب به‌ویژه در بُعد هسته‌ای به شمار می‌رود.
روسیه از سال 1990 تاکنون هیچ آزمایش هسته‌ای انفجاری انجام نداده و آمریکا از سال 1992 و چین از سال 1996 چنین آزمایش‌هایی را متوقف کرده‌اند.
خطر بازگشت به آزمایش‌های هسته‌ای در این است که می‌تواند انجماد عملی آزمایش‌های هسته‌ای که از اوایل دهه 1990 برقرار است را از بین ببرد و باعث شکل‌گیری چرخه جدیدی از اقدام و واکنش شود که احتمالاً شامل دیگر قدرت‌های هسته‌ای نیز خواهد شد.
این روند همچنین می‌تواند رژیم معاهده «منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای» را تضعیف کند، حتی با وجود آنکه برخی قدرت‌های اصلی هنوز آن را به طور رسمی تصویب نکرده‌اند.
به باور تحلیل‌گران، موضع اخیر پوتین نشانه‌ای است که دو قدرت هسته‌ای بزرگ جهان به مرحله‌ای نزدیک می‌شوند که ممکن است به تشدید بی‌سابقه تنش‌های ژئوپلیتیکی بینجامد، و اینکه آغاز آزمایش‌های هسته‌ای از سوی هر کدام، به احتمال زیاد واکنش مشابهی از سوی سایر قدرت‌های هسته‌ای ایجاد خواهد کرد.
این موضوع همچنین در شرایطی رخ می‌دهد که روابط مسکو و واشنگتن در هفته‌های اخیر به‌شدت رو به وخامت گذاشته، از جمله پس از آنکه ترامپ ــ که از عدم پیشرفت در مذاکرات صلح اوکراین «ناامید» شده ــ نشست برنامه‌ریزی‌شده بوداپست را لغو و تحریم‌های تازه‌ای علیه روسیه وضع کرد.
احیای مسابقه تسلیحاتی
به گفته دیمیتری کیم، کارشناس روابط بین‌الملل، تصمیم پوتین برای بررسی امکان انجام آزمایش‌های هسته‌ای برای غرب «غافلگیرکننده» نبود، زیرا «روسیه همواره واکنش متقابل نشان می‌دهد».
او می‌گوید آخرین آزمایش هسته‌ای روسیه در سال 1990 در سایت نووایا زمین انجام شد و از آن زمان این منطقه تنها برای آزمایش انواع دیگر تسلیحات استفاده شده است.
با این حال، اگر روسیه بخواهد آزمایش‌های هسته‌ای را از سر بگیرد، آماده‌سازی مجدد این سایت نیازمند تلاش‌های گسترده‌ای است. او اضافه می‌کند که آمریکا نیز برای آماده‌سازی مجدد سایت آزمایش‌های خود در نوادا به زمان بسیار بیشتری نیاز دارد، زیرا این سایت در شرایط نامناسبی قرار دارد.
به باور کیم، حتی اگر سخنان ترامپ «بلوف» باشد، روسیه ناچار است آن را جدی بگیرد و حداقل آماده‌سازی اولیه را انجام دهد تا واکنش آن دیرهنگام نباشد.
سناریوهای ممکن
یوری کنوتوف، تحلیلگر نظامی، معتقد است در آمریکا فشارهای داخلی علیه ترامپ افزایش خواهد یافت، زیرا بسیاری از نخبگان سیاسی خطر این مسیر را درک می‌کنند.
او سناریوهای احتمالی را چنین توضیح می‌دهد:
1. آزمایش سامانه‌های پرتاب بدون استفاده از کلاهک هسته‌ای — که تأثیر آن محدود خواهد بود.
2. آزمایش کلاهک‌ها با شبیه‌سازی رایانه‌ای بدون انفجار واقعی — که می‌تواند تنش را کاهش دهد.
3. آزمایش انفجاری واقعی — که در این صورت روسیه ناگزیر خواهد بود پاسخی برابر بدهد.
او می‌گوید با توجه به شناخته شدن ترامپ به مواضع متغیر و تند، باید طی هفته‌ها یا ماه‌های آینده منتظر روشن شدن جهت‌گیری واقعی واشنگتن و مسکو بود.
∎