شامگاه جمعه ۱۶ آبان ۱۴۰۴، میدان انقلاب اسلامی تهران شاهد برگزاری آیینی باشکوه برای رونمایی از مجسمه «زانو زنندگان برابر ایران» بود؛ اثری که به‌عنوان نماد اقتدار، صلابت و ایستادگی تاریخی ایرانیان در برابر سلطه‌گران طراحی و اجرا شده است.  

میدان انقلاب در شب رونمایی

از ساعاتی پیش از آغاز مراسم، شور و حال ویژه‌ای بر میدان انقلاب حاکم بود. صدای موسیقی‌های حماسی در فضا طنین‌انداز شده بود و خانواده‌ها، جوانان و هنرمندان با پرچم‌های سه‌رنگ ایران گرداگرد سازه تازه نصب‌شده جمع شده بودند.  

با فرارسیدن ساعت ۱۹ و پس از پخش سرود جمهوری اسلامی، پرده از مجسمه کنار رفت و جمعیت با فریاد «ایران، ایران» از اثر تازه استقبال کردند. میدان انقلاب در آن لحظه به تصویری از وحدت و غرور ملی تبدیل شد.  

نمادی برگرفته از تاریخ

مجسمه «زانو زنندگان برابر ایران» بازآفرینی لحظه‌ای تاریخی از دوران ساسانی است؛ زمانی که والریان، امپراتور روم، پس از شکست از سپاه ایران در برابر شاپور اول زانو زد.  
این اثر، به گفته برگزارکنندگان، یادآور آن است که در طول تاریخ، ایران هرگز در برابر بیگانه خم نشده و همواره سربلند ایستاده است.  

پیشینه تاریخی

در قرن سوم میلادی، امپراتوری روم و شاهنشاهی ساسانی برای کنترل مناطق مرزی، به ویژه بین‌النهرین، درگیر نبرد‌های متعددی بودند. شاپور اول، دومین شاهنشاه ساسانی، به عنوان یک فرمانروای قدرتمند، در پی گسترش قلمرو ایران و نمایش قدرت خود در برابر رومیان بود. در این میان، والرین (Valerian)، امپراتور روم، تلاش کرد تا با بازپس‌گیری مناطقی که توسط شاپور فتح شده بود، قدرت روم را در شرق تثبیت کند. اما این تصمیم به شکست بزرگی انجامید.  

شاپور این پیروزی را در سنگ‌نگاره‌های مختلفی جاودانه کرد. مشهورترین این نقش‌برجسته‌ها در نقش رستم و نقش رجب قرار دارند. در این آثار، شاپور را می‌بینیم که امپراتور والرین را در حالت زانو زده در مقابل خود نشان می‌دهد، در حالی که دیگر فرماندهان رومی نیز در حالت تسلیم تصویر شده‌اند.  

اهمیت تاریخی این واقعه

پیروزی شاپور بر والرین یکی از بزرگ‌ترین دستاورد‌های نظامی در تاریخ ایران باستان بود و موقعیت شاهنشاهی ساسانی را به عنوان یک قدرت برتر در منطقه تثبیت کرد.  
این شکست یکی از بزرگ‌ترین تحقیر‌های تاریخ روم به شمار می‌آید و باعث بی‌ثباتی در امپراتوری روم شد. این واقعه هنوز به عنوان یکی از نماد‌های غرور و افتخار ایرانیان در تاریخ شناخته می‌شود.  

ترجمان هنری تاریخ مقاومت ایران

در مراسم رونمایی از مجسمه «زانو زنندگان برابر ایران»، مهدی مذهبی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، ضمن تقدیر از هنرمندان و عوامل ساخت این اثر گفت: این مجسمه ترجمان هنریِ تاریخ مقاومت ملت ایران است؛ می‌خواستیم مفهومی که در دل تاریخ جا دارد، در میدان‌های شهر نیز دیده شود. مردم باید هر روز هنگام عبور از کنار این اثر، به خود و هویتشان افتخار کنند.  

در ادامه داوود گودرزی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران نیز در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: پویش فرهنگی «زانو زنندگان برابر ایران» تلاشی است برای نمایش عزت ملی در قالب هنر. این مجسمه فقط یک سازه نیست، بلکه نماد هویتی است که باید در چشم رهگذران تهران بدرخشد.  

وی همچنین از انتقال اثر پس از پایان نمایش موقت به یکی از ورودی‌های اصلی شهر خبر داد تا «نشان ایستادگی ایرانیان» به نشانه خوش‌آمدگویی دروازه پایتخت بدرخشد.  

صدای مردم؛ از شور تا اشک

شور مردم چشم‌گیر بود؛ از لبخند‌ها و فریاد‌های افتخار تا سکوتی عمیق هنگام مشاهده مجسمه. پیرزنی که پرچم کوچکی در دست داشت در گفت‌و‌گو با میزان گفت: سال‌هاست از کنار میدان انقلاب رد می‌شوم، اما امشب حال و هوای دیگری دارد؛ حس می‌کنم ایران همیشه زنده و استوار است.  

جوانی دیگر که با موبایل خود مراسم را به صورت زنده پخش می‌کرد، افزود: برای نسل ما این مجسمه فقط یادگار گذشته نیست، نشانه امروز و فردای ماست؛ یعنی ایران همیشه پابرجاست.  

آیینه‌ای از تاریخ در قلب پایتخت

در اطراف میدان، ۱۳ تابلو هنری بزرگ نیز نصب شده بود که روایت‌هایی تصویری از مقاومت ایرانیان در دوره‌های گوناگون را نمایش می‌دادند. از اسطوره‌های باستانی تا قهرمانان معاصر.  

بازدیدکنندگان در میان نورافشانی، موسیقی و پرچم‌های در اهتزاز، از کنار این تابلو‌ها عبور می‌کردند و هر لحظه با تلفن‌های همراه خود تصاویر را ثبت می‌کردند؛ و نهایتا
آیین رونمایی از مجسمه «زانو زنندگان برابر ایران» فراتر از یک مراسم هنری بود؛ روایتی از تاریخ استقامت ملت ایران که در قالب هنر شهری تجسم یافت.  

در شب شانزدهم آبان، میدان انقلاب نه فقط مرکز پایتخت، بلکه صحنه‌ای از هویت و غرور ایرانی بود جایی که تاریخ، امروز و فردای ایران در قامت یک اثر هنری به هم پیوستند.  

انتهای پیام/