یک تحلیلگر مسائل چین گفت: به نظر میرسد تنفسی که در مذاکرات بوسان ایجاد شد را باید یک آرامش موقت پیش از طوفان تفسیر کنیم؛ طوفانی که با شروع مجدد چالشها بین این دو ابرقدرت جهانی شکل خواهد گرفت.
حامد وفایی در گفتوگو با خبرنگار جماران، با اشاره به دیدار هفته گذشته روسای جمهور چین و آمریکا، اظهار کرد: این نشست، اولین دیدار سران دو قدرت برتر اقتصادی جهان از سال ۲۰۱۹ است و به همین دلیل انتظارات زیادی از این مذاکرات که در بوسان کره جنوبی انجام شد، وجود داشت و بسیاری معتقد بودند این دیدار چشمانداز بسیاری از تحولات آتی نظام بینالملل را تعیین خواهد کرد. مهمترین نکته، این است که در ابعاد راهبردی و بلندمدت، اتفاق خاصی در شکل مناسبات چین و آمریکا رخ نداده است و دو طرف تنها به این نتیجه رسیدهاند که یک تنفس و مکث تاکتیکی در تنشهای فیمابین ایجاد کنند.
وی با اشاره به اینکه اولین نتیجه دیدار ترامپ و شی را در بازارهای دو کشور و تجارت خارجی آنها دیدیم، افزود: خصوصا پس از اینکه ترامپ اعلام کرد که مذاکرات قابل قبولی با شی داشته، بازارهای بینالمللی واکنشی مثبت نشان دادند. همچنین این دیدار، بر معادلات جاری نظام بینالملل تأثیرگذار است. امروزه مسأله زنجیرههای تأمین، موضوع مهمی است که چین و آمریکا در رقابتهای خود مدنظر قرار دادهاند و در مناسبات ایران و چین نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
این مدرس دانشگاه تهران ادامه داد: این میدان جدیدی در روابط بینالملل است و به عرصهای برای رقابت تنگاتنگ چین و آمریکا تبدیل شده و اکنون با این تنفس تاکتیکی ایجادشده در روابط چین و آمریکا، فضای تنفسی برای گلوگاههای اساسی این حوزه به وجود خواهد آمد. جمهوری اسلامی نیز ظرفیت خوبی برای فعالیت در این زمینه دارد. حتی من معتقدم هدف اصلی تحریمها علیه ایران، جداسازی کشورمان از زنجیرههای تأمین جهانی است. از همین رو، هر چه قدر که بتوانیم سهمی از زنجیره تأمین چینی برای کشور خودمان ایجاد کنیم و نسبت به تعریف معادلات راهبردی با این کشور به توفیق برسیم، میتوانیم نسبت به حصول دستاوردهای امنیتی و ژئوپلیتیکی امیدوار باشیم.
وفایی با اشاره به موافقت چین با لغو محدودیت صادرات برخی از عناصر معدنی کمیاب به آمریکا، بیان کرد: اکنون چین حدود ۹۰ درصد عناصر معدنی و خاکی کمیاب جهان را فرآوری میکند. این عناصر در تولید خودروهای برقی، فناوریهای دفاعی و... ضروری است. حوزه دیگری که از این دیدار و تفاهمات آن تأثیر میگیرد، موضوعات منطقهای در جنوبشرق و غرب آسیا و آسیای مرکزی است. این حوزهها به شدت مورد رقابت چین و آمریکا قرار دارد.
وی با اشاره به تلاش آمریکا برای تنوعبخشی به منابع معدنی مورد نیاز خود، عنوان کرد: اجلاس کشورهای آسیای مرکزی با آمریکا تحت عنوان «C5+1» در آستانه برگزاری است. این اجلاس بر روی مواد معدنی حیاتی، مسائل لجستیک انرژی و زیرساختهای سرمایهگذاری تمرکز دارد. این نشان میدهد آمریکاییها در پی یافتن آلترناتیوهایی به جای چین در این حوزه هستند تا وابستگی خود به این کشور را کاهش دهند.
این تحلیلگر مسائل چین با اشاره به رقابتهای چین و آمریکا در غرب آسیا، اظهار کرد: پس از تحولات رخداده برای جبهه مقاومت، کفه حضور آمریکا در غرب آسیا سنگینتر شد که این یک تهدید برای چین محسوب میشود، زیرا این کشور برنامههای راهبردی اقتصادی خود را در این حوزه تعریف کرده بود و حال طبیعتا برای جلوگیری از کاهش نفوذ خواهد تلاش خواهد کرد. بنابراین، معادلات غرب آسیا در چهارچوب ژئوپلیتیک اتصال، به یکی از اصلیترین محورهای رقابت قدرتها تبدیل خواهد شد و جمهوری اسلامی به عنوان یکی از قدرتهای منطقهای، باید برای بهرهبرداری از این رقابتها برنامهریزی کند، زیرا این موضوع، آینده کشور ما را هم تعیین خواهد کرد.
وفایی اضافه کرد: لذا به نظر میرسد تنفسی که در مذاکرات بوسان ایجاد شد را باید یک آرامش موقت پیش از طوفان تفسیر کنیم؛ طوفانی که با شروع مجدد چالشها بین این دو ابرقدرت جهانی شکل خواهد گرفت. این چالشها عمدتا در بعد تجاری و اقتصادی خواهد بود و مسائل سیاسی و امنیتی در درجات بعدی اهمیت قرار دارند که البته هنوز قابل پیشبینی نیستند.