یوسف سلمانخواه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در گیلان با اشاره به چالشهای حفظ و احیای صنایعدستی استان اظهار کرد: صنایعدستی علاوه بر حفظ جایگاه خود در عرصه هنر، زیباییشناسی و هویتبخشی ملی و منطقهای به منبع مهمی از ارزش افزوده و بهرهوری اقتصادی تبدیل شده است.
وی افزود: یکی از چالشهای اصلی در این حوزه، انتقال نیافتن دانش و تجربه مهارتهای صنایعدستی از پدران و استادان به نسل حاضر است.
سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گیلان عنوان کرد: برندسازی نشدن و بستهبندیهای نامناسب، قیمت بالای مواد اولیه بهویژه ابریشم، نبود بازار مناسب برای عرضه محصولات، کاربردیسازی نشدن آنها، وجود محصولات ماشینی و مصنوعی با قیمت پایینتر و ناآشنایی با شیوههای تبلیغات و بازاریابی، از جمله چالشهای مهم صنایعدستی گیلان به شمار میرود.
سلمانخواه با اشاره به جایگاه صنایعدستی همچون چادرشببافی و حصیربافی در زندگی امروز گیلانیها خاطرنشان کرد: چادرشب، پارچهای رنگارنگ با طرحهای چهارخانه و جنسی از پنبه یا ابریشم است و یکی از صنایعدستی سنتی گیلان به شمار میرود، بعضی به دلیل شباهت میان نقوش پارچههای کشفشده در دره پازیریک، متعلق به تمدن هخامنشی و نقوش چادرشبهای گیلان، این هنر را ادامهای از زریبافی و پارچههای زربافت دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان میدانند.
وی تصریح کرد: چادرشب از سالیان گذشته تاکنون با کاربردهای گوناگون بافته شده است که در اصطلاح محلی به آن «چاشو» میگویند و در گذشته، زنان هنگام کار کشاورزی از آن برای بستن دور کمر استفاده میکردند تا از نفوذ رطوبت به بدن جلوگیری کنند، همچنین در روستاها، مادران هنگام انجام کارهای خانه برای بستن کودکان به پشت خود از چادرشب بهره میبردند.
سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گیلان گفت: با توجه به جهانی شدن روستای قاسمآباد شهرستان رودسر به عنوان «روستای جهانی چادرشب»، امروزه هنرمندان این رشته به کاربردیسازی این محصول روی آوردهاند و با توجه به شرایط روز، از پارچه چادرشب در تولید زیرانداز، ساکدستی، روتختی، جانماز، سفره، کیف، کوسن و لباسهای تلفیقی استفاده میشود.
سلمانخواه ادامه داد: حصیربافی از جمله صنایعدستی بومی و اصیل گیلان است و با توجه به شرایط خاص آبوهوایی و رطوبت بالای استان و آسیبپذیری محصولات حصیری، همچنین به دلیل کشف نشدن بقایای حصیر در حفاریهای علمی، اطلاعات دقیقی از تاریخ بافت آن در گیلان در دست نیست.
وی اضافه کرد: رویش گیاه خودروی «لی» یا «گالی» در حاشیه مردابها و تالابها موجب شده است حصیر جایگاه ویژهای در فرهنگ و زندگی گیلانیان داشته باشد.
سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گیلان اظهار کرد: تکنیک بافت و نقوش زیراندازهای حصیری و دیگر محصولات همچون کلاه، زنبیل و سفره متفاوت است و نقشهای ایجاد شده روی زیراندازهای حصیری با توجه به شیوه بافت، بهصورت خطوط و نقوش هندسی شکل میگیرد، این نقوش برگرفته از گیاهان و اشیای پیرامون است و نامگذاری آنها نیز بر اساس همین عناصر صورت میگیرد.
سلمانخواه با بیان اینکه کلاه، زنبیل، سفره، ساک، کیف و زیرانداز از جمله محصولات کاربردی حصیربافی است، گفت: با ملی شدن روستای فشتکه خمام به عنوان «روستای ملی حصیر» و ایجاد تأسیسات اقامتی و پذیرایی در قالب بومگردی، زمینه مناسبی برای عرضه محصولات صنایعدستی از جمله حصیر فراهم شده است.
وی خاطرنشان کرد: ایران در کنار کشورهایی همچون ژاپن و مکزیک، یکی از ۱۶ کشور تولیدکننده حصیر در جهان به شمار میرود.