بهگزارش ایرنا، یک تحقیق مفصل از سوی گروه داده و تحلیل رسانهای اسکاینیوز نشان میدهد که الگوریتم شبکه ایکس، که پس از خریداری توییتر توسط ایلان ماسک مدیریت میشود، به شکل قابلتوجهی مضامین مرتبط با جریانهای راست افراطی را در معرض دید مخاطبان انگلیسی قرار میدهد. این یافتهها پس از بررسی هزاران پست و ارزیابی نحوه نمایش محتوا به کاربران ساختگی با گرایشهای سیاسی متفاوت به دست آمده است. تحلیلگران اسکاینیوز میگویند رابطهای مستقیم میان نحوه عملکرد الگوریتم و افزایش قابلتوجه محتوای سیاسی مورد حمایت راست افراطی وجود دارد و این روند میتواند نشاندهنده انحراف در سازوکار نمایش پیامها به کاربران باشد.
این شبکه که پیش از این توییتر نام داشت، از زمان مالکیت ایلان ماسک با تغییرات گسترده در ساختار داخلی، سیاستگذاری محتوایی و نحوه مدیریت روبهرو بوده است. ماسک با شعار «آزادی بیان»، بخش قابلتوجهی از نیروهای مسئول نظارت محتوایی را اخراج کرد و کدهای پیشنهادی الگوریتم را بهصورت عمومی منتشر کرد، اما کارشناسان بر این باورند که شفافسازی در این زمینه تنها ظاهری است و الگوریتم واقعی ایکس، کنترل و دسترسی بیسابقهای به محتوای سیاسی ارائه میدهد. گزارش اسکاینیوز نشان میدهد که اجرای این سیاستها به افزایش دیدهشدن پیامهای مرتبط با جریان راست افراطی و حتی حسابهای کاربری مرتبط با گروههایی چون «لیگ دفاعی انگلیس» منجر شده است.
بر پایه این تحقیق، حسابهای مرتبط با جریانهای راست سیاسی و شخصیتهایی چون تامی رابینسون که پیشتر بهدلیل فعالیتهای ضد مهاجرتی و تحریکآمیز تحت پیگرد قضایی بوده است، از جایگاه برجستهای در جریان محتوای پیشنهادی کاربران بهرهمند شدهاند. حتی کاربرانی که در دسته بیطرف قرار داشتند نیز با سیلی از پیامهای انتقادی نسبت به مهاجران، اقلیتها و احزاب مخالف روبهرو شدهاند. گزارش مذکور میگوید این حجم بالا از بازنشر محتوای خاص در مدت زمان بسیار کوتاه، نشانهای از اولویتبخشی الگوریتم به پیامهای احساسی و دوقطبیساز است؛ پیامهایی که در فضای سیاسی بریتانیا به نفع جریانهای خاص عمل میکنند.
این موضوع همزمان با حضور ویدئویی بحثبرانگیز ایلان ماسک در تجمعی تحت رهبری تامی رابینسون در لندن شدت بیشتری گرفته است. این تجمع با عنوان «اتحاد برای پادشاهی» در میانه سپتامبر و با حضور هزاران نفر در نزدیکی پارلمان برگزار شد. شرکتکنندگان در این تجمع به سیاستهای دولت درباره مهاجرت اعتراض داشتند و با شعارهای تند ضد دولت، از لزوم تغییر ساختار سیاسی سخن گفتند. ماسک در سخنرانی ویدئویی خود، که روی پرده بزرگی در برابر جمعیت نمایش داده شد، صریحاً گفت: «یا مقابله کنید یا میمیرید.» او همچنین خواستار «انحلال پارلمان» و مدعی شد «مهاجرت کنترلنشده در حال نابود کردن کشور» است. این اظهارات با واکنشهای تند سیاسیون چپ و میانه انگلیس مواجه شد که آن را خطرناک و «ورود مستقیم به سیاست داخلی یک کشور مستقل» توصیف کردند.
رسانههای محلی گزارش دادهاند که ماسک پیشتر نیز با استفاده از شبکه ایکس به حمایت تبلیغاتی از تامی رابینسون پرداخته و حتی بنا بر برخی گزارشهای تأییدنشده، بخشی از هزینههای حقوقی او را تقبل کرده است. همچنین در ماههای گذشته، رابطه نزدیک میان ماسک و نایجل فاراژ، رهبر حزب راستگرای «اصلاح» در انگلیس و یکی از چهرههای اصلی کارزار برگزیت در گذشته، موضوع بحث در محافل سیاسی بوده است. فاراژ در چندین مصاحبه رسانهای با اشاره به ارتباط خود با ماسک، مالکیت ایکس را «بخشی از نبرد جهانی علیه سانسور» توصیف و رسانههای رسمی را متهم کرده که «صدای اکثریت نگران انگلیس» را نادیده میگیرند. گمانهزنیها درباره حمایت مالی ماسک از حزب «اصلاح» نیز طی ماههای اخیر شدت گرفته است، اما تاکنون هیچیک از طرفین به صورت رسمی آن را تأیید نکردهاند.
چهرههای سیاسی چپگرای انگلیس با صراحت بیشتری نسبت به روندهای اخیر هشدار دادهاند. اد میلیبند، وزیر انرژی دولت انگلیس، در کنگره سالانه حزب کارگر، ماسک را «تهدیدی برای سلامت گفتوگوی دموکراتیک» خواند و از او خواست «از سیاست داخلی انگلیس فاصله بگیرد». اد دیوی، رهبر حزب لیبرال دموکرات نیز از «دخالت بیمحابا»ی ماسک ابراز نگرانی کرده و گفته است: «نباید اجازه داد یک فرد ثروتمند و بیگانه قواعد بازی سیاسی در کشور ما را دیکته کند.»
این اتفاقات در حالی رخ میدهد که قانون تازهای در انگلیس برای نظارت بر محتوای آنلاین به اجرا گذاشته شده و بر اساس آن، مسئولیت کنترل مطالب خشونتآمیز یا غیرقانونی به آفکام (نهاد ناظر بر عملکرد رسانههای انگلیس) سپرده شده است. با این حال، آفکام تصریح کرده که وظیفهای برای ایجاد توازن سیاسی در محتوای این پلتفرمها ندارد و عملاً اختیارات محدودی در برخورد با پیامهای سیاسی بحثبرانگیز دارد. این وضعیت، نگرانیها درباره ضعف نهادهای ناظر و گسترش بیقاعده نفوذ پلتفرمها را تشدید کرده است.
در حالی که نهادهای دانشگاهی و حقوق بشری نسبت به پیامدهای چنین روندهایی هشدار میدهند، مشارکت کاربران انگلیسی در این شبکه بهویژه در حوزههای سیاسی بهطور فزایندهای وابسته به سازوکارهای الگوریتمی ایکس شده است. در شرایطی که بحث درباره برگزاری انتخابات زودهنگام و آینده حکومت حزب کارگر داغ است، برخی ناظران معتقدند، رسانههایی مانند ایکس که تحت فرمان فردی خارج از مرزهای انگلیس است، اکنون به سکوی اصلی شکلگیری روایتهای سیاسی تازه تبدیل شدهاند.
از این رو، اکنون این پرسش بیش از هر زمان دیگری در برابر سیاستگذاران غربی قرار دارد که دموکراسیهای معاصر تا چه اندازه در برابر نفوذ نامحدود پلتفرمهای فرامرزی و صاحبان ثروتمند آنها تابآوری دارند. آنچه در پرونده ایلان ماسک در انگلیس دیده میشود، تنها یک مثال از روندی گستردهتر است که در آن مدیریت افکار عمومی بهتدریج از نهادهای انتخابی و پاسخگو به دست بازیگران خصوصی، غیرحکومتی و گاه ناشناس سپرده میشود که با تکیه بر شبکههای اجتماعی و الگوریتمهای هوشمند، دسترسی مستقیم به ذهنیت سیاسی میلیونها کاربر دارند و بیآنکه در هیچ انتخاباتی رأی بیاورند، قادرند مسیر آن را تعیین کنند.
کییر استارمر نخستوزیر انگلیس، در واکنش به حضور و اظهارات جنجالی ایلان ماسک در تجمع «اتحاد برای پادشاهی»، استفاده سیاسی از نمادهای ملی و تهدید به خشونت در فضای عمومی را «خطرناک و غیرقابل قبول» خواند و هشدار داد که پرچم این کشور نباید به ابزاری برای «ترساندن اقلیتها یا تفرقهافکنی سیاسی بدل شود». با وجود این، دولت او تاکنون هیچ اقدام عملی یا قانونی مشخصی در قبال نقش و نفوذ روزافزون ماسک در فضای سیاسی انگلیس اتخاذ نکرده و این انتقادات صرفاً در قالب مواضع رسانهای و پارلمانی مطرح شده است.