به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌ علی امینی‌نژاد استاد حوزه و پژوهشگر در درس فلسفه خود با اشاره به «دوری میان فقهِ متعارف و حکمت عملی و علوم انسانی» تأکید کرد که باید رویکرد فقهی از حالت صرفِ استنادگرایی به سمت فقه اکتشافی تغییر یابد تا فقه بتواند پاسخگوی نیازهای جدید اجتماعی و تمدنی باشد.

این استاد حوزه علمیه در تشریح دیدگاه خود گفت: اغلب کسانی که امروز فقه را تنها در مصادیقِ احکام شرعی محدود می‌کنند، به دنبال «استناد»اند نه «اکتشاف». اما فقیهِ امروز باید از ابزارهای متنوع علمی بهره گیرد؛ از حکمت نظری و حکمت عملی تا علوم انسانی و علم نفس و با استفاده از مجموع آیات و روایات و روش‌واره‌های علمی، ذهنِ معرفتی خود را شکل دهد و سپس به کشف احکام فقهی بپردازد. این روند است که فقه را به‌مثابه «تفقه در دین» و نه صرفاً مجموعه‌ای از احکام، بازمی‌گرداند.

وی افزود: وقتی فقیه بر پایه تولید علم دینی با روش تألیفی، به معیارها و شواهد دست یافت، می‌تواند درجه قوت یا ضعف دلالت روایات را نیز به نحو منظم‌تری ارزیابی کند.

حجت الاسلام امینی‌نژاد ادامه داد: در شرایط فعلی که مسائل نوپدید اجتماعی و فنی پدید آمده‌اند، صرفِ اتکا به شیوه‌های سنتیِ استظهار کافی نیست و لازم است معیارهای علمی برای سنجش دلالت روایت‌ها و احکامِ شرعی تدوین و به کار گرفته شود.

این استاد فلسفه و عرفان حوزه به ضرورت پیوند میان تولید علوم انسانی اسلامی و فقه اشاره کرد و گفت: وقتی علوم انسانی اسلامی تولید شد و فقیه آن را معتبر شناخت، دیدگاه‌ها و نیازهای تازه‌ای برای او آشکار می‌شود و این امر به بازگشت فقهِ عقلانی و ارتقای توان فقیه در مواجهه با مسائل جدید می‌انجامد.

وی پایبندی به روشِ ترکیبیِ نظری و تجربی را راه توانمندسازی فقه در پاسخگویی به تحولات معاصر دانست.

حجت الاسلام امینی‌نژاد در پایان پیشنهاد کرد که مراکز آموزش حوزوی و پژوهشی به‌صورت هدفمند بر «فقه اکتشافی»، تولید علم دینی و ترویج روش‌های تنقیح دلالت روایات سرمایه‌گذاری کنند تا فقه بتواند رسالت نظام‌سازی و اداره جامعه را در عصر نوین بهتر ایفا نماید.