به گزارش گروه استان های خبرگزاری دانشجو؛ نابسامانی در ناوگان اتوبوسرانی شیراز طی ماه‌های اخیر به یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های شهروندان تبدیل شده است. با افزایش جمعیت، توسعه شهری و رشد سفرهای درون‌شهری، نیاز به خدمات حمل‌ونقل عمومی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود؛ اما سیستم اتوبوسرانی این کلان‌شهر در نقطه‌ای بحرانی قرار گرفته و بسیاری از مسافران روزانه را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
تأخیرهای طولانی و ازدحام در ایستگاه‌ها
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در بسیاری از خطوط اصلی شهر، اتوبوس‌ها با تأخیرهای طولانی حرکت می‌کنند و مسافران مجبورند ساعت‌ها در ایستگاه‌ها منتظر بمانند. این مشکل در ساعات اوج تردد شدیدتر است و صف‌های طولانی و ازدحام شدید در ایستگاه‌ها به امری معمول تبدیل شده است. بسیاری از مسافران گزارش داده‌اند که در برخی خطوط، انتظار بیش از ۳۰ تا ۴۵ دقیقه برای رسیدن یک اتوبوس طول می‌کشد، وضعیتی که علاوه بر نارضایتی، باعث سردرگمی و کاهش استفاده از حمل‌ونقل عمومی می‌شود.
-
در ادامه حتما بخوانید
شیراز گران مدیریت می‌شود؟/ادعای شهردار: هیچ پروژه‌ای در شهر متوقف نشده است+فیلم
فرسودگی ناوگان؛ سرویس‌دهی روی لبه توان
کارشناسان شهری تأکید می‌کنند که نزدیک به نیمی از اتوبوس‌های فعال شیراز بیش از یک دهه عمر دارند و بسیاری از آنها به‌دلیل فرسودگی شدید بارها از چرخه خدمات خارج و دوباره وارد سرویس شده‌اند. خطوطی که پیش‌تر با بیش از ۱۰ دستگاه فعال خدمات‌دهی می‌کردند، اکنون تنها با ۳ تا ۵ اتوبوس فعالیت می‌کنند و این محدودیت باعث شده کیفیت و تعداد سرویس‌ها کاهش یابد.
یکی از رانندگان باسابقه در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: هزینه تعمیرات بسیار بالا رفته و بسیاری از قطعات باید وارد شوند. به همین دلیل اتوبوس‌ها به سختی سرپا نگه داشته می‌شوند. گاهی برای تعمیر یک قطعه کوچک، اتوبوس روزها در تعمیرگاه می‌ماند.
ازدحام و نبود امکانات رفاهی
وضعیت نامناسب تهویه، فرسودگی صندلی‌ها و نبود سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی مناسب از جمله شکایات مکرر مسافران است. با توجه به آب‌وهوای گرم شیراز در ماه‌های طولانی سال، نبود سیستم سرمایش در اتوبوس‌ها شرایط سفر با حمل‌ونقل عمومی را دشوار کرده است.
یکی از مسافران که روزانه از بلوار رحمت تردد می‌کند، می‌گوید: «در بسیاری از اتوبوس‌ها کولر وجود ندارد و شیشه‌ها باز نمی‌شوند. در تابستان تحمل فضا واقعاً سخت است و ازدحام نیز شرایط را بدتر می‌کند.» این تجربه، تصویر واضحی از مشکلات رفاهی و کیفیت پایین خدمات ارائه‌شده به مسافران ارائه می‌دهد.
بحران مدیریتی یا کمبود منابع؟
مسئولان اتوبوسرانی شیراز اعلام کرده‌اند که کمبود بودجه و افزایش هزینه‌های نگه‌داری ناوگان، اصلی‌ترین مانع در مسیر توسعه خدمات است. هزینه‌های بالای نگه‌داری، افزایش قیمت قطعات و مشکلات مالی سبب شده که توسعه ناوگان و بهبود کیفیت خدمات با تأخیر مواجه شود.
با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که بخشی از مشکل به نبود برنامه‌ریزی طولانی‌مدت و تأخیر در اجرای طرح‌های توسعه بازمی‌گردد. یک کارشناس حمل‌ونقل شهری می‌گوید: «نه تنها ناوگان باید نوسازی شود، بلکه ساختار مدیریتی نیز نیازمند اصلاح است. استفاده از فناوری‌های هوشمند، نظارت دقیق بر خطوط و جذب سرمایه بخش خصوصی می‌تواند مسیر را تغییر دهد.» این اظهارات نشان می‌دهد که راهکارهای مدیریتی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین می‌تواند وضعیت فعلی را بهبود بخشد.
انتقاد از نبود نظارت مؤثر شورای شهر
با این حال، بخش مهمی از انتقادات متوجه کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر است. بسیاری از کارشناسان و شهروندان معتقدند این کمیسیون نتوانسته نقش نظارتی خود را به‌درستی ایفا کند.
در شرایطی که بحران اتوبوسرانی شیراز به نقطه هشدار رسیده، انتظار می‌رود شورای شهر فراتر از صدور وعده‌ها و مصوبات روی کاغذ، با مطالبه‌گری جدی، نظارت دقیق و پیگیری بودجه‌های ملی و مشارکت بخش خصوصی، روند نوسازی و ساماندهی ناوگان را شتاب دهد.
بی‌عملی و کم‌تحرکی این کمیسیون سبب شده شکاف بین نیازهای واقعی حمل‌ونقل شهری و عملکرد اجرایی همچنان پابرجا بماند.
پیامدهای زیست‌محیطی و فشار بر زیرساخت‌ها
ضعف سیستم حمل‌ونقل عمومی سبب شده بسیاری از شهروندان به استفاده از خودروهای شخصی روی آورند. این موضوع پیامدهای قابل توجهی برای آلودگی هوا، ترافیک و فشار بر زیرساخت‌های شهری دارد. کارشناسان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که افزایش خودروهای شخصی نه تنها هزینه‌های شهر را بالا می‌برد، بلکه سلامت عمومی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. آلودگی هوا، استرس ناشی از ترافیک و افزایش مصرف سوخت، از جمله پیامدهای مستقیم این وضعیت است.
مطالبات مردم
شهروندان شیراز خواستار توجه جدی مسئولان به این بحران هستند. آنها بر افزایش تعداد اتوبوس‌ها، نوسازی ناوگان موجود، استانداردسازی امکانات رفاهی، اطلاع‌رسانی دقیق‌تر درباره زمان حرکت و ساماندهی خطوط در مسیرهای پرتردد تأکید دارند. بسیاری از مسافران معتقدند که رفع این مشکلات می‌تواند علاوه بر ارتقای کیفیت خدمات، میزان استفاده از حمل‌ونقل عمومی را افزایش دهد و فشار بر ترافیک و آلودگی هوا را کاهش دهد.
با وجود اعلام برنامه‌هایی برای نوسازی ناوگان در سال‌های آینده، بسیاری از شهروندان معتقدند که این اقدامات باید با سرعت و جدیت بیشتری دنبال شود. کلان‌شهر شیراز، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری و مراکز فرهنگی کشور، نیازمند سیستم حمل‌ونقل عمومی مدرن، کارآمد و استاندارد است تا پاسخگوی نیاز روزافزون شهروندان و گردشگران باشد.
تا آن زمان، مسافران هر روز با امید رسیدن اتوبوسی که شاید فرسوده، اما همچنان تنها گزینه موجود برای سفرهای درون‌شهری است، در ایستگاه‌ها منتظر می‌مانند. این وضعیت ادامه دارد و بدون تصمیمات جدی و اقدامات فوری، امید به بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی در شیراز همچنان در حد انتظار باقی خواهد ماند.
در این راستا رامین طالبی، رئیس اداره حمل‌ونقل مسافر شهرداری شیراز در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو؛ با اشاره به هزینه بالای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی اظهار کرد:«امروز خرید هر دستگاه اتوبوس دیزلی بین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد تومان و اتوبوس برقی حدود ۲۳ میلیارد تومان هزینه دارد. با توجه به این شرایط، امکان نوسازی یک‌باره ناوگان وجود ندارد.
او افزود:شیراز حدود ۷۰۰ دستگاه اتوبوس دارد و اگر عمر ده‌ساله برای ناوگان درنظر بگیریم، بیش از ۵۰ درصد اتوبوس‌ها فرسوده هستند. شهرداری بر اساس توان مالی سالانه بین ۲۰ تا ۴۰ دستگاه اتوبوس جدید خریداری می‌کند، اما این رقم پاسخگوی حجم نیازها نیست.
-
در ادامه حتما بخوانید
شتاب در ساخت، سکوت در حساب/پروژه‌های شهرداری شیراز زیر ذره‌بین شفافیت
طالبی به فاصله بین امکانات و نیاز اشاره کرد و گفت:اگر بخواهیم تنها ۱۰ دستگاه اتوبوس جدید خریداری کنیم، حداقل ۱۳۰ میلیارد تومان نیاز داریم. برای ۵۰ دستگاه این رقم به بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان می‌رسد، در حالی که توان مالی شهرداری نهایتاً ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان است.
وی ادامه داد:در سال جاری برای نوسازی ناوگان حدود ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است. مذاکرات لازم انجام شده و امیدواریم بخشی از ناوگان با این اعتبار نوسازی شود.
رئیس اداره حمل‌ونقل مسافر شهرداری شیراز با بیان اینکه هنوز تقاضا از توان ناوگان بیشتر است، گفت:در سال گذشته ۵۰ دستگاه میدل‌باس خریداری شد که بخشی از آنها وارد مدار شده و بخش دیگر در حال تحویل است، اما به دلیل رشد تقاضا حتی اتوبوس‌های فرسوده نیز ناچاریم پس از بهسازی به چرخه بازگردانیم.
او درباره خدمات‌رسانی به مناطق حاشیه و روستاهای متصل به شیراز نیز توضیح داد:هرچند خدمات‌رسانی به این مناطق عمدتاً وظیفه دولت است، شهرداری برای رفاه شهروندان این خدمت را ارائه می‌دهد و همین موضوع موجب افزایش فشار بر ناوگان شده است.
خط BRT فعلاً در اولویت نیست
طالبی درباره اجرای خط BRT شرق شیراز گفت:به دلیل هم‌پوشانی با خط مترو و تبدیل بلوار دکتر حسابی به محل کارگاهی پروژه ریلی، فعلاً امکان اجرای BRT وجود ندارد. اولویت با راه‌اندازی مترو است و پس از آن در صورت نیاز اجرای BRT بررسی می‌شود.
او افزود:برای افزایش سرعت جابه‌جایی، خط سریع‌السیر از گویم تا میدان نمازی راه‌اندازی می‌شود تا شهروندان با ایستگاه‌های کمتر مسیر را طی کنند.
طالبی در پایان تأکید کرد:با وجود تمام محدودیت‌ها، شهرداری شیراز برای ارتقای خدمات حمل‌ونقل عمومی تلاش می‌کند، اما رسیدن به وضعیت مطلوب زمان و منابع بیشتری می‌طلبد.