در قانون برنامه هفتم توسعه جمع‌آوری سالانه 16 میلیارد مترمکعب و روزانه حدود ۱.۵ میلیارد فوت مکعب گاز مشعل تکلیف شده است، اما مدیرعامل شرکت ملی نفت وعده داد که تا دو سال آینده، 1.9 میلیارد فوت مکعب گاز مشعل، معادل حدود ۹۰ درصد گازهای قابل جمع‌آوری، بازیافت می‌شود.
به گزارش تجارت‌نیوز، پدیده فلرینگ یا سوزاندن گازهای همراه نفت، یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی ایران بوده است. اکنون ایران با سوزاندن سالانه حدود 20 میلیاردمترمکعب گازهای همراه نفت رتبه دوم در جهان را دارد. یکی از معیارهای سنجش وضعیت کشورها در حوزه هدررفت گازهای همراه نفت «شاخص شدت فلرینگ» است که نشان می‌دهد به ازای هر بشکه نفت تولیدی چه مقدار گاز در مشعل‌ها سوزانده می‌شود. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، شدت فلرینگ در ایران بیش از سه برابر میانگین جهانی است. لازم به ذکر است که به طور متوسط روزانه بیش از ۵۰ میلیون متر مکعب گاز در مشعل‌های ایران سوزانده می‌شود. این حجم عظیم گاز می‌تواند پاسخگوی بخش قابل توجهی از تقاضای داخلی از جمله نیروگاه‌ها و صنایع باشد.
در سال‌های اخیر وزارت نفت و شرکت ملی نفت، بارها وعده داده‌اند که با اجرای طرح جامع جمع‌آوری گازهای مشعل، این روند متوقف می‌شود یا کاهش می‌یابد. در تازه‌ترین اقدام قرارداد فروش و جمع آوری ۲۹۵ میلیون فوت مکعب گاز مشعل، میدان های رگ سفید ۱ و ۲، گلخاری ۳، بی بی حکیمه ۱ و ۲، کوپال بنگستان، اهواز ۱، ۳ و ۴، لالی و نرگسی و واحد بهره‌بردای هفت شهیدان و زیلایی روز شنبه ۱۰ آبان‌ماه با فرمان رئیس‌جمهوری میان دولت و بخش خصوصی امضا شد. آن‌طور که شرکت ملی نفت مدعی شده، برآوردها حاکی از آن است که با اجرایی شدن این قراردادها و سرمایه‌گذاری حدود ۸۰۰ میلیون دلاری در یک بازه زمانی حداکثر دو ساله شاهد خاموش شدن حدود ۳۰ مشعل و جلوگیری از هدررفت روزانه بیش از ۲۹۵ میلیون فوت مکعب گاز فلر یعنی حدود 8.3 میلیارد مترمکعب در سال باشیم. ایجاد درآمد سالانه حدود ۵۵۰ میلیون دلار برای کشور، تولید حدود ۸۰۰ هزار تن مایعات گازی در سال که منجر به افزایش خوراک پتروشیمی‌ها خواهد شد و همچنین تزریق حدود ۲۰۰ میلیون فوت مکعب در روز گاز سبک به شبکه سراسری از دیگر دستاوردهای این قراردادهاست. اما باید دید این وعده‌ها
محقق می‌شوند؟
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، در آیین امضای قرارداد فروش و جمع‌آوری ۲۹۵ میلیون فوت مکعب گاز با اشاره به اینکه در چند سال منتهی به آغاز دولت چهاردهم، در مجموع ۳۳۰ میلیون فوت مکعب یعنی 9.3 میلیون مترمکعب در روز ظرفیت برای جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل ایجاد شده بود، گفت: «از جمله این طرح‌ها می‌توان به راه‌اندازی ردیف نخست کارخانه ان‌جی‌ال ۳۲۰۰، پروژه‌های کوتاه‌مدت پارسی کلاستر، مارون ۳، ۵ و ۶ و چشمه خوش اشاره کرد». وزیر نفت با بیان اینکه بر اساس اهداف کمّی ارائه‌شده در برنامه هفتم پیشرفت، شرکت‌های ملی نفت و گاز ایران مکلف به جمع‌آوری گازهای مشعل حدود ۱.۵ میلیارد فوت مکعب در روز تا پایان این برنامه هستند، اظهار کرد: «پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۴۰۴ نیز بهره‌برداری از برخی پروژه‌های فرعی قرارداد‌های بیدبلند و مارون، انجام شود. با اجرای ۱۲ قراردادی که امروز امضا شد، مقدار جمع‌آوری گازهای مشعل تا پایان سال ۱۴۰۵ به‌تدریج حدود ۲۹۵ میلیون فوت مکعب در روز افزایش می‌یابد.»
در واقع وزیر نفت عنوان کرده است که در چند سال منتهی به آغاز دولت چهاردهم، در مجموع ۳۳۰ میلیون فوت مکعب یعنی 9.3 میلیون مترمکعب در روز ظرفیت برای جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل ایجاد شده بود. با این که میان اظهارات وزیر پیشین نفت و وزیر کنونی نفت، اختلاف هفت میلیون مترمکعبی وجود دارد، اما باید گفت به هر حال فاصله میزان جمع‌آوری گازهای مشعل در حال حاضر با اهداف تعیین‌شده، بسیار است.
با توجه به رقم جمع‌آوری روزانه 16 میلیون مترمکعب گاز همراه نفت در روز، این رقم سالانه به حدود 5.8 میلیارد مترمکعب می‌رسد. حال اگر عدد 9.3 میلیون مترمکعب ملاک باشد، سالانه 3.3 میلیارد مترمکعب جمع‌آوری می‌شود. این بدان معناست که فاصله میزان جمع‌آوری گازهای مشعل تا اهداف محقق شده، بین 10.2 میلیارد تا 12.7 میلیارد مترمکعب است. با توجه به اختلاف قابل توجه میان وعده و عمل آیا می‌توان امیدوار بود که 90 درصد از فلرسوزی در کشور تا دو سال آینده پایان یابد؟