وقتی هنوز شهر بندرعباس در آرامش نسبی شبانهاش فرو رفته بود، نخستین هشدارها از ادارهکل مدیریت بحران هرمزگان صادر شد. مهرداد حسنزاده، مدیرکل بحران استانداری هرمزگان و رییس کارگروه مدیریت شرایط اضطرار وقوع پدیده گرد و غبار، پس از برگزاری جلسه اضطراری این کارگروه، از تعطیلی مدارس هفت شهرستان استان در نوبت بعدازظهر روز سهشنبه خبر داد.
وی اعلام کرد: باتوجه به صدور هشدار سطح نارنجی و وزش باد شدید شمالشرقی با سرعتی تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت که موجب کاهش کیفیت هوا در نیمه شرقی استان میشود، تصمیم بر آن شد که کلاسهای مقاطع مختلف تحصیلی در شهرستانهای بندرعباس، رودان، میناب، بشاگرد، سیریک، جاسک و قشم در روز سهشنبه به صورت مجازی برگزار شود.
این تصمیم، نخستین واکنش رسمی به موج جدید گرد و غبار در هرمزگان بود؛ تصمیمی که نشان میداد شدت پدیده فراتر از یک هشدار ساده است.
با طلوع آفتاب سهشنبه، شرایط بدتر شد؛ بادهایی خشک و تند از سمت شرق میوزید و افق شهر در گرد و غبار فرو رفته بود. صدای خفه بوق کشتیها از دور به گوش میرسید و بندرعباس دیگر چهره آبی همیشگیاش را نداشت.
ساعاتی بعد، روابط عمومی فرودگاه بینالمللی بندرعباس اطلاعیهای منتشر کرد که عملا وضعیت اضطراری را تایید میکرد: با توجه به کاهش شدید دید افقی ناشی از شرایط جوی نامساعد و در راستای حفظ ایمنی پروازها و سلامت مسافران، تمامی پروازهای ورودی و خروجی تا اطلاع ثانوی لغو شدهاند.
این اطلاعیه، بسیاری از مسافران را در ترمینال فرودگاه زمینگیر کرد و تیمهای ایمنی و کنترل ترافیک هوایی را در حالت آمادهباش کامل نگه داشت؛ پروازها یکی پس از دیگری از تابلو لغو شدند و سامانه ۱۹۹ به تنها منبع اطلاعرسانی برای شهروندان نگران تبدیل شد.
در سطح شهر، هوای غبارآلود نفسها را سنگین کرده بود، در همین شرایط، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز هشدار بهداشتی خود را صادر کرد.
دکتر یحیی میرزاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان هرمزگان، با اشاره به افزایش غلظت ذرات معلق در هوا گفت: باتوجه به پیشبینی شدید گرد و خاک، کاهش کیفیت هوا و دید افقی، بهویژه در مناطق بشاگرد، رودان، میناب، جاسک، بندرعباس و قشم، رعایت توصیههای بهداشتی برای شهروندان ضروری است.
وی از مردم خواست از خروج غیرضروری از منزل خودداری کرده و در صورت لزوم، هنگام تردد از ماسک و عینک محافظ استفاده کنند.
به گفته میرزاده، فعالیتهای بدنی مانند پیادهروی یا دوچرخهسواری در فضای باز، خطر آسیب به دستگاه تنفسی را افزایش میدهد و گروههای حساس مانند کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و ریوی باید تا بهبود شرایط در محیطهای بسته بمانند.
همچنین توصیه شد شهروندان در خودروهای شخصی، شیشهها را بالا نگه دارند و تهویه را روی حالت گردش هوای داخل تنظیم کنند.
میرزاده تاکید کرد: مصرف موادغذایی مانند شیر، ماست کمچرب، میوه و سبزیجات تازه و مایعات فراوان میتواند آثار آلایندهها را در بدن کاهش دهد.
در ادامه این زنجیره هشدارها، ظهر سهشنبه ادارهکل حفاظت محیط زیست هرمزگان آخرین ارزیابی از وضعیت هوا را منتشر کرد.
به گفتهی مریم ملکپوری، کارشناس مسئول پایش کیفیت هوای محیط زیست استان، شاخص کیفیت هوا در بندرعباس بر اساس سنجش ذرات ۱۰ میکرون، در وضعیت ناسالم برای همه گروهها قرار گرفته است.
وی افزود: کیفیت هوای شهرستان جاسک در شرق استان نیز در وضعیت خطرناک است و احتمال افزایش غلظت آلایندهها تا ساعات پایانی امروز وجود دارد.
در سطح شهر بندرعباس، این وضعیت بهروشنی قابلمشاهده بود، لایهای از گرد و خاک روی خودروها و نخلهای کنار خیابان نشسته و نور خورشید، تنها بهصورت سایهای کمرنگ از پشت غبار دیده میشد.
در حالی که مسوولان از مردم میخواهند توصیههای بهداشتی را جدی بگیرند، فرودگاه هنوز در وضعیت تعطیل است و بسیاری از مدارس نیز کلاسهای خود را به فضای مجازی منتقل کردهاند.
براساس اعلام ادارهکل هواشناسی هرمزگان، وزش بادهای شمالشرقی تا پایان امروز ادامه خواهد داشت و بهتدریج از شدت آن کاسته میشود.
اما تا آن زمان، بندرعباس همچنان در مه غلیظ گرد و غبار فرو رفته است؛ شهری که در این روزها، آسمانش دیگر آبی نیست و نسیم دریا جایش را به نفسهای سنگین خاک سپرده است.