شناسهٔ خبر: 75658939 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایبنا | لینک خبر

معرفی مفاخر معاصر ادبی خراسان- ۱۴

علی باقرزاده؛ میراث‌دار شعر، ادب و نیکوکاری در خراسان

خراسان‌رضوی - علی باقرزاده متخلص به «بقا»، شاعر، ادیب و نیکوکار خراسانی است که از کودکی با شعر و شاعری آمیخته بود، در نوزدهم آذرماه ۱۳۹۵ در سن ۸۷ سالگی در مشهد درگذشت. آثار منظوم او که با مضامین اخلاقی و اجتماعی سروده شده‌اند، زینت‌بخش مجلات ادبی معتبر بود و نام او را به عنوان یکی از برجسته‌ترین وارثان ادبیات کلاسیک در خراسان ماندگار ساخت.

صاحب‌خبر -

این گنجینه محدود به گذشته نیست. در عصر حاضر نیز خراسان رضوی، شاعران، نویسندگان و متفکرانی را به جامعه معرفی کرده که هر کدام به نوبه خود، سهم بسزایی در شکوفایی فرهنگ و ادب این سرزمین داشته‌اند. نامدارانی چون محمدرضا شفیعی کدکنی، ملک‌الشعرای بهار، اخوان ثالث، بدیع‌الزمان فروزانفر و بسیاری دیگر که با اندیشه و آثار فاخر خود، نه تنها زبان فارسی را حفظ کرده‌اند، بلکه تصویری جامع از دغدغه‌ها، آرزوها و مسائل روزگار خود را نیز ارائه داده‌اند. مجموعه مقالات «معرفی بزرگان معاصر ادبی خراسان» قصد دارد هر سه‌شنبه، به معرفی یکی از این مفاخر ادبی معاصر بپردازد و فرصتی نو برای آشنایی با آثار و اندیشه‌هایشان فراهم کند.

علی باقرزاده متخلص به «بقا»، ادیب، شاعر، نویسنده، نیکوکار و مقام‌دار دانشگاهی، در یازدهم تیرماه ۱۳۰۸ در مشهد و در خانواده‌ای بازرگان دیده به جهان گشود. وی در سال ۱۳۲۶ و پس از فوت پدر، سرپرستی مادر و هفت خواهر خود را برعهده گرفت.

او در همان تجارت‌خانه چای پدر، شروع به کار کرد و نتوانست به تحصیل دانشگاهی بپردازد. علی باقرزاده در همان ایام که در تجارت‌خانه پدر کار می‌کرد، زبان‌های انگلیسی و عربی را در مدرسه ایران و مهدیه حاجی عابدزاده آموخت.

از اساتید برجسته وی در آن ایام می‌توان از شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری و قاسم رسا نام برد. باقرزاده در ادبیات و شعر نیز از محضر شادروانان، استاد همایی، مجتبی مینوی، سعید نفیسی، علی اکبر فیاض، محمود فرخ و فروزان، نهایت استفاده را برد و تخلص شعری بقا را برای خود برگزید.

علی باقرزاده؛ میراث‌دار شعر، ادب و نیکوکاری در خراسان

وی در قطعه‌سرایی نیز تبحر خاص داشت برخی از آثار منظوم او در همان ایام در مطبوعات ادبی و کتب درسی به چاپ رسید. باقرزاده علاوه بر شعر در زمینه تحقیقات ادبی نیز دستی توانا داشت. او در سال ۱۳۳۰ ازدواج کرد و در سال ۱۳۴۶ به سرپرستی شرکت قند ثابت خراسان (کارخانه قند فریمان) رسید و حدود ۳۷ سال عضو هیئت مدیره آن بود.

طبیعت رئوف، ذات بخشنده و ایثار او، عنصر جدا نشدنی شخصیتش بود. او همچنین به صورت خودآموز زبان عربی و انگلیسی را نیز فرا گرفت حاج علی باقرزاده در همان ایام سفرهای متعددی به بلاد دیگر انجام داد او پس از سفر معنوی حج در سال ۱۳۳۵، از اوایل دهه ۴۰ به همراه قاسم رسا سفرهایی به آمریکا، اروپای شمالی و شرقی، آسیا، آفریقا و عراق انجام داد که در کتاب «در پیچ و خم زندگی»، خاطره‌هایی از این سفرها را به زیور طبع رسانده است.

وی در طول عمر گرانبهایش از هر فرصتی برای اشاعه خیرخواهی استفاده می‌کرد؛ از رسیدگی به زمین موروثی پدرش در روستا که به بهترین شکل ممکن سامانش داد تا رسیدگی به وضعیت زندگی دانشجویانی که به مثابه زمین‌های حاصلخیز علم و دانش، شایسته رسیدگی و سامان بودند، حمایت می‌کرد. باقرزاده پس از انقلاب نیز به عنوان یکی از باتجربه‌ترین مدیران استان، مدیریت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان خراسان را بر عهده گرفت.

وی پس از آنکه به عضویت در هیئت‌امنای دانشگاه فردوسی مشهد منصوب شد، به شوق حضور در محافل علمی و نشست و برخاست با اهالی علم و ادب، از اتاق بازرگانی خارج شد و بیش از هر چیز در فضای دانشگاه به امور دانشجویان و مشکلات آنها رسیدگی می‌کرد. علی باقرزاده (بقا) در کنار تمام سمت‌های مدیریتی و موفقیت‌های کاری، از برجسته‌ترین وارثان ادبیات کلاسیک در خراسان بود او که از ده سالگی با شعر و شاعری آمیخته بود، آثار منظومش که با مضامین اخلاقی و گاهی به صورت قطعه می‌سرود، از سوی مجلاتی چون، یغما، پاژ، وحید، آینده، خواندنی‌ها، مشکوه، فرهنگ خراسان و کیهان فرهنگی به چاپ می رسید.

علی باقرزاده بقا، سرگذشت پربار خود را در قالب آثاری چون، خاطرات هشت دهه عمر، که از خاطرات خانه پدری در مشهد و ماجراهای کودکی گرفته تا روزهای خروج رضا خان از ایران و اشغال کشور به دست قوای روس و انگلیس در شهریور ۱۳۲۰ را شامل می‌شود. کتاب سفر به مسکو و سن پترزبورگ؛ و کتاب سیر آفاق از دیگر آثار علی باقرزاده در حوزه تجربیات جهانگردی وی است.

از دیگر آثار وی می‌توان به کتاب، لطیفه‌ها، زندگی طراز یزدی، اشعار منظوم چهل حدیث امام رضا، ده مقاله، دیوان اشعار راز بقا، سفرنامه حج با عنوان وقوفی در عرفات، سفرنامه عمومی، نسیمی از دیار خراسان، بزم محبت، ده مقاله و کتاب یاد مادر را می‌توان نام برد و اشاره کرد. استاد باقرزاده بقا، ستون استوار شعر و قلم خراسان بود او یک خیر مدرسه‌ساز سخت‌کوش، یک کارآفرین نمونه و موفق و یک نویسنده و شاعری کم‌نظیر بود که در میان اهالی صنعت و تجارت، نیز یک مدیر نمونه محسوب می‌شد.

ساخت دو مدرسه ابتدایی و راهنمایی در روستای علاقه، ساخت دبستان و دبیرستان به نام همسرش در منطقه ۵ مشهد و وقف کتابخانه سه هزار جلدی خود به کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه وزیری یزد و افتتاح خوابگاهی برای پانصد دانشجوی دختر و ساخت خوابگاه برای دانشجویان متاهل از دیگر امور خیرخواهانه و درخشان زندگی باقرزاده به شمار می‌رود.

علی باقرزاده سرانجام در ۱۹ آذرماه ۱۳۹۵ و در سن هشتادو هفت سالگی در مشهد درگذشت و در مقبره‌الشعرای توس ارامگاه فردوسی ارام گرفت.