به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، محمدمنان رئیسی در جلسه امروز سه‌شنبه(۱۳ آبان ماه) صحن علنی مجلس شورای اسلامی درباره سوال خود از حسین سیمایی صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره اینکه چرا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مغز افزار و مرکز نخبگانی کشور است برنامه عملیاتی جدی برای کنش‌گری مؤثرتر دانشگاه‌ها در حل مسائل کشور ندارد و دچار روزمرگی شده است، گفت: وزیر علوم و وزرای پیشین، آیین نامه ارتقاء را به نحوی تنظیم کردند که اساتید به جای اینکه برای حل نظام مسائل کشور متمرکز شده و برای آن تلاش کنند، ترجیح می‌دهند برای ارتقاء، درب‌های اتاق‌های خود را ببندند و بیشتر به دنبال نوشتن مقاله باشند.
وی افزود: این روش سبب شده که دانشگاه به نظام مسائل کشور ارتباط برقرار نکند و بخش عمده‌ای از مشکلات کشور فقط در حد تولید علم باقی بماند و به فناوری، تکنولوژی، ثروت، اثربخشی در کشور تبدیل نشود.
نماینده مردم قم در مجلس با اشاره به برندگان نوبل دنیا، بیان کرد: به عنوان مثال برنده جایزه پزشکی ۲۰۲۵، تعداد ۲ نفر از ۳ نفری که این جایزه را به دست آوردند، در ۱۰ سال اخیر کمتر از ۱۰ مقاله نوشتند، در حالی این افراد اگر در سیستم دانشگاهی ایران بودند، حتی سِمت دانشیاری هم به آنها داده نمی‌شد.
رئیسی اضافه کرد: حتی مرحومه مریم میرزاخانی، نابغه ایرانی که در دانشگاه معروف آمریکا عضو هیات علمی بود، فاصله بین دفاع دکتری تا کسب جایگاه استاد تمامی، در بازه ۴ تا ۵ ساله بود که فقط ۵ مقاله نوشت و برنده جایزه‌ای معادل جایزه نوبل شد. اما در هیأت‌های جذب دانشگاه‌های کشور، اگر فردی بخواهد با ۵ مقاله جذب شود، اصلا به وی اجازه ورود نخواهند داد.
وی گفت: این رویه سبب شده، نخبگان که باید قوه محرکه کشور برای حل نظام مسائل کشور شوند، درب‌های اتاق خود را ببندند و فقط به دنبال نوشتن مقاله باشند یا اینکه از کشور مهاجرت کنند.
اساتید دانشگاه صرفاً سرگرم چاپ مقاله شدند
نماینده مردم قم در مجلس اضافه کرد: وزیر علوم می‌گوید که از هر دو هیأت علمی، یک نفر قرارداد دارد، اما بررسی واقعی دانشگاه‌ها نشان می‌دهد در دانشگاهی با ۳۴۰ هیأت علمی و بودجه ۷۰۰ میلیارد تومان، تنها ۹ نفر قرارداد دارند. دانشگاه دیگر با بودجه مشابه تنها ۳۰ میلیارد تومان قرارداد دارد. این نشان می‌دهد گزارش وزیر نیازمند ارائه مستندات است.
رئیسی با اشاره به سخنان وزیر علوم مبنی بر اینکه بودجه پارک‌های علم و فناوری ۱۲۰ همت است، تصریح کرد: باید مشخص شود چه میزان از این مبلغ به دانشگاه‌ها رسیده و چه مقدار تبدیل به فناوری و ثروت شده است. برای مقایسه، دانشگاه MIT بیش از ۳۰ هزار شرکت دارد که درآمد آنها ۲ هزار میلیارد دلار است و صرفاً از ثبت اختراع، سالانه یک میلیارد دلار درآمد داشته‌اند. در حالی که اساتید ما ضعیف نیستند، اما شما آنها را صرفاً سرگرم چاپ مقاله کرده‌اید.
کمیت‌گرایی جای کیفیت‌گرایی را در دانشگاه‌ها گرفته است
وی یادآور شد: افتخار وزارت علوم این است که در ۲۰ سال، حجم مقالات ۹ برابر شده است؛ اما آیا صادرات، تولید ناخالص ملی یا حل مسائل اقتصادی کشور نیز ۹ برابر شده است؟ خیر. این نشان می‌دهد مقالات به هدف واقعی خود نرسیده‌اند و کمیت‌گرایی جای کیفیت‌گرایی را گرفته است. سهم درآمد دانشگاه‌ها از ارتباط با صنعت تنها ۴ درصد است، در حالی که دانشگاه MIT در یک سال، به اندازه یک میلیارد دلار درآمد تنها از ثبت پتنت داشته است.
نماینده مردم قم در مجلس افزود: از حدود ۷۵۰ هزار مقاله منتشر شده در ۱۰ سال اخیر، کمتر از ۲ درصد به ثبت اختراع استناد شده است؛ بیش از ۹۸ درصد مقالات اثرگذاری واقعی بر زنجیره علم و فناوری و خلق ثروت نداشته‌اند. حقوق اساتید از بیت‌المال پرداخت می‌شود، اما مدیریت صحیح منابع و هدف‌گذاری درستی انجام نشده است.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: در سال ۲۰۲۱، بزرگ‌ترین دانشگاه کشور در تهران، از ۱۰۰ هیأت علمی، پژوهشگران برتر انتخاب شدند که نیمی از آنها رشته فنی مهندسی بودند، اما از این افراد بسیاری هیچ ثبت اختراع یا فعالیت در شرکت دانش‌بنیان نداشتند. این نشان می‌دهد معیار ارتقاء صرفاً انتشار مقاله شده و مسیر پژوهشگر به مأموریت‌گرایی و حل مسائل کشور هدایت نشده است.
رئیسی گفت: مطابق ماده ۹۷ قانون برنامه هفتم، آیین‌نامه ارتقاء باید اصلاح و بر اساس مأموریت‌گرایی، برنامه‌محوری و مسئله‌محوری باشد، اما در دانشگاه‌هایی مثل شریف، شهرکرد و یزد و سایر دانشگاه ها چنین رویکردی وجود ندارد.